پست های وبلاگ

منصور نریمان، نوازنده سرشناس ایرانی بربط (عود) در سن هشتاد سالگی در تهران درگذشت.

آقای نریمان که چندی پیش به‌ دلیل عارضه ریوی در بیمارستان بستری شده بود، بامداد امروز (چهارشنبه، ۲۴ تیرماه) درگذشت.

اسکندر ابراهیمی زنجانی که بعدها نام هنری‌اش منصور نریمان شد، در سال ۱۳۱۴ در مشهد به دنیا آمد.

او مانند بسیاری از نوازندگان ایرانی عود آموختن موسیقی را با تار و سه‌تار آغاز کرد.

درآن سال‌ها عود سازی بود که کمتر نوازنده‌ای سراغ آن می‌رفت و اگر قرار بود در ارکستری جا داشته باشد، نوازنده‌ تاری نواختن آن را برعهده می‌گرفت. در مجموع عود ساز فرعی نوازندگان تار محسوب می‎شد.

منصور نریمان از نخستین نوازندگانی بود که تمرکز خود را بر روی این ساز قدیمی ایرانی گذاشت و آن را به ساز اصلی خود تبدیل کرد.

نریمان درباره اینکه چگونه نواختن عود را آموخت در خاطرات خود گفته است: "در عود استادی نداشتم، فقط از راه گوش به رادیوهای کشورهای همسایه استفاده بردم و به محمد عبدالوهاب خواننده و نوازنده بزرگ مصری به رادیو قاهره نامه نوشتم و درباره کوک و بعضی مسائل این ساز از وی سئولاتی کردم و مسائلی را مطرح نمودم؛ پس از چندی عبدالوهاب در جواب نامه من نوشت که کوک عود همانی است که خود شما انجام داده‌اید و خلاصه کل نظریات مرا تائید کرد."

بعد از او بود که عود -که رنگ و بوی عربی داشت- کم کم در ارکستر سازهای ایرانی جا پیدا کرد و حتی گاهی قطعه‌ای تکنوازی به آن اختصاص داده می‌شد.

آقای نریمان علاوه بر تلاش برای تغییر شیوه نوازندگی که تحت تاثیر موسیقی عربی و عودنوازان عرب بود، عقیده داشت عود سازی ایرانی و نامش بربط یا بربت است و ساختار آن با عودی که در جهان عرب نواخته می‌شود، متفاوت است.

ابراهیم قنبری مهر (طراح و سازنده ساز) سازی طراحی کرد و ساخت که دسته‌ای بلندتر از عود معمولی و کاسه‌ای کوچک‌تر از آن داشت. بربط ساخته قنبری مهر که از سوی سازنده و نوازندگان آن "بربت" نام گرفت شیوه بربط‌نوازی نریمان در آمیخت جای خود را در ارکستر سازهای ایرانی پیدا کرد.

شیوه بربط‌نوازی نریمان به مکتبی تبدیل شده که تقریبا تمام آموزگاران نوازندگی بربت در ایران این شیوه را تدریس می‌کنند.

محمد فیروزی، حسین بهروزی‌نیا، شهرام غلامی و علی پژوهشگر از شاگردان آقای نریمان و از برجسته‎ترین نوازندگان و آموزگاران بربت هستند.

"۴۲ قطعه برای عود" و "ردیف موسیقی ایرانی برای عود" و "شیوه بربط نوازی" از کتاب‌های منصور نریمان است که توسط هنرآموزان موسیقی تدریس می‌شود.