استاد "راشد ديدار" شاعر بلوچ در سال ١٩٧٣ میلادی، در پیدارک از توابع شهرستان كيچ استان سیستان و بلوچستان، ديده به جهان گشود.
ایشان از كودكی به درس و مشق مشتاق بود و علاقهمند به ادبيات بود؛ اما متاسفانه سال ١٩٩٣ در آزمون Fa (ديپلم) قبول نمیشود، كه از همان جا درس و دانشگاه را رها میکند، و بعد از شکست عشقی که در همان دوران میخورد، گرفتار انواع مواد مخدر میشود.
میگويند به راشد ديدار گفتند كه ترکت میدهيم و به امارات و بحرين میبريمت ادامه زندگيت را آنجا سپری کن، امّا او گفته من در جايی جز تربت، كيچ و بلوچستان زنده نمیمانم.
به همّت دوستان ادبی بلوچ بحرين، جمعی از شعرهای "راشد ديدار" جمعآوری و در قالب كتابی به نام "بنیآدم ءِ اِشک ءَ مہ کپ" چاپ شدهاند.
▪نمونهی شعر بلوچی:
(۱)
[مئے جوانی شُتگ]
ماھَکانی شُتگ مئے جوانی شتگ
بَچ اِتگ چونیاں بزگیں شے مرید
چاکرانی دَر ءَ وھدے ھانی شُتگ
تو نہ لوٹ ئے من ءَ من نہ لوٹاں ترا
چے دگہ بَچ اِتگ مھروانی شُتگ
بلّے زَھراپیں دل بلّے زھراپاں من
باز درد ءِ من ءَ در کسانی شتگ
واب دیستگ پد ءَ دوشی چمّاں منی
ھُورے گُوستگ چداں آزمانی شُتگ
زند ءِ گُڈّی اُمیت پرچا بَر گشتگ ئے
گوں زھیراں تئ زندمانی شُتگ
مھروان ءِ دَر ءَ زندمان ءِ گوْر ءَ
لیب ءُ گوازی کتگ مئے جوانی شتگ
کُلّ ءِ روکیں چراگ دوشی گُڈّینتگ اِش
رُژنائی ھمے دیدگانی شتگ
ماہ دَر اتکگ وتئ چہ نکاب ءَ گُلیں
کھریں سیاھیں شپ ءَ
وائے ماھیں تلاہ چیروکائی شتگ
گوں زھیراں تئ زِرد بستگ وتی
ھوش ساری سر ءِ بیوسانی شتگ
مھر وھدے بُِن ءَ شنگ اتگ تئ گلیں
ھال دیریں گوْر ءَ آشکانی شتگ
ما گوں درد ءُ گماں رنج پیڑاتگ اَنت
تاں ھما روچ ءَ کہ چاروکائی شُتگ
سَر ستائیں کرآن دید ءِ پاکیں بھشت
زِیر ونتگ زَبر وانُکائی شتگ
چے بہ کنت اِنت گِلگ
داں کہ درائیں شپاں ماھَکانی شتگ
وت نزان ئے وت ءَ کہ بزاتیں ترا
مرچی باندا پد ءَ زانوکائی شُتگ
یات کاینت من ءَ سارتیں بیگاہ مدام
نور شنزیں سباہ موسمانی شتگ
سُھب بیتگ سمین بام ءَ سَر کَش اِتگ
دیدگانی منی وائے جانی شتگ
مئے جوانی شتگ مئے جوانی شتگ.
(۲)
قلم اُٹھتے ہیں نہ خیال اٹھتے ہیں
تمہاری جستجو میں سوال اٹھتے ہیں
اگر کوئ مصیبت اس غریب دل پہ آئے
ننگے پاؤں کے ساتھ موال (ملنگ) اٹھتے ہیں
جب چاند ستارے اور سورج سجدے میں پڑتے ہیں
اندھیری راتوں میں بےمثال اٹھتے ہیں
مُردوں کے گناہ جل کے راکھ ہو جاتے ہیں
ضعیف دلوں کے ساتھ بلال اٹھتے ہیں
شے (مرید)اور ھانُل مل گئے ہیں
موسیقی کے ساتھ دھمال اٹھتے ہیں
اندھیری رات اور مکان اندھیرا
کس طرح اچھے خیال اٹھتے ہیں
یہ گواہی کس نے دی ہے دیدار!
عید کے دن شمال (شمالی ہوائیں) اٹھتے ہیں.
(۳)
سر کُچلنے سے مجھے ظلمِ ستم یاد نہیں
کون کہتا ہے مجھے اپنا صنم یاد نہیں
میں تو روتا ہوں کبھی یاد اُسے کرتا ہوں
تم تو دیتے ہو مجھے اِتنا قَسم یاد نہیں
روز لکھتے تھے صنم دل کا کلیجہ لےکر
آج لکھنے سے مجھے رسمِ کلم یاد نہیں
کل جو کہتے تھے وہی بھول گئے ہو دیدار
آج کہتے ہو مجھے رنجِ شغم یاد نہیں.
گردآوری و نگارش:
#زانا_کوردستانی