حلقه ی زلف یار کو ؟

عرض ادب مجدد
جناب باصر امر فرمودند که توضیحی در رابطه با اوزان دوری تقدیم کنم.بنده هم اطاعت امر می کنم.
اگر وزن هر بیت از شعری از چهار قسمت تشکیل شده باشد(هر مصراع دو قسمت) به طوری که وزن تمام اقسام مشابه باشد وزن دوری به وجود می آید.نکته حائز اهمیت این است که هر قسمت باید از دو رکن مختلف تشکیل شده باشد.برای مثال در این شعر جناب باصر فرمودند:

از سرما سحر پرید مرغ شکسته پر پرید
جان من و جگر پرید در پی آن تبار رفت

این بیت از چهار قسمت تشکیل شده به شرح ذیل:
از سرِ ما سحر پرید
مرغ شکسته پر پرید
جانِ من و جگر پرید
در پی آن تبار رفت
همانطور که ملاحظه می شود وزن هر قسمت «مفتعلن مفاعلن» است.یعنی بیت از تکرار 4 مفتعلن مفاعلن ساخته شده است.لازم به توضیح است که هر قسمت را «نیم مصراع» می نامند.
اختیاری که در وزن دوری وجود دارد این است که هجای پایانی هر قسمت(نیم مصراع) می تواند هجای کوتاه ، بلند یا کشیده باشد.در واقع هجای پایانی هر نیم مصراع مانند هجای پایانی مصراع است.
نکته دیگری که التفات به آن مفید است این است که اگر یک مصراع از تکرار چهارباره یک رکن حاصل شود ، دیگر وزن دوری نخواهد بود.برای مثال اگر وزن شعر «مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن» باشد دیگر وزن دوری نیست.