دیگه کم کم داره این آموزش تموم میشه .
آموزش وزن شعر به زبان ساده- قسمت دهم
*
کمی جلسات قبل سخت بوده؟ چون تمرین نمی کنید! چون ما ایرانی ها همیشه پر از شور و احساسات شروع می کنیم و این شور خیلی زود فروکش می کند و تنبلی همیشگی مان مانع تلاش شبانه روزی برای رسیدن به هدفمان می شود. یادتان باشد اگر روزی 1 ساعت تمرین نکنید به جاهای خوب عروض نمی رسید. یادتان باشد که روزهای خوب می آید حتی اگر آن روز ما دیگر نباشیم...
*
یک دوبیتی زیبا از شاعر و داستان نویس بزرگ کرجی «علی کریمی کلایه» را می خوانیم و تقطیع می کنیم:
*
برای دین به دنیا پشت کردم
*
ب را ی دین ب دن یا پشت کر دم
*
_ _ U / _ _ _ U / _ U _ U
*
دلم را صاف چون زرتشت کردم
*
د لم را صاف چن زر تشت کر دم
*
_ _ U / _ _ _ U / _ _ _ U
*
رفیقان مشت خود را باز کردند
*
ر فی قان مش ت خد را باز کر دند
*
_ _ U / _ _ _ U / _ _ _ U
*
ولی من دست خود را مشت کردم
*
و لی من دس ت خد را مشت کر دم
*
_ _ U / _ _ _ U / _ _ _ U
*
از مقایسه ی چهار مصرع با همدیگر می فهمیم که در مصرع اول از اختیار شاعری «اشباع» استفاده شده و «ی» در «برای» چون هجای کوتاه آخر کلمه است می تواند به هجای بلند تبدیل شود. همچنین می فهمیم که وزن اصلی شعر این است:
*
_ _ U / _ _ _ U / _ _ _ U
*
مفاعیلن مفاعیلن فعولن
*
در واقع وزن اصلی همه ی دوبیتی های فارسی همین است. دوبیتی را در قدیم «پهلویات» یا «فهلویات» نیز می نامیدند. برای تمرین بیشتر از ترانه های باباطاهر می توانید استفاده کنید. همچنین دوست خوبمان «حسین میدری» هم به صورت تخصصی این قالب را دنبال می کند.
*
سعی کردم این جلسه کمی آسان و راحت الحلقوم باشد تا فرصتی دست دهد برای تمرین آموخته های جلسات قبل. حسابی تمرین کنید که جلسه ی بعد می خواهیم وزن رباعی را یاد بگیریم. قالبی که در ظاهر به دوبیتی شباهت داشته اما وزنی کاملا متفاوت دارد.
■
سيد مهدى موسوى