یک نمایش و بی نهایت اجرا

درود برشما بانوی عزیزم
بسیارزیبا بود

درود بر باااانو سمیعی عزیزم
چقدر باحال بود
پایان‌بندی درجه یک
اما انگاری قبلاً یه شعر این مدلی ازتون خونده بودم... همینقدر سکانسی... درست میگم آیا؟...🤔
فقط یه چیزکی🙈
یه سری تصویرها برام تکراری بود
مخصوصا در صحنه یک... و دیدم شاعران سپیدسرایی که این تصویرهارو توی اشعارشون داشتند...

و همینطور آرزوی گاو شدن...
و ماغ کشیدن...

در هرحال دوستش داشتم و خوشمااااا آماااا در
روز پر خیر و برکتی داشته باشی دوست خوبم

درود بانو
متفاوت وزیباست

سلام نازنین خواهرم فیروزه جان
زیبا نگاشتید و تامّل سوی


نمایش‌نامه از اصطلاحِ فرانسویِ pièce de théâtre
برگرفته شده‌است و به همین خاطر است که گاهی با واژه‌های پی‌اِس یا تئاترنوشت هم از آن یاد می‌شود.

این واژه متنی را شامل می‌شود که بتوان آن را برای اجرای یک نمایش استفاده نمود . طبیعتاً به نویسنده‌ی چنین متنی ، نمایش‌نامه‌نویس گفته می‌شود.

اما در واقع ، اساساً نمایش‌نامه داستانی experimental یعنی تجربیِ کوتاه‌کلامِ بلندمعنا را شامل می شود که به منظور اجرای گفتاری و نمایشی بر صحنه‌ی تئاتر ، نوشته شود.

تاریخچه‌ی نمایش‌نامه‌نویسی به تراژدی‌های دورانِ یونانِ باستان برمی‌گردد و از آن زمان تاکنون ، در قومیت‌ها و فرهنگ‌های گوناگون با اشکالی متفاوت از نمایش‌نامه‌نویسی ها روبه‌رو هستیم .

مانند نمایش‌نامه برای اجرای سربسته ، روباز ، نمایش‌نامه‌ی تک‌راوی منولوگ (نقّالی) ، نمایش‌نامه‌ی خلق‌الساعه (فی‌البداهه) مانند روحوضی و … .

از نظر محتوایی هم می‌توانیم گونه‌هایی چون « کمدی ، درام ، ملودرام ، تراژدی ، طنز ، هجو و … » را برای یک نمایش‌نامه در نظر بگیریم.

به طور کلی ، متن ِ یک نمایش‌نامه ، منقطع و در مراحل : « مقدمه‌چینی ، شخصیت‌پردازی ، ساخت گرهِ داستان ، تعبیه‌ی حسِ دلهره ، درگیری که در اوج داستان اتفاق می‌افتد و نهایتاً نتیجه‌گیری» تقسیم‌بندی می‌شود. اما نویسنده می‌تواند به تناوب از وجود این عناصر گذر کند.

ساختارِ نمایش‌نامه نسبت به یک داستان یا رُمان ، اجزای بیشتری را در آغاز ، میانه و متن و نهایتِ خود داراست که این تفاوتِ بُنیادین را رقم می‌زنند :


- هر نمایش‌نامه از چند پرده و صحنه تشکیل می‌شود. به هرکدام از قسمت‌های نمایش‌نامه که با جلو عقب رفتن پرده‌ی نمایش (و طبیعتاً با تعویض دکورِ صحنه ) همراه باشد را یک پرده می‌گویند. و بعد از این اتفاق، می‌گویند پرده عوض شده است.

- هنگامی هم که در یک پرده‌ی خاص، بدون تعویض دکور، صرفاً ماجرا یا زمان و مکان عوض می‌شوند؛ می‌گویند صحنه عوض شده است. نیز به هرکدام از این قسمت‌ها یک صحنه می‌گویند. مکان و زمانِ اتفاقات یا توضیح درباره‌ی صحنه در ابتدای نمایش یا ابتدای هرکدام از پرده‌ها و صحنه‌ها قید می‌شوند.

- معمولاً در آغاز نمایش‌‌نامه ، کاراکترها و شخصیت های نمایش‌نامه ، نام برده می‌شوند و سپس شرح ِ مختصری از محیطِ داستان ، سن و سال ، قد و چهره‌‌ی آنان داده می‌شود.

- علاوه بر متنِ گفتاوردها (دیالوگ) در نمایش‌نامه با کارها ، حرکات و حالات چهره‌ی بازیگران هم مواجه هستیم که معمولاً متن توضیحی برای چنین حرکاتی داخل کروشه [ ] نوشته می‌شود.


