خنده ام می گیرید!!

سلام و عرض ادب به استاد بزرگوار جناب آقای احمدی زاده و عموم اهالی سایت وزین شعر ناب

وقتی سروده ای از شما که زحمت و محنت اصلی این درگاه همگی بر دوش خودتان و همکاران گرامی تان است و حتی همۀ انتظارات نیز متوجه شماست، سکوت یا یک تعریف و تحسین ساده زیاد راضی کننده نیست. چرا که همیشه در شعر و شاعری صحبت گل و بلبل و دغدعه های شخصی شاعر نیست که مطرح می شود این بسا در دل یک سروده، آن هم از نوع افراغ اندیشه پیامی نهفته و انتظاری خاص خوابیده باشد.
بنده مبتدی هستم همه این را می دانند و شما بهتر و بیشتر از همه. اما اینجا به اقتضای سن و کثرت تجربیاتی که داشته ام شاید این تقصیر بر من نادیده انگاشته شود. به ویژه این که بالاخره سرودۀ موجز شما در چند خط بیشتر نیست و خیلی به رمز گشائی تخصصی نیاز نیست و بیشتر از آن پی بردن به پیام و انتظار نهفته در آن مهمتر است. گفتنی است که بیان آن در این شرایط بسیار ظریف و جوری باید باشد که غباری بر دل کسی ننشیند و چهره خاصی به خود نگارنده الحاق نشود.
بنده از سرودۀ شما به قول خودتان چند تا واژه را بر می گزینم و تعبیر و تفسیر بقیه را به عهدۀ فضلا و ادبای درگاه محول می کنم که در توان و تخصص و حتی ذوقیات بنده نیست. این واژه ها عبارتند از:
خنده ، تنِش به معنی شلوغی و تشنج، شاخۀ زیتون ، کلاه و آزادی ابتدا خنده: این خنده داد می زند که از نوع شادی و انبساط خاطر نیست . خنده ایست گزنده به معنی اعتراض و گلایه و ایراد گیری و یا خنده ای مانند آنچه که شاعر فرمود از گریه غم انگیز تر است. هیچ راز و رمزی در اینجا نمی تواند وجود داشته باشد. در مورد بقیه واژه ها نیز همین طور: با یک توضیح کوتاه به غیر از عمده واژۀ آزادی که مقداری شرح و بسط می خواهد. اگر کلاه را که نماد ریا و تزویر است در برابر شاخۀ زیتون که نماد صلح و سعادت و معنای اولیۀ آزادی بگذاریم بلافاصله به یک داوری و قضاوتی می رسیم که پرواضح است که با ارجاع به خنده در بالا متوجه منادیان آزادی از این نوعند که کلاه و شاخۀ زیتون در ساختار آن حضور دارند. بنده اجازه می خواهم که در تأیید یا رد این داوری یا قضاوت وارد نشوم که در هر چارچوبی اینگونه جبهه گیری ها خالی از عوارض سوء متعاقب آن نیست. پس فشارم را می گذارم روی خود واژۀ آزادی که اینجا معصومانه چوب منادیان آن را می خورد که یا آن را عمیق در نیافته اند، یا در مصداق آن مشکل دارند یا اصولا با جمع دیگری دیدگاه متفاوتی دارند. اما خود لفظ آزادی قبل از آن که در جامعه و خانواده و کانون های اجتماعی نظیر همین شعر ناب خودمان شاخص شود یک مقولۀ بسیار گرانقدر و تأمل بر انگیز فلسفی بوده که همه را از آن فیلسوف بالا مقام بگیرید تا یک فرد عامی وادار به تعیین تکلیف خودش با آزادی ( اختیار ) و یا متضاد فلسفی آن ضرورت ( جبر ) می نماید. شاید بتوان ادعا کرد که کسی را نمی توان در جهانی به وسعت نامحدود زمانی و مکانی یافت که معتقد به جبر مطلق یا اختیار مطلق باشد. اما اغلب دانشمندان در میان این دو قطب متضاد در حال تعیین موضع و موقعیت هستند. مثلا حافظ بزرگ می فرماید: رضا به داده بده وز جبین گره بگشای
