پژوهشگران می‌گویند که ما هنگام انتخاب و خوردن غذا، بیش از حد روی یک یا دو حس، به ویژه حس‌های لامسه و چشایی تکیه می‌کنیم. آیا شما چیزی را که می‌خواهید بخورید تنها با نگاه کردن به آن انتخاب می‌کنید؟ آن را می‌چشید؟ لمس می‌کنید؟ می‌بویید؟ یا گوش می‌کنید ببینید چه صدایی می‌دهد؟ پژوهشگران دانشگاه علوم غذایی پولنزو در ایتالیا می‌گویند مردم فراموش کرده‌اند که هنگام انتخاب و خوردن خوراکی‌ها تمام حواس خود را به کار بگیرند. به این معنی که استفاده از این حواس را "قطع" کرده‌اند و حواس‌شان هم "تنبل" شده است. آنها در حال بررسی راه‌هایی هستند که مردم به جای تکیه بر یک حس، مثل حس بینایی، به تعامل با خوراکی بپردازند.

براساس مقاله‌ای که در نشریه "آگاهی و شناخت" منتشر شده است، رنگ وسیله مهمی برای دادن اطلاعات در مورد طعم غذاست و وقتی ما به غذا نگاه می‌کنیم، این کار با دادن سرنخ‌هایی درباره میزان خوراکی بودن، طعم غذا و شدت آن انجام می‌شود. اما محققان می‌گویند که انتظارات مردم در ارتباط دادن رنگ با طعم ‌یک خوراکی، از تجربیات پیشین آنها سرچشمه می‌گیرد. شونا جیسون میلر، یکی از دانشجویان دانشگاه علوم غذایی پولنزو می‌گوید که پیش‌فرض مصرف‌کنندگان، تکیه بر نگاه کردن به غذاهاست، چون مدام هنگام خرید یا سر میز غذا با رنگ، سروصدا، نور و تصاویر تا ورای مرزهای حسی بمباران می‌شوند. او می‌گوید: "به قدری اتفاق‌های مختلف رخ می‌دهد که ما دیگر به جزییات کوچکی مثل بافت و بوی غذا توجه نمی‌کنیم." هرچند به کار انداختن حواس دیگرمان می‌تواند مشکل باشد. بعضی فروشگاه‌ها مشتریان را به لمس محصولات تشویق نمی‌کنند و بو کردن یک خوراکی بسته‌بندی‌شده کار بسیار سختی ‌است. به هر روی، چشیدن یا فکر کردن درباره مزه یک خوراکی باید کاری شدنی باشد،‌ همانطور که بسیاری از تولیدکنندگان اجازه می‌دهند مصرف‌کنندگان قبل از خرید، جنس مورد نظرشان را امتحان کنند. به هر صورت، چشایی چیزی نسبی است و تحت تاثیر عوامل محیطی قرار می‌گیرد. پروفسور میرکو مارکونی از دانشگاه رجیو امیلیا می‌گوید که در حال حاضر شش نوع مزه وجود دارد که مردم می‌توانند تشخیص بدهند و به شور، شیرین، تلخ، ترش، گوشتی (یا خوشمزه) و چرب تعبیر می‌شوند. اما شاید دانشمندان بتوانند مزه‌های بیشتری را پیدا کنند. او می‌گوید: "ما دانش کمی در مورد مزه و طعم داریم، اما حافظه ما نحوه عملکرد حواس‌مان را شکل می‌دهد." شگفت‌زده کردن کام با استفاده از مزه‌های غیرمنتظره راهیست برای آن که مردم دوباره با آنچه می‌خورند ارتباط برقرار کنند. به تازگی برای برنامه‌ای در ایتالیا، تیم پژوهشی پروفسور نیکلا پرولو ، نان فوکاچیا با طعم کوکتل نگرونی، بستنی ایتالیایی با طعم پنیر موزارلا، عصاره گوجه‌فرنگی و ریحان، و یک کوکتل با طعم تیرامیسو را ابداع کرد تا در این مورد بررسی کند. به