هسا شعر:
هسا در گیلکی (در مازندرانی: اسا) به معنای «اکنون، حالا» است و هساشعر را میتوان «شعر زمان حال» یا به عبارتی «شعر نو» ترجمه کرد، کوتاه و در عین حال عمیق و ژرف و از ساختاری ساده و گاه پیچیده و صمیمی و دلپذیر بر خور دار است . علیرغم مدرن بودن از لحاظ زبان و شیوهٔ بیان، فضای آن عموماً طبیعت محض و به دور از فضای شهری است.
همان شعر مدرن و بومی سرزمین گیلان است که بر اساس زبان گیلکی با گویش ها و لهجه های گوناگون ( گسکری ، تولمی ، فومنی ، رشتی ، آبکناری ، انزلی چی ، گالشی ، لاهیجانی ، خمامی و ... ) و بعداً مازندرانی در سال 1370شمسی در نتیجه ی جریانهای روشنفکرانه و نوگراییهای شعری در گیلان توسط :
( درویش گیلانی ) زاده ی 23 فروردین ماه سال ِ 1316 خورشیدی درمحله ی ساغریسازان ِ رشت.
محمّد فارسی شیجانی ( شواله ) زاده ی سال ِ 1318 خورشیدی ، در روستای شیجان ِ بخش خمام از توابع ِشهرستان ِ رشت .
رحیم چراغی ، زاده ی سال ِ 1342 خورشیدی در روستای پشکه ، دهستان ِ بلسبنه بخش ِ کوچصفهان ِ از توابع شهرستان ِ رشت و
علی اکبر مرادیان گروسی ( بوسار ) ،
پدید آمد .
در شهریور ۱۳۷۴ بیانیهٔ هساشعر که توسط رحیم چراغی نوشته شده بود در نشریهٔ محلّی گیلهوا منتشر شد. سپس توسط دیگر شاعران گیلک از جمله محمد بشرا و محمد فارسی از اوایل دهه هفتاد پایهریزی شد.
هساشعر را اغلب نزدیک به هایکوی ژاپنی و تأثیرگرفته از آن دانستهاند. کوتاه ترین قالب ِ شعر ِ بومی ، سرشار از محتوی و ایهام و بیان ِ اندرونی مردمان ِ گیل و دیلم و تبری و تالش ِ از بند رسته است . می توان آن را " کوتاه شعر " هم نامید . »
هسا ِشعر ، یعنی پویایی در شعر ِ زبان ِ گیلکی و تکامل ِ آن در عرصه ی ُفرم و معنا و تلفیق ِ واژه های برچین شده که مقصود و بیانی به وسعت ِ گیتی را در یک فراز ِ کوتاه عرضه می کند . و بر دو بازوی توانای " زبان ِ تالشی و زبان ِ تبری " تکیه گاهی استوار یافته و شاعرانش را به تلاشی صد چندان به هنر نمایی وا داشته است .
نمونه ها ی این سبک کتاب ِ شاعران هسا شعر ( گزیده ِ شعر صد و دوازده شاعر ِشمالی ) به کوشش و انتخاب ِ " رحیم چراغی " که در 432 صفحه ، از سوی نشر گیلکان رشت ، در تابستان ِسال 1393ِ خورشیدی به بازار ِ کتاب عرضه شد ،
و رویای جهان ( هسا شعر هایی از 50 شاعر" انگلیسی/ فارسی / گیلکی ") به انتخاب رحیم چراعی – ترجمه ی انگلیسی پرویز حسینی – نشر گیلکان1393 می باشد .
یک نکته ی مهم دیگر در هسا شعرهمان زبان نوستا لژی( و تاسیانی ) آن است . یعنی – فقدان کسی یا چیزی را احساس کردن . این اندوه و اضطراب در اکثر هسا شعر های شاعرا ن شمالی دیده می شود . هر کس یک جور ی فقدان طبیعت را تصویر می کند . بر روی هم ، هسا شعر ، شعری ست بیان گر درد غربت: غربت از طبیعت ، دوری از ذات انسانیت ، غربت از همدلان ، یاران و نازنین شمشادان و...
هم اکنون بیست و اندی سال است که هسا شعر به ضرورت های مدرن و مدنی اقلیم شمال ایران پاسخ داده و اکنون ضرورتی دیگر از دل ضرورت های پیشین قد برافراشته است . چراکه ، در این بیست و اندی سال جامعه ی اقلیم شمال دستخوش تغییرات و تحولات زیادی گشته است ، که هسا شعر بانگاه پیشین قادر به پاسخگوئی آنها نیست . از همین جاست که ضرورت پُست هساشعر یا هسا شعر پست مدرن با پاسخ های جدید به نیازهای جدید قد بر افراشته است . بی شک شاعران تازه نفس فردا دراین مسیر گام خواهند برداشت .
نمونه:
(1)
وختی گول
خودیم کولا سیلی امره –
سرخاکود
بهارخجالتی مره –
بمرد.
گل که باسیلی /چهره برافروخت/ بهار/ شرمنده گشت
محمدبشرا
(2)
گولدان جی خوشکی
آب خابادئن دوبو
کی گورخانه
جی دورشر
بترکسه
گلدان از بی آبی/ خواب آبی ،می دید/ تندراز راهی دور/ ترکید
محمدفارسی
(3)
بج بینِه
ای پِئم بجاربو
َارَم
ترَِه
هنگام درو/ چنگی ازعطرشالیزاررا/ می آورم/برای تو
رحیم چراغی
(4)
گولا بو کشمه
ایتا سینه –
با قایده.
می کشه
ایتا جان واجایه.
گل را می بویم/ با یک نفس کامل/ در آغوشم/پیکری جان می گیرد
م. پ. جکتاجی
با تشکر از بانو سیده نسترن طالب زاده که نام این قالب را به حقیر معرفی کرد.
مرسی از اطلاع رسانیت عزیزم💜♥️