که بر من و تو در اختیار نگشاده است
می توان ایشان را جزو جبریون به حساب آورد. و اینگونه گرایش ها طیف گسترده ای را در جهان اندیشه و بعد ها سیاست تشکیل می دهد. در طول تاریخ از آن زمانی که انسان به طور عمده در اسارت طبیعت بود و با قوای قهریه آن در جدال و متحمل رنج و عذاب بود این مفهوم خلق شد و ذهن بشر را بخودش مشغول داشت. دوره های متفاوت تاریخی نیز که انبوه مردم همواره در زیر سلطۀ اقلیتی اسیر و در بند بودند باز نیاز به آزادی از اسارت دوران مطرح بود. به همین خاطر هم تاریخ انباشته از جدال های خونین این دو دسته بوده اند. بیشتر سنت ها و آئین ها و وجدانیات و معنویات انسان ها تحت تأثیر این وقایع و پاسخ هایی بوده که به این رویداد ها داده شده بوده است. بنده مثال نمی زنم اما مراجعه به تاریخ و فلسفه و از این قبیل خالی از لطف و لذت در این شب های زمستانی نخواهد بود.
در سطحی که آقای احمدزاده هستند قاعدتا باید وسعت اندیشه ایشان و پیام نهفته را گسترش داد و به بحث آزادی در دنیای امروز پرداخت که آن ضدین شاخه زیتون و کلاه بیشتر مصداق دارد و برای نسل میلیاردی جوان دنیا می تواند سرنوشت ساز باشد. آزادی و دموکراسی از منادیان جهانی آن و کالبد شکافی علمی و اجتماعی و فلسفی آن، کار خطیریست که متاسفانه امروزه امید و موفقیت چندانی از این ناحیه انتظار نمی رود. چرا که سیطرۀ جهان مجازی بر جهان واقعی که سکان هدایت آن بدست همین منادیان است و حوزه و مختصات آن را تعیین می کنند واقعیتی انکار ناپذیر است. اینجاست که آن خنده معنای حقیقی خودش را در غم انگیزتر بودن از گریه باز می یابد. همان حوزه بندی هاست که اغلب به محدوده های کوچکتر و بومی تر سمت و سو می دهند و ما حرف های آن ها را بدون کمترین تأملی تکرار می کنیم و به عواقب آن نمی اندیشیم.
پاراگراف کوچکی در ختم کلام و کوچک کردن مسئله در داخل یک خانواده:
یک پدر و مادر تا کجا می تواند بچه را تحت قیادت خودش نگهدارد که از رشد و استقلال و بالندگی و سرزندگی او کم نکند به بهانه این که اشتباهات این بچه ممکن است که سرنوشت خود او و شالوده خانواده را از هم بپاشد.
همین طور بچه ای که طبیعتا مطالبه گر است و عصیان گر و نوعا کم تجربه تا کجا مجاز است که این پتک سنگین مطالبه گری را بر ستون های خانواده در جلوی چشم کسانی که منتظرند که از سد پدر او عبور کرده و حساب خود این بچه را برسند بکوبد.
و این که در داخل پرانتز: کانونی مثل شعر ناب و امثالهم در نهایت مانند یک مدرسه یا هنرستان است. اگر در یک مدرسه یا هنرستان سرو صدا زیادتر از حد معمول باشد پای کانون های اجتماعی دیگر و حتی شکایت همسایگان در دستور روز قرار می گیرد.
امیدوارم که بنده را بخاطر این حرف های مربوط یا نامربوط عفو کنید. مخصوصا جناب احمدزاده به بنده ایراد نگیرند که چرا نوشته هایم را تیک نقد زدم.