- تمام نکاتی که در بالا با خط تیره جداگانه ذکر شد ؛ به دو مساله‌ی اصطلاحی بازمی‌گردند: «دکوپاژ و میزانسن».

نکته‌ی اول مبیّن میزانسن ، به معنای ﭼﯿﺪن وسایل ﺻﺤﻨﻪ و ﺻﺤﻨﻪ‌آراﯾﯽ و ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ آوردن ﯾﮏ ﮐﻨﺶ است.

نکات دوم و سوم هم به دکوپاژِ نمایش‌نامه ، یعنی نوع تصویری کردنِ جزئیاتِ بصری و شیوه‌ی ارائه‌ی متن و تعاملش با تصویر برمی‌گردند.


- فلسفه‌ی وجودیِ نمایش‌نامه را می‌توانیم در پیوند بین دو مساله‌ی مهم یعنی داستان و اجرا بدانیم.

از آن‌جا که هیچ هنری نسبت به هنر دیگر ، جزیره‌ای نیست و بین هنرها ارتباطات زیادی وجود دارد؛ از دیرباز تاکنون نمایش‌نامه به عنوان یک پل بین انواع هنرها عمل می‌کند.

همان‌طور که شعر با هنری بینابینی به موسیقی اتصال می‌یابد و ترانه خلق می‌شود ؛ بین رمان و هنرهای دیداری هم توسطِ میدان داریِ نمایش‌نامه ، یک آشتی جذّاب ایجاد شده است.

همان‌طور که جذابیّتِ یک شعر و یک موسیقی با ترکیب در قامتِ یک ترانه یا تصنیف بیشتر می‌شود ؛ نمایش‌نامه هم تمامی امکانات داستان و تصویر را به هم می‌آمیزد. تا چیزی ویژه و مردم‌پسند و قابل تحیلیِ هنری و نقدی را با کوتاه ترین کلمات و رساترین معنا خلق نماید .


نمایش‌نامه همچنین یکی از سه رسانه‌ی بالادستی انسان برای انتقال مفهوم است. که در کنار کتاب و اجرا (پرفورمنس) قرار می‌گیرد.

پرفورمنس که انواع گوناگونی دارد خالی از متن و کتاب هم خالی از تصویر (فیزیکی) ارائه می‌شوند. اما نمایش‌نامه به‌نوعی تلفیقی از این دو به‌شمار می‌آید.


از آن دوران که یونانی‌ها در تراژدی‌های خود به صورت تجربی، نمایش‌نامه‌نویسی را شروع کردند تا به امروز، قرن‌ها می‌گذرد. اما این دسته از هنر، هم‌چنان ثابت‌‎قدم به رشد خود ادامه می‌دهد.

مثلاً ارسطو به عنوان سومین ضلع از سه‌گانه‌ی فلاسفه‌ی یونان (شامل سقراط و افلاطون ) اولین کسی بود که نمایش‌نامه‌نویسی یونان باستان را بررسی کرد و به تدوین زوایای کمتر دیده شده و ارائه‌ی آنان در کالبد یک مانیفست پرداخت.

او اجزای اصلیِ نمایش‌نامه را مشتمل بر شش جزء اصلی تعریف نمود و « داستان، اخلاق، گفتار، فکر، صحنه‌آرایی و آواز» را عناصر مهمِ نمایش‌نامه دانست.

بنا بر طبقه‌بندیِ ارسطو ، طرح یا داستان ، مهم‌ترین جزء یک نمایش است و روایت منطقیِ ماجرا با درنظر گرفتنِ روابط علّی و معلولی بین حوادث را شامل می‌شود.

اخلاق در واقع همان چیزی است که امروزه با نام شخصیت‌پردازی می‌شناسیم و توصیف خُلقیات و ویژگی‌های روحی - روانی یا رفتاریِ کاراکترها و بازیگران را دربرمی‌گیرد.

گفتار یا بیان، همان دیالوگ (گفتاورد) است. که گفتگوهای بین بازیگران و مکالماتی که نمایش را جلو می‌برند؛ تبیین می‌کند.

فکر ، همان عقیده و ایدئولوژی یا فضای حاکم بر داستان است. که فلسفه‌ی جاری در ذهن نمایش‌نامه‌نویس را در عناصر دیگر تزریق می‌کند و تقریبا معادلِ درون‌مایه یا مضمونِ امروزی خواهد بود.