گفته ژاکلین بلازر، دانشجوی کارشناسی ارشد رشته تغذیه، یک فهرست غذای مدرن، از قطعات منفکی از غذاها درست می‌شود، طوری که جای بیشتری برای خوردن و آزمون غذاهایی با مواد اولیه غیرمتعارف و ناهمگون فراهم شود. او می‌گوید: "من در چند رستوران کار کردم ... ما بستنی موزارلا یا سس با طعم آب‌نبات نعناعی درست کردیم. مثال معروفش یک آب‌نبات بادام سوخته بود که در آن پنیر کپک‌دار (پنیر آبی) وجود داشت. خوب این چیزی است که مردم انتظارش را ندارند." شما ممکن است به راحتی قادر باشید یک خوراکی را براساس مزه، بو یا شکل آن تشخیص دهید. اما آیا می‌توانید یک خوراکی یا نوشیدنی را براساس صدایی که تولید می‌کند، شناسایی کنید؟ بعضی خوراکی‌ها هیچ صدایی تولید نمی‌کنند، اما صدای برخی غذاها برای مزه دادن آنها لازم است. برای مثال، چیپس را در نظر بگیرید. پل وارلا و سوزانا فیسزمن در کتاب "آشپزخانه به مثابه آزمایشگاه" می‌نویسند: "درک ترد بودن یک غذا یا خوراکی، تا حدی به حس شنوایی مربوط است. همه غذاهای ترد موقع خورده شدن سر و صدا تولید می‌کنند." برخی پژوهشگران هم بر این باورند که صدای یک خوراکی با طعم آن در ارتباط است. نتایج یک پژوهش دیگر که در نشریه "آگاهی و شناخت" منتشر شده است، نشان می‌دهد که درک مزه غذا نباید فقط با استفاده از یک حس تعریف شود، بلکه باید از تمام حواس استفاده شود و آنها را با عمل خوردن هماهنگ کنیم. در این پژوهش آمده است که "برای توصیف ترکیبی از مزه و بو، سیستم عصبی سه‌گانه (یا همان عصب پنجم جمجمه‌ای که مسئول احساس در چهره و به وجود آورنده حرکاتی مانند گاز زدن، جویدن و بلع است) به همراه حس لامسه، که به آنها نشانه‌های بینایی و شنوایی را هم اضافه می‌کنیم، بر درک ما از غذایی که می‌چشیم، تاثیر می‌گذارند." وقتی یکی از حواس پنج‌گانه ما مثل بویایی از دست رفته باشد، بقیه حواس باید به کار آیند. دکتر کارل فیلپات در سال ۲۰۱۰ میلادی، یک کلینیک بو و مزه در بیمارستان جیمز پاجت گورلستون نورویچ راه‌اندازی کرد تا به افرادی که حس بویایی خود را از دست داده‌ و دچار بیماری آنوسمیا (فقدان حس بویایی) شده‌اند، کمک کند. این مشکل می‌تواند بر اثر بیماری مزمن سینوس‌ها، پس از ضربه شدید به سر، یا پس از سرماخوردگی ایجاد شود و مبتلایان ممکن است درجات مختلفی از حس بویایی خود را از دست بدهند. او می‌گوید: "۸۰ درصد آنچه ما از مزه غذا احساس می‌کنیم بستگی به بوی آن دارد، ۲۰ درصد هم تنها به مزه مربوط است." او اضافه می‌کند: "بیشتر مردم می‌گویند که اگر نتوانی آن (خوراکی) را بچشی، نمی‌توانی بوی آن را حس کنی." دانکن بوک که عاشق غذا بود، از بالای پله‌ها زمین خورد و سرش ضربه دید. بعد از این حادثه، او متوجه شد که دیگر هیچ بویی را حس نمی‌کند. او گروهی را به نام "حس پنجم" برای بیماران مبتلا به آنوسمیا تشکیل داده است. دانکن که هنوز می تواند بعضی از مزه‌های خوراکی‌ها را تشخیص دهد، می‌گوید که از دست دادن حس بویایی سبب شد او بیش از پیش از خود سوال کند که چرا ما فراموش کرده‌ایم هنگام غذاخوردن همه حواس‌مان را به کار ببریم؟ او می‌گوید: "می‌خواهم بپرسم آیا ما واقعا و اساسا می‌دانیم که چه می‌خوریم؟" دکتر فیلپات می‌گوید: "از دست دادن حس بویایی، مبتلایان آنوسمیا را وادار می‌کند نوع دیگری از ارتباط حسی را به وجود ‌آورند و بیشتر تلاش کنند تا غذا برایشان خوشایند شود." برخی بیماران مبتلا به آنوسمیا غذاهای داغ و پرادویه را برای خوردن انتخاب می‌کنند و برخی دیگر، احساس می‌کنند که دیگر نمی‌توانند از غذا لذت ببرند و دچار سوء‌تغذیه می‌شوند. اما چگونه یک فرد مبتلا به آنوسمیا می‌تواند تجربه پخت و پز و خوردن را بهبود ببخشد؟ دکتر فیلپات پیشنهاد می‌کند که برای چنین کاری، از مقدمات تهیه غذا شروع شود و به جز افزودن طعم و ادویه، از مزه "گوشتی" که مزه پنجم ما بعد از شوری، شیرینی، ترشی و تلخی است، استفاده شود.   دانکن بوک یک رویکرد عملی را نشان می‌دهد؛ در دست گرفتن خوراکی‌ها و لمس و درک آنها در حالت پخته و خام، کلید کار است. او می‌گوید: "با استفاده از تضاد و مزه‌های بنیادی در غذا از این کار (آشپزی) لذت می‌برم. فکر می‌کنم یک راهش هم بافت خوراکی‌هاست." او توضیح می‌دهد: "خیلی اوقات مردم از کسانی که ناشنوا یا نابینا هستند، می‌پرسند که آیا حواس دیگر نظیر بویایی یا شنوایی به آنها در جبران حسی که ندارند، کمک می‌کند؟ در این مورد هم من گمان می‌کنم که به نسبت دیگران، آگاهی بیشتری در مورد حس چشایی خودم دارم." او اضافه می‌کند: "دوست دارم از خوراکی استفاده کنم تا از آن لذت ببرم. خرد کردن سبزی، حتی اگر مزه آن را نچشم، نفس کار خردن کردن و آب کشیدن سبزی، یک کار شعوری و آگاهی‌دهنده است. من اجزای آنها را درک می‌کنم و تاثیر آنها را روی بدنم و چگونگی لذت بردن از غذا را می‌فهمم." دانکن هم‌اکنون در حال ارتقا و بهبود بخشیدن به دستورهای تهیه غذاست و برنامه‌هایی را برای چشیدن خوراکی‌ها ترتیب می‌دهد. از جمله برنامه‌ای که به تازگی در نورویچ برگزار شد تا کسانی که حس بویایی خود را از دست داده‌اند، تشویق شوند دوباره با خوراکی‌ها ارتباط برقرار کنند. اما بقیه مردم برای ارتباط دوباره با خوراکی‌ها چه می‌توانند بکنند؟ شونا جیسون میلر می‌گوید: "من خیلی اوقات فکر می‌کنم که واقعا (برای خوردن) عجله داریم. وقتی زمان بیشتری صرف غذا خوردن بکنید، می‌توانید از حواستان درک بهتری پیدا کنید و این واقعا اهمیت دارد." همکار او جسیکا پیرس گمان می‌کند که استفاده از تمامی حواس به طور همزمان، برای آنکه بفهمید واقعا چه می‌خورید، بسیار مهم است. او می‌گوید: "فقط براساس حس بینایی قضاوت نکنید، بلکه لمس کنید، گوش کنید، بو کنید و بچشید."