آمیزش نقره‌ای

سلام به همگی
و علی جان احمدی

اگزیستانسیالیسم یا هستی گرایی:
طبق باور اگزیستانسیالیست‌ها، زندگی بی‌ معناست مگر اینکه خود شخص به آن معنا و اعتبار ببخشد. سارتر میگوید؛ زندگی به خودی خود هیچی نیست. این یعنی که ما خود را در زندگی پیدا میکنیم و آنگاه تصمیم میگیریم که به آن معنا یا ماهیت بدهیم.
در هستی گرایی نقطه آغاز هرکس به وسیله آنچه نگرش به عالم هستی یا احساس عدم تعلق و گمراهی در مواجهه با دنیای به ظاهر بی معنی و پوچ خوانده میشود، مشخص خواهد شد.
سارتر در کتاب هستی گرایی و اصالت بشر بطور کامل به این مبحث پرداخته است.

انسان افسارگسیخته:
به راستی مرگ کجای زندگی انسان قرار دارد؟
جنگیدن یا نجنگیدن، مساله این است!
من فکر میکنم در مقابلِ نارسیستی بودنِ زندگی، این
مرگ است که با حقیقتِ خود باعث میشود فراموش نکنیم که ما معجون سبز زندگی نوش نکردیم و به نفرینِ ابدی زندگی دچار نشدیم. پس چه بهتر که باور کنیم: مرگ همیشه در خانه را میزند.
نگاه هوچی گر:
تلاش انسان برای شکست دادنِ مشکلات به هر قیمت، حتی شلوغ کاری. (مشت به سندان کوبیدن)
شاعر نوع نگاه به زندگی و جهان بینی خود را با ادراکی که از زیستِ اجتماعی دارد پیوند میزند و به خود و به ما میگوید:
بس کن، چقدر بیهوده به دیوار زندگی مشت میزنی!
گاهی اوقات باید فقط همان لحظه را زندگی کرد.
به هرحال مشکلات وصله ناجور و جدانشدنی آدمی است. چنگ و دندان نشان دادن و جنگیدن تا کی، با کدام دندان! شاعر این مفهوم را با (دندانِ نداشته)نشان داده است.

کنجِ قارچیِ اتاق
رایموندو فوسکا
کتاب‌کِشی و فرش‌گشایی می‌کند
تا رژین قبل از خواب
کمتر قرن‌های سقف را بشمارد...
(تقابل های دوگانه)
اکسیر زندگی، بی انتها، یا زیر سایه ی مرگ:
اگر در کنار نام شخصیت های کتابِ همه می میرند(سیمون دوبووار) که ایده ی خوبی است، مثلا به چیزی شبیه این عناوینی که من نوشتم نیز میرسیدی یا اشاره میکردی (تقارن و موازنه معنایی) بهتری پیدا میکرد. حتی تضاد و پارادوکس اگر شکل میگرفت خیلی برجسته تر میشد.
تلمیحات و ارجاعات متنی از شگردهای پرکاربرد شعر امروز است، بشرطی که در متن حل شود یا تاویل پذیر و نام آشنا باشد. تمام وزنِ شعر نباید روی دوش یک یا دو ایده سنگینی کند، مهم اجرای این ایده هاست. من هم از این ایده ها کم و بیش استفاده میکنم.ناگفته نماند این رویکرد با مخاطب خاص بیشتر سر و کار دارد و باعث میشود سطح اطلاعات عمومی بالا برود. بشخصه معتقدم تسلط شاعران جوان به ادبیات غرب و شرق ارزشمند است و این میزان مطالعه را نشان میدهد.
به هرحال از گذشته تا امروز ترفندهای ادبی اینچنینی کارکرد داشته و دارد. از آرایه تلمیح تا ارجاعات مختلف متنی (بیرون و درون، بینامتنی، فرامتنی) و (تلمیحات تشبیهی، ترکیبی، چندوجهی.) یادت باشد همیشه پرسپکتیو ادبی، تاویل پذیری و لحن های گوناگون شعری را در نظر بگیری.