همانطور که اشاره شد ؛ منظره یا صحنه‌آرایی چیزی است که از آن به عنوان میزانسن نام می بریم و به پیشنهادات نمایش‌نامه برای طراحی دکور نمایش منتهی می‌شود. در نهایت ، ارسطو از آواز یا موسیقی نام می‌برد و علاقه دارد تا از قالبِ نظم ، برای متن ِ نمایش استفاده شود.

با تسرّی دادنِ نظریاتِ ارسطو در نگاهِ امروزی و گسترده‌تر دیدن آن در دیدِ افرادی چون « ژُرژ پولتی » سی و شش موقعیت نمایشی مشهور از نمایش‌نامه مشتق می‌شوند که تقریباً تمامِ نمایش‌نامه‌ها به یک یا چندمضمون از آنان می‌پردازند. برای مثال لابه ، رهایی، انتقام ، تعقیب ، بلا و رقابت چند مضمون اصلی این دسته‌بندی هستند.


نمایش‌نامه‌نویسان برجسته‌ی بسیاری در طولِ تاریخ حضور داشته‌اند. که از بین آنان می‌توانیم به : ویلیام شکسپیر و ژان باتیست پوکلن (مولیر) اشاره نماییم. اما در عصر حاضر از ژان پل سارتر، آرتور میلر ، آنتوان چخوف ، هنریک ایبسن ، ساموئل بکت ، اوژن یونسکو و اریک امانوئل اشمیت به عنوان برترین نمایش‌نامه‌نویسان جهان نام برده می‌شود.

نمایش‌نامه‌نویسی در ایران - به شکل مدرن - گونه‌ای تازه محسوب می‌شود. گرچه قبل از آن هم از قرون متمادی تا کنون هنرهایی مانند شاهنامه‌ی پهلوانی و سیاووش‌خوانی ، نقّالی ، روحوضی ، سیاه‌بازی و … را داشته‌ایم.

در قرن چهاردهم ، سه نفر در ایران یعنی غلامحسین ساعدی ، اکبر رادی و بهرام بیضائی ، افرادی هستند که چه از نظر کمّی و چه از نظر کیفی و حتی از جهتِ اوّلین‌ها بودن در بسط و رشد و تعالیِ این هنرِ نوپا ، کار کرده و آن را به قلّه‌ی خود در ایران و‌ جهان رسانده‌اند.

از ایرج پزشک‌زاد ، پری صابری ، علی نصیریان و در دهه‌های اخیر از حمیدرضا آذرنگ و نغمه ثمینی نیز می‌توانیم به عنوان دیگر نمایش‌نامه‌نویسان برجسته‌ی ایران یاد کنیم.

برای آشنایی و ارتباط با هر مکتب ، قالب یا هنری نیاز به کتاب‌هایی برای راهنمایی جهت درکِ اولیه یا بیشتر داریم و از کتاب‌هایی چون « نگاهی به مبانی نمایش‌نامه‌نویسی و تحلیل نمایش » اثر بابک دهقانی ، کتابِ « تئاترنویسی سپید » و « درآمدی بر تئاترنویسی پُست‌مدرنیستی » اثر سعیدرضا خوش‌شانس ، کتابِ «شناخت عوامل نمایشی» اثر ابراهیم مکی و «آناتومی ساختار درام» اثر نصرالله قادری می‌توانیم به عنوان کتاب‌های راهنما و آشنایی با شیوه‌های نمایش‌نامه‌نویسی بهره‌مند باشیم .


برای شما فیروزه مشرقی در نگاشتِ شعر و نمایش‌نامه آرزوی سلامتی و سعادت دارم

درودتان فرهیخته ی ارجمند شاعر بانو سمیعی مهربان و گرانمهر👏🤞🪴✨🌲🌲🥂💫💫🌟🕊️

حقایق را به زبان شعر نگارش فرمودید👏👏👏👏🙏🙏🤞🤞🖐️🖐️

بسیار زیبا،خوش اهنگ،خواندنی،ستودنی افتخار ایرانی بزرگوار🇮🇷سرافراز و بهروز بمانید🤞🍀🌳🌼🎄

با سلام و عرض ادب هنرمند بزرگوار
زیبا بود
درود بیکران بر شما

درود بر شما بانوی گرانقدر..
زیبااااست..

