مقاله چیست؟
دایره المعارف / بریتانیکا / نوشته است :
مقاله ،انشایی است که حجمی متوسط دارد و درباره ی موضوعی معین بحث می کند. نویسنده باید حدود موضوع را رعایت کند و با رسایی و روشنی آن را توضیح دهد./
در بیان کوتاه ، مقاله ، نوشته ای است که درباره ی موضوعی خاص با حجمی متوسط نوشته می شود.مقاله
معمولا در روزنامه و گاهنامه ، و گاه در کتاب جای می گیرد. به مجموعه ی گفتارهای صوفیان در مجالس خود نیز
مقاله می گفته اند، همانند / مقالات شمس تبریزی /.
در جهان امروز ، مقاله ، عرصه ای گسترده دارد و موضوعات گوناگون را در بر می گیرد.
مقاله با رساله و پایان نامه تفاوت دارد .نخست آنکه نمایانگر تجربه و دیدگاه شخصی مقاله نویس است ، دوم آنکه
لزوما جامع و کامل نیست و دیدی فراگیر و همه جانبه دارد ، و سوم آنکه بیشتر مخاطبان آن ، همگان هستند ،نه
نخبگان ، و از همین رو ، این نوع نوشته ها چندان فنی نیستند ، مگر آنکه به منظور چاپ و انتشار در نشریه های تخصصی پدید آمده باشند.
/ میشل دو مونتنی / مقاله نویس فرانسوی ، واژه ی (( مقاله )) را ساخت و آن را عنوان مجموعه ی مقالات خود ساخت که در 1580 م منتشر شد. این واژه برگرفته از واژه ی لاتینی به معنی (( تلاش )) است و مونتنی
به این دلیل آن را برگزید که نشان دهد نوشته هایش حاصل تلاشها و کوششهای او به منظور نمایش
تجربیات و اندیشه های وی هستند. البته پیش از مونتی ، مقاله های فراوان در موضوعات گوناگون پدید آمده
بود که خاستگاه برخی از آنها را باید در یونان و روم باستان و آثار غنی مسلمانان جست.
الکساندر پوپ ، شاعر و طنز نویس انگلیسی نیز عنوان مقاله را برای نوشته های مفصل و منظوم خویش ،
مانند (( مقاله ای درباره ی نقد )) و (( مقاله ای درباره ی انسان )) ،برگزید. اما نگارش مقاله ی منظوم پس از
سده ی هجدهم میلادی ، چندان اقبال نیافت و رفته رفته برافتاد. از اوایل سده ی هجدهم میلادی ، با
تلاشها و کوششهای پیگیر جوزف ادیسن ، شاعر و منتقد و مقاله نویس انگلیسی و / ریچارد استیل / ،
نمایشنامه نویس و مقاله نویس انگلیسی ، مقاله نویسی وارد عرصه ی مطبوعات شد. چندی بعد با پیدایی و گسترش انواع گاهنامه ها ، مقاله نویسی ، رونق بیشتری یافت. از همین سالها ( اوایل سده ی نوزدهم ) ،
مقاله نویسی در جرگه ی ادبیات درآمد و در پی آن ، از چهره های شاخص ادبی به مقاله نویسی رو آوردند.
مقاله نویسی در زبان فارسی ، پیشینه ای بس طولانی دارد ، با این توضیح که این نوع نوشته ها را پیشینیان
(( رساله )) می خواندند ، اما پس از پیدایی روزنامه و مجله ، مقاله نویسی به مفهوم نو آن رونق گرفت و از
آن پس ، گروهی به مقاله نویسی پرداختند.
شرایط مقاله نویسی
اول : احاطه به موضوع مقاله .
دوم : صداقت و حسن نیت که شرط قلم زدن محققانه و منصفانه است.
سوم : در نظر گرفتن مصلحتهای جامعه ، و نه منافع فرد یا گروه خاص.
چهارم : گشودن گرهی از گره های علمی ، اجتماعی ، و... از طریق گزینش موضوعاتی که طرح آنها در جامعه
دردی را دوا می کند.
ادامه دارد.....................