(تقابل مرگ و زندگی)
این متن به مفهوم یا دورنمای شعر نزدیک است:
ای مرگ عزیز، ای مرگی که حتی زیبایی گلها و شیرینی جوانی از توست، مرگی که به عمل و کنش انسان، به بخشندگی و بی باکی و از خودگذشتگی ما معنا میدهی، اعتراف میکنیم که همه ی ارزش زندگی وابسته ی توست.
رژین(شخصیت زن داستان) برعکس فوسکا، عطش فراوانی برای زندگی دارد و از مرگ گریزان است. او به دنبال پول،ثروت، خوشگذرانی، شهرت و به طور کلی دنبال همه چیزهای فانی در این دنیا است. درحالی که فوسکا از زندگی گریزان و عطش مرگ دارد. رژین میتواند نماینده اکثریت ما آدمهای عادی باشد که چنان چنگ به زمین زدیم و از مرگ میترسیم که از خود زندگی غافل شدیم.
فوسکا با گفتن (قرنها زنده ماندنش) نه تنها رژین بلکه ما را هم تحت‌ تاثیر قرار میدهد.حتی متافیزیک و ماهیت مرگ نیز تعریفی دارد که بماند.بطور خلاصه آگاهی از مرگ اهمیت دارد و نوعی کنش بحساب می آید.
شاعر نگاه خیره ی زنی را نشان میدهد که به سقف زل زده و غرق در اندیشه ی (نامیرایی مرد) است.
البته اگر از دیدگاه فمینیستی هم نگاه کنیم، بیراهه نیست و در لفافه حس میشود.
تصور کنید که پس از خواندن یا همزمان با خواندن کتاب، شاعر روی تخت دراز کشیده و به کنجی زل زده است سپس مثل قارچ دغدغه های فکری و خیالات سبز شدند...
یا مثلا ایده ها در ذهنش جرقه زدند: از آرایش ذغالی تا آمیزش نقره ای، از فوسکا تا بریکینگ بد و عدم قطعیت هایزنبرگ و...
قصد ندارم تمام قسمتهای شعر را باز کنم فقط بصورت خلاصه اشاره میکنم.
آیا پشت این در، جریان دیوارها کم‌ عمق است:
شاعر به عنوان نماینده نسل جوان اعتقاد دارد که مردم کلافه و خسته هستند. بخصوص نسل جوان که بسیار افسارگسیخته و سردرگم است. وضعیت بد اقتصادی، سیاسی،فرهنگی و... یکطرف، این آشوب های ذهنی، قرنطینه، کنکور و دلزدگی جوانان باسواد و علاقه مند یکطرف. به هرحال جوانان هم سن و سال علی مشکلات خودشان را دارند و متاسفانه افسردگی، دلمردگی و اعتیاد در بین جوانان بیداد میکند. کم عمق که چه عرض کنم، والا این روزها زندگی اصلا عمقی ندارد.

به گفته ی خود شاعر، این شعر دغدغه ی عوام ندارد و خواص را نشانه گرفته است. شاید مخاطبان بگویند در کل، شعر را میفهمیم اما نمیتوانیم به تمام زوایای آن مسلط بشویم. انگار کلیات داستان را میدانیم اما اگر از جزییات آن بپرسند پاسخ خیلی روشنی نداریم.
میتوان گفت ابهاماتی دیده میشود که اگر نبود در گستره‌ای محدود تاویل پذیر بود. این پتانسیل خوب قلم شاعر جوان را نشان میدهد، اما باید مراقب باشی تا این ابهام به گنگی نزدیک نشود. (در جاهایی این گنگی دیده میشود) بهترست هرکس با سرنخها و خط و ربطهایی در متن به اندازه ی داشته هایش تفسیری داشته باشد. پس شاعر باید بگونه ای رفتار کند که اگر مخاطبی تابحال نام سارتر یا فوسکا را نشنیده و از اساس اگزینستانسیالیسم چیزی نمیداند ​باز تاحدودی بتواند به کشف برسد.
ناگفته نماند، شاعر باید کار خودش را کند و سطح مخاطب عام را هم بالا ببرد. وظیفه شاعر این نیست که شعر را به سطح کوچه بازار نزدیک کند، بلکه کوچه بازار باید سطحش را بالا ببرد. این یعنی هنر، هنری ارزشمند که فاخر محسوب میشود.
به قول آقای عامل چغرِ بدبدن!😅 حالا من میگویم شعر باید چغر باشد اما بدبدن نه. رمزگذاری کن اما کدهایی در اختیار مخاطب نیز قرار بده، قفل کن اما کلیدش را در دریا رها نکن و دم دست بگذار تا مخاطب با کمی تکاپوی ذهنی و فشار آوردن به ذهن مبارک رمزگشایی کند و لذت ببرد.

دانشمندی کولی:
سرکار خانم طالب زاده اشاره ای داشتند که درست بود، حالا از زاویه ای دیگر به کولی نگاه کنیم. (دووجهی) کولی نام دانشمندی است که برای ارائه ی مفهوم خودشناسی در آینه ی دیگران یا خود آینه‌سان شناخته شده است. به این معنا که (خودآگاهی هر کس از تعامل اجتماعی شخص و برداشت دیگران مایه میگیرد) یعنی هر فردی خود را در آینه ی دیگران میبیند. خیلی جالب بود آفرین، هم کولی به معنای غربتی اهل کوچ و هم دانشمندی به نام چارلز کولی.

توصیه من به علی جان با استعداد این است که؛ سعی کن آرام آرام از سادگی به پیچیدگی برسی، در اینجای کار ذهن و انرژی ات را روی(اجرای ایده) بگذاری ضرر نمیکنی.
درباره ی ایماژیسم و قاعده افزایی و قاعده کاهی حتما مطالعه کن.
بنظرم چیزی که باعث شده برقراری ارتباط مخاطب با شعر خیلی آسان نباشد، (عدم تعادل بین انتزاع و عینیت) است. اگر شاعر بتواند اندیشه های ذهنی خود را از سطح به عمق برساند بهترست و قطعا تاثیر بیشتری دارد.
راستی، فلسفه تاحدودی بد نیست اما بیش از حد با این مقوله نزدیکی نکن، بیچاره کننده است.😉
بشخصه تجربه کردم!
شیرین و تلخ، هم خوب و هم بد.
بگذار کمی سن و سالت بالا برود آنوقت...فلسفه خودش می آید.
در آخر با این سخن از هوراس گفته هایم را تمام میکنم:
چنان شعر که گویی تصویر/ چنان تصویر که گویی شعر

در کل باتوجه به سن و سابقه شاعر، سپید نسبتا خوب و منسجمی بود گرچه میتوانست بهتر باشد. موفق باشی قلمت سبز