بسم الله الرحمن الرحیم
به لطف پرودگار متعال آخرین قسمت مربوط به حشو در این پُست
ارائه میشود و از جلسه های بعد مباحث دیگری در اصول نگارش ارائه
خواهد شد.
ادامه ی انواع حشو در زبان فارسی از نظر ساختار
💠 کلمات مختص به یک مکان، زمان، مورد ،شخص یا یک
موقعیت
گاهی اوقات، مشخص است که یک کلمه متعلق به یک مکان، زمان، مورد، شخص یا موقعیتی خاص است
و نیازی به توضیح بیشتر درباره آن کلمه نیست و آن توضیح، حشو به حساب خواهد آمد.
🔵 اتوبوس مسافربری (همه اتوبوسها مسافربری هستند)
🔵 ارکستر موسیقی (ارکستر گروه همنواز موسیقی است)
🔵 آتشکده ی زرتشتیان (آتشکده متعلق به زرتشتیان است)
🔵 آخور چهارپایان/ طویله چهارپایان/ اصطبل چهارپایان (آخور محل نگهداری چهارپایان است)
🔵 پارکینگ وسایل نقلیه (پارکینگ مخصوص وسایل نقلیه است)
🔵 حوض آب (حوض فقط محل نگهداری آب است)
🔵 خانقاه صوفیه (خانقاه فقط محل تجمع صوفیه است)
🔵 ژنرال نظامی (ژنرال از مقامات نظامی است)
🔵 صبحانه صبح/ ناهار ظهر/ شام شب (هر یک از وعدهها مختص به زمان مشخصی هستند)
🔵 فریضه واجب (فریضه ذاتا واجب است)
🔵 قند شیرین/ عسل شیرین ( قند و عسل ذاتاً شیرین هستند)
🔵 کامیون باری (همه کامیونها باری هستند)
🔵 کشیش کلیسا/ راهب کلیسا/ ناقوس کلیسا (کشیش، راهب و ناقوس مخصوص کلیسا است)
🔵 کندوی زنبور (کندو مخصوص به زنبور است)
🔵 کنیسه یهودیان (کنیسه مختص به یهودیان است)
🔵 گلبرگ گل/ کاسبرگ گل/ غنچه گل (گلبرگ، کاسبرگ و غنچه مخصوص به گل است)
🔵 مسجد مسلمانان (مسجد مختص به مسلمانان است)
🔵 ملاح کشتی/ ملوان کشتی/ ناخدای کشتی ( ملاح، ناخدا و ملوان هر سه مختص کشتی هستند)
🔵 نزول به پایین (نزول فقط به پایین اتفاق میافتد)
🔵 واگن قطار (واگن فقط برای قطار به کار میرود)
🔵 هقهقگریه (هقهق صدای گریه است)
🔵 هلهله شادی (هلهله صدای شادی است)
🔵 همهمه صدا (همه مخصوص به صداست)
🔵 یقین قطعی (یقین بدون قطعیت محال است)
💠 حشو در ترکیب های مربوط به اعضای بدن
این حالت نیز، به نوعی یک حالت خاص از قسم پیشین است.
بزاق دهان (بزاق مخصوص دهان است)
پای پیاده (فقط با پا میتوان پیاده رفت)
پلک چشم (پلک بخشی از چشم است)
ساعد دست (ساعد بخشی از دست است)
خلخال پا (خلخال مخصوص پا است)
پابند خلخال ( هر دو به یک معنی هستند)
دستبند دست/ دستکش دست (دستبند و دستکش هر دو متعلق به دست است)
کفش پا/ جوراب پا/ ران پا/ زانوی پا (کفش، جوراب، ران و زانو همگی متعلق به پا هستند)
گردنبند گردن (گردنبند مخصوص گردن است)
گوشواره گوش ( گوشواره مخصوص گوش است)
انگشتر دست (انگشتر مخصوص دست است)
لثه دندان (لثه فقط خاص دندان است)
مردمک چشم/ مردمکِ دیده (مردمک متعلق به چشم است)
نیم رخ صورت (رخ همان صورت است و از طرفی نیمرخ فقط مختص صورت است)
🔷 نکته :
اساس دستهبندی حشو بر سه قسم ملیح، متوسط و قبیح، بر میزان خللی است که حشو در معنا ایجاد میکند.
اما باید در نظر داشت که اگر حشو به انتقال بهتر معنا یا زیباتر شدن کلام یا تأکید کمک کند؛
دیگر مازاد بر معنا نیست. بنابراین به قول
عبدالقاهر جرجانی در کتاب اسرار البلاغه (ترجمه جلیل تجلیل)
حشو به طور کلی قبیح است و اگر قبیح نبود حشو نامیده نمیشد. در صورتی که حشو به زیباتر شدن متن کمک کند، آن را صرفاً یکی از صنایع بدیع به حساب میآوریم.
یا حسین
سید هادی محمدی
ادامه دارد.......