اسنپ فوت

یا لطیف ارحم عبدک الضعیف

سپاس خدای را که فرصتی دوباره داد تا در دانشگاه شعر ناب نقدی بنویسم

شعری پیش رو داریم از جناب آقای مجتبی شفیعی که چند سطری در خصوص آن
ان شاء الله خواهم نوشت.


🔴 این غزل با وزن عروضی متفق الارکان

('مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن'
«هزج مثمن سالم»)

سروده شده است


ل _ _ _/ ل _ _ _/ ل _ _ _/ل _ _ _


انتخاب منتقد به عنوان شاه بیت

👇👇👇👇👇

🚩یکی از نو کشیده شام آخر را برای من
کباب گریه، با قرص برنج و، کاسه ای از دار.





🔶 هزج است چرا که

ارکان آن از تکرار «مَفاعیلُن» (U - - -) تشکیل شده است


🔶 مثمن است چرا که

هر بیت از هشت رکن تشکیل شده است


🔶 سالم است چرا که

چون هیچ یک از مفاعیلن ها تغییر نکرده است


🔴 نکته

این وزن از اوزان بسیار رایج است


🔴 جهت اطلاع دوستان نو قلم

🔷 قوافی این غزلِ بدون ردیف عبارتند از

( تکرار، سیگار، دار، اجبار، دیوار، اینبار، این بار، کار)


🔷 صنايع ادبی به کار رفته


🚩 ایهام

در بیت دوم واژه ی( شام آخر را کشیدن) هم می‌تواند اشاره به تابلوی شام آخر لئوناردو داوینچی باشد هم معنی عمومی آن
به زعم من استاد شاهرخ ماهرانه این واژه را به کار برده که برای خلق آن ایستاده تشویقش میکنم.



🚩 ارسال المثل

در بیت پنجم ضرب المثل

“شتری است که در خانه ی همه می خوابد”

تداعی شده است



🚩 ازدواج

در بیت سوم دو کلمه ی ( اجبار و اصرار)

صنعت ازدواج دارند


🚩 استتباع


در بیت دوم

کباب گریه، قرص برنج، کاسه ی دار


🚩 اغراق یا مبالغه

در بیت آخر مصراع اول شاعر از این آرایه استفاده کرده است



🚩 مراعات النظیر

بین کلمات ( شام، کباب، برنج، کاسه)

( پنجره ،خانه، زنگ، دروازه، دیوار)



🔴 ترکیبات خاص و بکر و نیمه بکر


( دو خط فنجان، کباب گریه ، کاسه ای از دار، دو پیک از فاتحه )


🔴 نکته

(یک عالمه) برای زبان این شعر مناسب نیست



🔴 غزل نئوکلاسیک

شاخصه ی تامه ای که پس از خواندن یک غزل می‌شود به آن نام کلاسیک نهاد
استفاده ی شاعر از کلمات قرون گذشته است که در جریان کلامی این عصر استفاده ای ندارد

کلماتی از قبیل خار مغیلان، چونان، کردندی، استر و اشتر و دوال و غیره و غیره که در ادبیات محاوره ای امروز جایگاهی ندارد


حال شعر گفتن با این زبان مزیت است یا عیب و آیا شاعر باید زبان شعرش را با الگوی محاوره ای مردمان هم عصرش مماس کند یا نه بحثی است که در علم زبان شناسی و رجوع به آرکائیسم باید مورد نقد قرار بگیرد

زبان یک پدیده ی پویا است و با مرور زمان زبان هم تغییر می‌کند البته برخی کلمات و لغات استحکام خود را حفظ می‌کند و مانند دژی محکم از گزند تغییرات در امان می ماند.
اما خیل کثیری هم تغییر می‌کند و زبان مردم قرون گذشته برای ما متفاوت می نماید.
اصول سرایش و مهندسی ساختار در غزل نئوکلاسیک همان اصولی است که در شعر کلاسیک استفاده می‌شود و شعر صرفاً به‌خاطر محتوایی که با فلسفه‌ی مدرن پیوند خورده، در جریان نئوکلاسیسم قرار می‌گیرد.
این فلسفه بیشتر به خاطر استفاده از عبارات و واژه هایی است که در جریان زندگی مردم ساری و جاری است.
وقتی شاعری به جای قدح و صراحی و جام و می و آیینه ی سکندر و کوزه و غیره و غیره کلمات امروزی به کار می‌برد وارد
حوزه ی نئوکلاسیک می‌شود
البته افراط هایی در این سبک اتفاق افتاده که برخی شاعران در این سبک از آن ور بام افتاده اند.

کاری که شاهرخ عزیز در این غزل زیبا انجام داده به اندازه و حساب شده است
استفاده از کلماتی مانند قرص برنج، سیگار ،حکم تخلیه، زنگ خانه مسیر غزل را به سمت جریان زندگی مردم هل داده و این نشانه ها برای مخاطب ملموس و آشناست

البته باید عرض کنم که جریان‌های ادبی مرز مشخصی ندارند و تشخیص این‌که یک شعر در کدام دسته‌بندی قرار می‌گیرد، فاقد پاسخ مشخص است ولی تا حدودی باتوجه به المان ها و مبحث نشانه شناسی می‌توان این غربال را انجام داد.
از شاعرانی که قدم در وادی غزل نئوکلاسیک کلاسیک گذاشته اند می توانم به

استاد زنده یاد حسین منزوی، استاد محمد علی بهمنی،
استاد زنده یاد قیصر امین پور و…. اشاره کنم.

عصر، عصر ناپایداریست و انسان برای انطباق با محیط های جدید و الگوهای جديد تحمیلی بطور مکرر احتیاج به زمان زیاد برای اندیشیدن دارد و یکی از ابزارهای این اندیشه شعر است و هر چه قدوم شعر به سمت امروزی تر شدن میل کند قطعا و حتما تاثیرات زیادی در روند زندگی انسان‌ها و حتی طبیعت و حیوانات و کل هستی خواهد گذاشت.

می توانم بگویم در تاریخ فرهنگ و ادبیات معاصر ایران مبحث نئوکلاسیک پدیدهﺍی استثنائی، تاثیرگذار و ماندگار است که اگر درست هدایت شود می‌تواند بر اندام اشعار ما اثر گذارد.
به رغم آنچه تصور مى‌شود، کارکردهای شعر در نظر شاعران و منتقدان نئوکلاسیک متنوع است و در یک مجال و جلسه نمی‌شود همه ی جوانب آن را بررسی کرد



برای اینکه نقد ملال آور نشود تا اینجا بسنده می کنم

برای شاهرخ عزیز آرزوی موفقیت دارم


یا حسین بن علی

سید هادی محمدی