يکشنبه ۲ دی
فلسفه نوروز و آیینهای آن
ارسال شده توسط عباس یزدی (طوفان) در تاریخ : يکشنبه ۲۸ اسفند ۱۳۹۰ ۲۱:۱۲
موضوع: آزاد | تعداد بازدید : ۸۷۳ | نظرات : ۲
|
|
در گاهنمای آئین ایران باستان از دیرباز چنین آمده است كه روز آغاز فصل بهار شروع سال جدید آن روز را نوروز نامیدند. مردم این هنگام خجسته را جشن می گرفتند و به مدت 12 روز به سرور و شادمانی می پرداختند. درباره پیدایش این سرور ملی و مذهبی كه مآخذ اصلی آن اوستا (كتاب زرتشت) است روایات گوناگونی وجود دارد.
واژه جشن از كلمه یسنه یا یسنا به مفهوم پرستش، نیایش و شادی است که با توجه به روش برگزاری مراسم نوروزی و سایر آئین ملی كه همواره هنگام نیایش توأم با سرور و خرمی است، به كاربردن این واژه برای این منظور بسیار پسندیده و مناسب با مفهوم حقیقی آن می باشد. پیدایش جشن نوروزی با فلسفه های گوناگون همراه است. از جمله در كتاب اوستا چنین آمده است که خدای جهان و همه آفریدگان را در شش هنگام آفرید، این شش زمان گاهان بار نامیدند كه مناسب هر كدام مراسم شادی و سرور به مدت پنج روز برپا می ساختند.
این شش هنگام آفرینش به قرار زیر است :
1. نخستین هنگام آغاز خلقت در روز چهل و پنجم سال كه همزمان با 15 اردیبهشت ماه بود در این روز آسمان آفریده شد.
2. دومین گاهان بار همزمان با یكصد و پنجمین روز سال كه 15 تیر ماه بود در این روز آب بوجود آمد.
3. سومین هنگام آفرینش روز صد و هشتادم سال كه همزمان با 30 شهریور ماه بود در این زمان زمین خلق شد.
4. چهارمین مرحله مقارن با 30 مهرماه یا به عبارت دیگر دویست و دهمین روز سال بود كه در این هنگام گیاهان آفریده شدند.
5. پنجمین گاهان بار همزمان با دویست و نودمین روز سال بود كه مصادف با روز 20 دیماه می شد در این روز حیوانات آفریده شدند.
6. ششمین هنگام آفرینش مقارن با سیصد و شصت و پنجمین روز سال كه در حقیقت آغاز سال نو بود، در این روز خداوند با آفرینش انسان به كار خلقت جهان پایان بخشید این گاهان بار كه با برابر شدن شب و روز همراه شد به سبب آفرینش انسان كه خود مظهری از صفات آفریدگار جهان است، از مقام بسیار ارجمندی برخوردار بود که ایرانیان این هنگام فرخنده را با شادی و سرور جشن می گرفتند.
در سایر كتابهای آسمانی چون تورات و قرآن مجید درباره آفرینش جهان در شش هنگام داستانهائی آمده است كه تأئیدی بر مطالب اوستا است. دیگر فلسفه جشن نوروزی در آئین مزدیسنا، فرود آمدن فره وهران یا ارواح پاك نیاكان به زمین در روز اول فروردین ماه است (فره وهر) نیروی معنوی انسان است كه پیش از آفرینش در عالم ملكوت جا دارد و هنگام آفرینش در جسم انسان وارد شده و او را در طول زندگی رشد و ترقی داده و پلیدیها را از او دور نگاه می دارد. هنگام مرگ این نیروی مقدس از بدن انسان جدا گشته و دگر با همان پاكی ابتدائی به سوی مكان اصلی خود در عالم ملكوت پرواز می كند. در اوستا آمده است كه (فره وهر) های گذشتگان پاك و پارسا در روز اول فروردین ماه برای دیدار بازماندگانشان به زمین باز می گردند و به مدت ده شبانه روز در كنار آنها می مانند. در این زمان اگر فامیل و دوستان را شاد و خرم ببینند شادمان شده و هنگام بازگشت به عالم قدس از درگاه اهورامزدا برای عزیزانشان طلب رحمت و پیروزی می كنند. بدین مناسبت از قدیم تاكنون ایرانیان از چند روز پیش از آغاز فروردین ماه با شوق و ذوق به تهیه و تدارك برگزاری یك جشن بزرگ می پردازند. خانه ها را می روبند و با گلهای زیبا می آرایند و فضای خانه را برای شادی ارواح درگذشتگان معطر خوشبو می كنند. لباس نو پوشیده و به دیگران احسان می كنند. در شاهنامه فردوسی جشن نوروزی به جمشید پادشاه بزرگ سلسله پیشدادی نسبت داده شده است.
حكیم طوس معتقد است جمشید روز اول فروردین ماه بر تخت طلائی تكیه زد. دیوان این تخت را در مدت یك روز از دماوند به بابل بردند، او این روز را هرمزدا به نام آفریدگار جهان نامید و فرمان داد مردم این هنگام خجسته را جشن گرفته و شادی كنند. حكیم عمر خیام در نوروزنامه چنین می نویسد : سبب نام نهادن نوروز آن بوده است كه آفتاب هر سیصد و شصت و پنج شبانه روز و ربعی به اول دقیقه حمل باز آید و چون جمشید آن روز را دریافت، نوروز نام نهاد و جشن و آئین آورد.
براساس آنچه بعرض رسید، نوروز نشانگـر تاریخچه ای دیرینه همراه با فرهنگ و آداب و سنن ایرانیان است که از آخرین روزهای پایان اسفند ایرانیان با برگزاری آئین های مختلف مقدم نوروز و آغاز فصل بهار را گرامی می دارند که در اینجا تـنـها به چند نمونه از موارد مهم آن اشاره مي شود:
پنجشنبه آخر سال و یادی از گذشتگان
سفره هفت سین
سیزده به در :
|
ارسال پیام خصوصی اشتراک گذاری :
|
|
|
|
|
این پست با شماره ۸۵۱ در تاریخ يکشنبه ۲۸ اسفند ۱۳۹۰ ۲۱:۱۲ در سایت شعر ناب ثبت گردید
نقدها و نظرات
تنها کابران عضو میتوانند نظر دهند.