درود
خواهر عزیزم
زیبا و دلنشین و پرمعنا
وعاشقانه سروده اید
رقص قلمتان ابدی
🌹🌺❤⚘

درودها
بسیار زیبا بود شاعر عزیزم

درود و احترام بر شما
صحنه هایی زیباست
در صحنه دو یاد فیلم قدیمی " گاو " افتادم
سلامت باشید

درود استاد بانو سمیعی زیبا بود و وزین

درودوسپاس شاعرگرامی بسیار زیبا و پراحساس پاینده باشی

درودتان جناب استاد آزادبخت شاعر گرامی
قدردان حضور سبز و نظر ارجمندتان هستم
از اینکه مرا استاد خطاب کردید صمیمانه سپاس
ولی بنده هنوز شاگردی بیش نیستم و در محضر شما عزیزان می آموزم
پویا باشید و سبز و شاعرانه هایتان مستدام

درود همواره درمکتب قلمتان می آموزیم

درود بر شما بانو سمیعی گرانقدر
بسیار زیبا و با احساس و ارزشمند است

درودتان باد بانو سمیعی استاد عزیز و ادیب
زیبا سروده اید و دلنشین
رد قلمتان ابدی 🙏🌹

پسلام. اشعار شما همیشه خاص است. یکی از خوبی های شعر ناب همین است. من عاشق این سایت و شاعرانش هستم. گنیجینه ایست از کارهای ستودنی. شعر نمایشنامه وار سورئال شما از آن موارد است...بسیار عالی

سکوت
چراغ‌ها خاموش
صحنه تاریک
و پرده‌های نمایش
آرام به هم می‌رسند

درود خانم سمیعی
بسیار زیبا

درود ها چقدر جالب و زیبا....

سلام فیروزه جان عزیزم
چقدر زیبا ودلنشین بود
آفرین برشما

درود نازنین بانو فیروزه سمیعی عزیز
بسیار صحنه پردازی های زیبایی را به تصویر کشیدید.

درودبرشما زیبابود بانو سمیعی بزرگوار خواهر مهربان بسیار زیبا و عالی بود لذت بردم احسن برشما پرمفهوم بود خوش حال شدم بعداز مدت‌ها دیدم شعرجدیدتون رو..... 🌹🌹🌹خوش آمدید 🌹🌹☘️☘️🍀🍀🌿🌿🌿🌿🌹🌹🌹🌹🌼🌼🌼🌼🪴🌹🌹🌹💐💐💐🌸🌸🌸🪷🏵🏵 🌹🌹🌹🌹🌹☘️☘️🍀🍀🌿🌿🌿🌿🌹🌹🌹🌹🌼🌼🌼🌼🪴🌹🌹🌹💐💐💐🌸🌸🌸🪷🏵🏵 🌹🌹🌹🌹🌹☘️☘️🍀🍀🌿🌿🌿🌿🌹🌹🌹🌹🌼🌼🌼🌼🪴🌹🌹🌹💐💐💐🌸🌸🌸🪷🏵🏵 🌹🌹🌹خوش آمدید 🌹🌹☘️☘️🍀🍀🌿🌿🌿🌿🌹🌹🌹🌹🌼🌼🌼🌼🪴🌹🌹🌹💐💐💐🌸🌸🌸🪷🏵🏵 🌹🌹🌹🌹🌹☘️☘️🍀🍀🌿🌿🌿🌿🌹🌹🌹🌹🌼🌼🌼🌼🪴🌹🌹🌹💐💐💐🌸🌸🌸🪷🏵🏵 🌹🌹🌹🌹🌹☘️☘️🍀🍀🌿🌿🌿🌿🌹🌹🌹🌹🌼🌼🌼🌼🪴🌹🌹🌹💐💐💐🌸🌸🌸🪷🏵🏵

درود
زیبا و دلنشین وپر معنا
سروده اید
🌹🌹🌹🌹🌹
رقص قلمتان ابدی

شاعر بزرگوار
قلمتان همیشه جاودان بادا
هزاران درود

سرکار خانم سمیعی ، بنده از اشعار خصوصا سپید خیلی سر در نمی آورم ولی احساسی که در من ایجاد می کند را با فرمت ارایه شده شما بسیار منطبق می بینم یعنی این انطباق آن با هنر تئاتر و میزانسن و دکوپاژ و با توضیحات خوبی که سرکار خانم کوهواره مرقوم کردند لذت بردم و این مسئله محدود نبودن هنر ها و ارتباط معنوی بین آنها هم از آن دست مطالبی است که خیلی دوست دارم . برایم جالب است که با وجود گسترش سینما هنوز عناصر نمایش و نحوه گفتمان و ارایه مطلب آن چقدر همچنان جذاب است و بسط و گسترش آن به الگوهای دیگر هنری نظیر شعر و یا فرم در موسیقی دلپذیز است .