باید سرود

دوست عزیز سلام

در شاعری دو مرحله داریم:
۱- ببین کی شعر را میگوید؟
۲- ببین چه شعری!

همه از مرحله ی اول شروع میکنند تا به فرم و زبان خاص خود برسند.
در این مرحله جدا از آموختن و طبع آزمایی مدام، شاعر باید خود را بشناساند
شناساندن خود هم در مجازی به این صورت است که به اشعار دیگران سر بزنید و بخوانید و نظرتان را بگویید که شما اصلا این کار را نمیکنید!
پس طبعا علاوه بر اینکه شناسایی نمیشوید، جز معدودی کسی نخواهد خواندتان.
مرحله ی دوم مختص زمانیست که شاعر به بلوغ کامل شعری دست یافته باشد که دیگر نامش مهم نیست و حتی بدون ذکر نام، شعر دست به دست پخش خواهد شد.

از این بحث بگذریم و در مورد سروده تان:
رگه های پست مدرنی غلیظی در سروده تان هست (منظورم سبک کلامی امثال مهدی موسوی و ... است) که فعلا درست و حسابی برای مردم جا نیافتاده این نگرش و نوع بیان. البته من خود خیلی دوست دارم بینش پست مدرن را در ادبیات و طرفدارش هستم.
شعرتان آهنگ بسیار یکدست و زیبایی دارد که ظن موزون بودنش را برمی انگیزد.
شعر امروز، شعر توصیفی نیست بلکه شعر تصویریست. یعنی به جای توضیح باید تصویر سازی کرد با کلمات تا مخاطب خودش از تصویر مذکور برداشت کند. هر چه این تصاویر در محورهای افقی و عمودی شعرتان، با هم هماهنگتر باشند، مسلما دلنشین و گویاتر خواهد بود سروده.
و نهایتا بحث حوصله ی مخاطبست. هر چقدر با کلمات کمتری و ایجاز بیشتری بسرایید، علاوه بر اینکه نشانه ای از هنر والایتان خوهد بود، شعرتان بیشتر خوانده خواهد شد.
به امید خدا اگر استقبال کردید و فرصتی دست داد باز هم در خدمتتان خواهم بود با مباحث بعدی ...

بخت یار

سلام و ادای احترام
نوشته آرمین اسدزاد بسیار خوب است و هر چند کلی اما نکات اساسی را اشاره کرده است.اما بنده به صورت کلی نکاتی را عرض می کنم.هر چند به پانوشت شعر و شعاری نوشته اید را مخالفم و بهتر است به نظر بنده از رویه مثبت نسبت به مخاطب نگاه کنید و هم اگر چنین توقعی دارید و می خواهید اندیشه خود را مثمر ثمر بگردانید و مهر و عطوفت را ارائه دهید شاید اولین گامش احترام شما به مخاطب است در بازدید از اندیشه هایش و شعرهایش و فقط توقع دیده شدن بدون دیدن دیگران خط بطلانی بر شعر و اندیشه های پشت سر آن است اما چون به فضای فکری شما آشنا نیستم و کمبود وقت مستقیم نکات اساسی که به شعر شما ضربه زده را می نویسم صرفا پیرو نقد آرمین نه توقع شما....

قرار نیست که ما در شعر همه چیز را بگوییم . قرار نیست که حرف دلمان را کامل بیاوریم . یک چیزهایی باید به شعر علاوه شود و یک چیزهایی باید از شعرکاسته شود . وقتی شعر می نویسید نباید توجه کنید که شعر ما فهمیده می شود یا نه . من اعتقاد مطلق دارم که هر نوع شعري باید نوشته شود . خیلی ها می خواهند دست خواننده را بگیرند و به همه جا ببرند. خواننده گم نشده بلکه این شاعر است که سردرگم است . شاعر باید خودش را در متن پیدا بکند بنابراین باید از پس خودش بربیاید . اگر بتواند و موفق شود خودش را تفهیم بکند ، خواننده همه چیز را دریافت می کند .مثل این مثال زیر.....

چه کرم هاي حقیري
که کهکشان سیب را
به تباهی کشانده است.

