پست های وبلاگ

 گروه فرهنگ و هنر: این نوشتار برگرفته از پژوهشی است با نام «قسیم جنت و نار» که به شرح مراثی و اشعار شاعران و عارفان همدانی با محوریت حضرت علی (ع) می‌پردازد. بابک رضاپور این پژوهش را در حدود 300 صفحه گردآوری و مکتوب کرده است. کلیم همدانی، میررضی آرتیمانی، مجذوب‌علیشاه کبودرآهنگی، پروین همدانی، شیخی همدانی، صابر اسدآبادی، محزون اسدآبادی، مشکات اسدآبادی، بدیع همدانی، فیاض همدانی، ناهید همدانی، مفتون همدانی، رضوان همدانی، طوطی همدانی، داور همدانی و ذوقی همدانی در این مقاله آمده است.
چندی پیش دیوان اشعار «پرتو همدانی» به کوشش عباس زندی منتشر شد. این کتاب که شامل قصاید، مسمطات، غزلیات، تضمینات، رباعیات، دوبیتی‌ها و مثنویات «پرتو» است که با تصویری از «پرتو» و این بیت آغاز می‌شود.
مُهری از مِهر علی کنده به یاقوت دلم
از ازل تا به ابد شکر کنم بر حکاک
ایرانیان از دیرباز به شعر نگاه ویژه‌ای داشته، آن را از اسباب ترویج حکمت می‌دانسته اند. تورق دیوان شاعران صاحب نام کشورمان به خوبی نشان دهنده جنبه \"فکری و فرهنگی\" شعر ایرانی است. هنگامی که شعر جنبه فکری و فرهنگی می‌یابد شاعران دست به خلق اشعار \"دینی\" می‌زنند که هدف غایی آن آشنا ساختن مخاطب با مفهوم یا موضوع یا مطلبی دینی است که می‌توان آن را در حوزه \"ادب دینی\" طبقه بندی کرد و از آن با عنوان \"اشعار دینی\" یاد نمود.
یکی از شاخه‌های اشعار دینی اشعاری است که در وصف و مدح و ستایش اولیای دین سروده می‌شود و در بین پیروان تمامی ادیان (چه الهی و چه غیرالهی) رواج دارد. این اشعار که مشتمل است بر ذکر فضایل و نقل مناقب اولیای دین، در فرهنگ و ادب اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد و سابقه تاریخی و ادبی آن به همان سال‌های آغازین دعوت اسلامی و انقلاب محمدی (ص) باز می‌گردد که دوستداران شعر و ادب بیشتر و بهتر از نگارنده از ظرایف و دقایق آن آگاهی دارند.
پس از پذیرش دین مبین اسلام از سوی ایرانیان و تمایل این ملت به خاندان عصمت و امامت و سر نهادن به علی (ع) و آل علی (ع) و دل سپردن به مذهب تشیع، شاعران شیعی پا در میدان نهاده، با سرودن اشعار نغز ترویج تشیع را در سر لوحه فعالیت ادبی و هنری خویش قرار دادند.
بدیهی است که در خطه کهن همدان (ناحیت جبال دوره اسلامی) شاعران بسیاری بوده‌‌اند که تمایلات شیعی خود را در قالب مدح و وصف به زبان شعر بیان داشته اند، اندکی از این سروده‌ها (به زبان عربی) در دست است.
پس از رواج زبان فارسی دری و آغاز شعر فارسی (از عهد سامانی بدین سو) زبان فارسی، زبان رایج مدح و ستایش حضرت علی (ع) و خاندان عالی قدر وی شد و شاعران پاک اعتقاد و دین مدار همدانی (در گستره وسیع استانی آن) سرودن اشعار پرمایه بدین زبان را در دستور کار خود قرار دادند که حاصل آن خلق اشعار ناب در یک گستره زمانی هزار ساله بوده است.
در طول این دوره‌ی ده قرنی البته اشعار بسیاری از دست رفته و دیوان‌های بسیارتری نابود شده – که عامل اصلی آن همانا حملات نظامی و تاراج غارتگران و سوزاندن کتابخانه‌ها و بی توجهی به مواریث فرهنگی بوده است – لیکن آنچه باقی مانده و به دست ما رسیده، خود مجموعه‌ای غنی و ارزشمند است که می‌بایست موردتوجه قرار گرفته از جوانب گوناگون کاویده شود.     صابر اسدآبادی
\"میرزا رضای اسدآبادی\" متوفی به سال 1330 هد. ق زاده و پروریده شهر اسدآباد و معروف به \"صابراسدآبادی\" پس از شیخی چنین قلم بر کاغذ رانده و مسمطی زیبا سروده است:
چو مرغ قبله نما روی دل به سوی تو باشد
همیشه چشم جهان بین به جستجوی تو باشد
مدام خاطر محزون در آرزوی تو باشد
لطافت گل بستان ز رنگ و بوی تو باشد
حیات خضر ز رشحات آب جوی تو باشد
دعای نادعلی ورد صبح گاه به صابر
ز طاق طاق دو ابروت قبله گاه به صابر
به حشر مرحمتت ماحی گناه به صابر
غبار خاک درت یا علی پناه به صابر
چرا که بسته به زنجیر تار موی تو باشد محزون اسدآبادی
\"میرزا لطف الله اسدآبادی\" متولد 1231 و متوفی 1298 خورشیدی، معروف به \"محزون اسدآبادی\" نیز از مداحان علی بن ابی طالب (ع) است:
\"زد جوش به خم باده اسرار علی
آن کنزنهان گشت پدیدار علی
جام و قدح و ساغر و پیمانه بیارید
ای باده کشان زان می‌سرشار علی
آن ساقی سرچشمه فیض احدیت
آن مظهر حق، واقف اسرار علی
ذات ا... و عین ا... و وجه ا... باقی
در هر دو جهان حیدر کرار علی\" صفای اسدآبادی
\"صفات الله جمالی اسدآبادی\"، متولد سال 1265 خورشیدی و معروف به \"صفای اسدآبادی\" در بهاریه خود چنین به وصف و مدح امام علی (ع) می‌پردازد:
\"باز به طرف چمن لاله و ریحان دمید
قدرت حق در جهان گشت عیان و پدید
صاحب یوم نشور ناطق قرآن علی است
قسیم خلد و جحیم صراط و میزان علی است
مرشد روح الامین ولی یزدان علی است
حقیق روح قدس معنی ایمان علی است\"
صفای اسدآبادی اشعار بسیاری در مدح و وصف مولا دارد که یک از یک دل نشین‌تر و لطیف‌تر است و مشتاقان می‌توانند با مراجعه به دیوان وی خواننده آنها باشند. مشکات اسدآبادی
همزمان با صفای اسدآبادی، \"سیدعبدالحسین اسدآبادی\" متولد 1286 قمری و متوفی 1311 خورشیدی، معروف به \"مشکات اسدآبادی\" در وصف و مدح علی (ع) سروده است:
من آن آیت نور را می‌شناسم
من آن گنج و گنجور را می‌شناسم
فرح بخش رنجور را می‌شناسم
ز شیرین لبان شور را می‌شناسم
همان غیب مشهور را می‌شناسم
ز مولود وی کعبه رشک جنان شد
مکان غبطه ساحت لامکان شد
وجودش به واجب بهین ترجمان شد
ز بودش همان غیب مطلق عیان شد
تجلی کن طور را می‌شناسم(برگرفته از وبلاگ شاعران اسدآبادي)