چهارشنبه ۷ آذر
«کثیف ترین چیز دنیا»
ارسال شده توسط احمدی زاده(ملحق) در تاریخ : دوشنبه ۲۳ دی ۱۳۹۲ ۰۳:۳۷
موضوع: آزاد | تعداد بازدید : ۹۷۸ | نظرات : ۳۰
|
|
با اجازه تان می خواهم چند کلمه ای دربارۀ کثیف ترین چیزِ دنیا حرف بزنم. منظورم دنیای گیاهها و جانورها نیست. دنیای آدمیزاد را می گویم. کثیف ترین چیزِ دنیای آدمیزاد. امّا اوّل باید تکلیفمان را با این کلمۀ «کثیف» روشن کنیم. اصلِ این لغت، همان طور که می دانید، عربی است. امّا عربها آن را به معنیِ حقیقیِ نجس و ناپاک و پلید و امثالِ اینها، و معنیِ مجازیِ پست و فاسد و لَچَر و بیشرف و رذل و امثالِ اینها به کار نمی برند.
«دهخدا» می گوید کثیف یعنی سِتَبر، غلیظ، تیره، ضدّ لطیف، و خودِ عربها هم تقریباً همین را می گویند، و اینها با آن معنیهایی که ما امروز از کلمۀ «کثیف» می فهمیم، خیلی فرق می کند. نگاه کردم، دیدم فردوسی و منوچهری و نظامی و سعدی و حافظ توی شعرهاشان اصلاً این کلمۀ «کثیف» را به کار نبرده اند، و سنایی و مولوی و خاقانی و خیلیهای دیگر چند باری آن را به همان معنای ضدّ «لطیف» به کار برده اند. مثل اینکه بگوییم «هوا» یک جسمِ «لطیف» است، و «آهن» یک جسمِ «کثیف»، و «طلا» تقریباً سه برابر «کثیف تر» از «آهن» است (۱)، که البتّه این «کثیفی» هیچ ربطی به «کثافتِ» بچّه توی قُنداق ندارد!
امّا آن «کثیف ترین چیز دنیا» که گفتم می خواهم چند کلمه ای درباره اش حرف بزنم، از لحاظ میکربهای جورواجوری که دارد، صد رحمت به کثافت بچّه توی قنداق! از این گذشته، کثافت بچّه توی قنداق، هر چی هست، ظاهر و باطنش یکی است و پیداست و بو می دهد و آدم برای سلامت بچّه فوراً دفعش می کند، امّا آن کثیف ترین چیز دنیا، ظاهر و باطنش یکی نیست. کثافتِ ظاهرش را آدم نمی بیند، و از کثافت باطنش خدا در خشم است و شیطان خوشحال.
در همه جای دنیا، خیلیها، به شوخی یا خیلی جدّی می گویند این کثیف ترین چیز دنیا راِ شیطان اختراع کرده است. می گویید: «چرا از همان اوّل نگفتم پول؟» برای اینکه می خواستم مطمئن بشوم که شما هم وقتی من بگویم «کثیف ترین چیز دنیا»، فوراً به یاد «پول» می افتید و نگاهی به انگشتهاتان می کنید و دلتان چرکین می شود و می خواهید بروید حسابی دستهاتان را بشویید.
از بابت کثیفیِ «باطنِ پول» فکر نمی کنم اصلاً لازم باشد من چیزی بگویم. کافی است به خودمان یادآوری بکنیم که در حدودِ ده در صدِ مردمِ دنیا را، «پول» به مرضِ بی علاجِ طمع مبتلا کرده است و به عارضۀ جنونِ بچاپ بچاپ، تا در حدودِ پنجاه درصد مردمِ دنیا به بخور و نمیر بسازند، و چهل در صد بقیه بروند در منجلاب فقر و گرسنگی و بیماری غرق بشوند.
و امّا در موردِ کثیفی «ظاهر پول»، دست بکنید توی جیبتان و یک اسکناس فلان مبلغی در بیاورید که حدّ اکثر پنج سال پیش از بانک مرکزی وارد بازار شده باشد. حدس بزنید در گشت بازاری خودش چه قدر دستمالی شده است؟
بعد از هر دستمالی، حمّامش برده اند؟ غسلش داده اند؟ ضدّ عفونیش کرده اند؟ نه! هزار و هشتصد و بیست و پنج روز توی بازار دست به دست شده است، و خیال کنید در آخرین نوبت، من که در بیت الخلای محلّه با آفتابه طهارت گرفته ام و یکراست به حجره برگشته ام، آن اسکناس را از توی صندوق در بیاورم، خوب دست به ش بکشم و بگذارمش توی دست شما!
کاشکی در همه جای دنیا، به جای عکس هر بزرگوارِ شایست و ناشایستی، روی همۀ اسکناسها تصویر «لویی پاستور»، کاشف «میکروب» را چاپ می کردند و زیرش می نوشتند: «بعد از گرفتن این اسکناس دستهای خود را ضد عفونی کنید!»
__________________________
۱- بگذارید چند تایی از یادداشتهای مفیدی را که قبل از نوشتن این نامه تهیه کرده بودم، جلو چشمهای عزیز شما بگذارم.
*** از لغتنامۀ «عربی به انگلیسی»:
کثافت: غِلَظ thickness, density, heaviness
کثیف : غلیظ thick, dense, heavy
*** در فارسی، از در استعاره، به مال و منال دنیا، که پول نمایندۀ آنهاست، می گویند «جیفۀ دنیا»، امّا خودِ «جیفه» در اصل یعنی: «لاش، لاشه، مُردار بوگرفته.» لابُد این نکتۀ عربی را شنیده اید که «الدنیا جیفة و طالبها کلاب!» که یعنی «دنیا مُردار است و خواهانِ آن سگهایند!» که منظور آدمهاست.
*** در لغتنامۀ دهخدا، جزو مثالها و نمونه هایی از کاربرد «کثیف» به منزلۀ ضدّ «لطیف»، این نمونه هم از کتاب «سندباد نامه»، تألیف «محمّد بن علی بن محمّد ظهیری سمرقندی » نقل شده است: «در دل سنگ کثیف جواهر، معادن و فلزات بیافرید.»
علیزاده طوسی
|
ارسال پیام خصوصی اشتراک گذاری :
|
|
|
|
|
این پست با شماره ۳۰۸۲ در تاریخ دوشنبه ۲۳ دی ۱۳۹۲ ۰۳:۳۷ در سایت شعر ناب ثبت گردید
نقدها و نظرات
تنها کابران عضو میتوانند نظر دهند.