سه سطر بالا از شمس لنگرودی است در کتاب قصیده لبخند چاک چاک در همان شعر بارها گفته سیب درخشان و مریم تابان. اما در همین برخورد استعاري نشان می دهد چقدر این سیب درخشان است. شما باید خیلی تمرکز کنید روي سیب قرمزي که دون دون دارد تا آن را به شکل یک کهکشان ببینید و بعد بگویید و در این تصویر ما یک بیان استعاري داریم لذا وقتی شما می گویید دختر زیبا به نظر من ممکن است زیبا نباشد. این تعریف شما یک کشف نیست بلکه یک بیان نسبی است. براي همین ما در شعر از صفت استفاده نمی کنیم و نباید هم استفاده کنیم چون هرجا که شما توصیف کنید دارید در حقیقت توضیح می دهید . کار شعر توضیح نیست. کار شعر مهم و تازه، اکران دادن آن چه اتفاق افتاده یا قرار است در متن شعر اتفاق بیفتد ، می باشد .

شعر هم سلیقه اي است. شما چه شعر را پر کنید چه جاي خالی بگذارید و سطر بلند یا کوتاه داشته باشید،مثل چیدمان خانه است و معماري داخلی دارد. شعر باید معماري داخلی داشته باشد و این معماري ارتباط مستقیمی دارد با دانش شما نسبت به زبان فارسی. چقدر با واژه ها آشنایی دارید و از پتانسیل معنایی و موسیقایی واژه ها در شعرتان استفاده می کنید. لحن شعر مهرپرور بد نیست اما سعی می کند تصاویرش خطی باشند.
شما باید شعر را به سمت دیگري ببرید. به سمتی ببرید که خیلی ها تجربه دارند مثلا در شعر کلاسیک شما وسط شعر حافظ لیلی و مجنونی را می بینید یا در شعر مولوي چنین تمثیل هایی می آید . در شعر مدرن این تمثیل ها عوض شده اند و ما قرار نیست چیزي را توضیح دهیم. یک اشاره می کنیم و خواننده بقیه را سپید خوانی می کند.

به عنوان مثال .....

شب مشکی سوگوار که منتظر ماه بودیم
ما یعنی نانی کپک زده، گربه ای غم دیده
ما یعنی آه، بغض، رستم بی گرز، عشق بی رز
ما یعنی تحمل، مرگ، تصور، مرگ، تأمل، مرگ؛ آرامش مرغ قفسی در کفن

شب مشکی!....وقتی می گویید شب مخاطب خودش می داند شب سیاه است و مشکی و تاریک.آیا ما شب سفید هم داریم!؟
شب اگر نماد ظلم و خفقان باشد و منتظر ناجی یا همان ماه بودید که اینها همه در ذهن خود شاعر است و خواننده تصویر عینی از آن ندارد زیرا هر دال در شعر به یک مدلول در جهان خارج به عنوان مصداق داشته باشد ....با یک ارتباط با استفاده از این به جای آن.....نه این در کنار آن!!!

ما یعنی نانی کپک زده، گربه ای غم دیده

حالا این سطر بد نبود و هر چند ساده است اما تصویرهای عینی خوبی با دال های عبور کرده از سطح کلیشه با ساختن فرم هندسی تخیل در فضای ذهن مخاطب است....و الی آخر.....

شما از قوه پتانسیل خوبی در فضا سازی در سطر برخوردارید که سطرها در نهایت تشکیل یک اپیزود مستقل می دهند البته با شرط ارتباط معنایی با موتیف مقید شعر داشتن که این تصاویر خیال نامیده می شوند و خیال یعنی یک پاره تصویر و از موتیف های آزاد ساخته می شود و تخیل یعنی تفکر و موضوع اصلی شعر یا همان موتیف مقید شعر و اگر بین سطرها و اپیزودها ارتباط معنایی و تصویری نباشد و در لحن شعر لحن گردانی مداوم باشد ((حتی تعداد مصوت های کوتاه یا بلند باید از 4 تا کمتر باشد در یک سطر و الی هارمونی و تم موزیکال شعر به هم می ریزد))منطق زبانی از بین می رود و آن شعر فاقد ساختار و فرم زبانی و معنایی خواهد بود و سرعت سطر و....به هم می ریزد و یمین و یسار می رود شعر.
موضوعات تکراری در شعر هم زیاد است
مثل به وحشت سقوط
به سرگردانی باران
ما یعنی آه، بغض، رستم بی گرز، عشق بی رز.....و.....

اما پتانسیل بالای فکری تان خوب است و اینکه با اندیشه سعی می کنید شعر بگویید اما کمی تجربه و عدم مطالعه و نخواندن شعر بزرگان و عدم مطالعه تئوری های شعری مورد توافق همگان شاید از اجرای خوب اندیشه تان کاسته باشد اما فقط سه شعر آخرتان را مروری داشتم و بهرحال همیشه به یاد داشته باشید این همه که نوشتم را فقط با این لحن می نویسم که بهتر است اینطور باشد نه اینکه باید اینطور باشد بخوانید......