فریاد از آتشت (شعر زلال )

عاشق شدم تو را

آخــر چــرا مــــــرا اي آشنـا

در ايـن سـراي دلهره بـاور نمي كني؟!

داني كشيده ام زجـدايي من  ِ بي خـواب و خور چه ها ؟!

ديوانه گشته ام ز غم هجر بي حساب

بـاري نباشد اين چنين روا

غمگين كني مرا

بي تو نمي شود

اوقـات را دلــــــم بـســر كنـد

يــا در ميــان پـنـجه ي آتــش بيــاري ات

چــون اژدهـا تحمّـل سـوزش بــه جــانـفشاني ام  دهــد

اي نيزه هاي دور دو چشمت نشان مرا

بي رحمي ات فزون شد از عدد

زخمم برين سند

بس بي ثمر شدم

گويـا هدف بـه بـد نظـر شـدم

بـا اينكه زيـر پـاست زميـن بـا تمامـي اش

انـگــار  مـن بــه نـاز تـو  در حــــاشيـه زيــر و  زبـر  شـدم

اي ماه من بتاب كـه  جاني نمانـده است

در كوي عشق در به در شدم

پُـر دردسـر شـدم

فـريـاد از آتــشت

كُشتي مرا تو داد از آتشت

اي واي ازان اداي پر از عشوه هاي شور

كس را نــديــده ام كــه بـــه يـــادت  شــود آزاد از آتــشت

شيرين نگشت بر سر  هجران در عالمي

آن  تلخي ِفرهـاد از آتشت

اي داد از آتـشت

************

زلال فوق از نوع عروضی پیوسته قافیه دار بوده و در طول ریتم موسیقییائی « مفعولُ فاعلات »

با دخالت « فاعلاتُ » می باشد:

3- مفعولُ فاعلات

2- مفعولُ فاعلاتُ فاعلات

1- مفعولُ فاعلاتُ فاعلاتُ فاعلات

+- مفعولُ فاعلاتُ فاعلاتُ فاعلاتُ فاعلات (سطر مادر)

1- مفعولُ فاعلاتُ فاعلاتُ فاعلات

2- مفعولُ فاعلاتُ فاعلات

3- مفعولُ فاعلات

تشريح و بررسي  ساختار قالبی شعر فوق:

ض= ضرباهنگ

3- عاشق شدم تو را = 4 ض

2- آخــر چــرا مــرا اي آشنـا = 6 ض

1- در اين سراي دلهره باور نمي كني؟! = 8 ض

+- داني كشيده ام ز جدايي من بي خواب و خور چه ها ؟! = 10 ض

1- ديوانه گشته ام ز غم هجر بي حساب = 8 ض

2- باري نباشد اين چنين روا = 6 ض

3- غمگين كني مرا = 4 ض

3- بي تو نمي شود = 4ض

2- اوقات را دلم بسر كند = 6ض

1- يا در ميان پنجه ي آتش  بياري ات = 8ض

+- چون اژدها تحمّل سوزش به جانفشاني ام دهد = 10 ض

1- اي نيزه هاي دور دو چشمت نشان مرا = 8 ض

2- بي رحمي ات فزون شد از عدد = 6 ض

3- زخمم برين سند = 4 ض

3- بس بي ثمر شدم = 4 ض

2- گويا هدف به بد نظر شدم = 6 ض

1- با اينكه زير پاست زمين با تمامي اش = 8 ض

+- انگار من به ناز تو در  حاشيه زير  و زبر شدم = 10 ض

1- اي ماه من بتاب كه  جاني نمانده است = 8 ض

2- در كوي عشق در به در  شدم = 6 ض

3- پر دردسر شدم = 4 ض

3- فرياد از آتشت = 4 ض

2- كُشتي مرا تو داد از آتشت = 6 ض

1- اي واي ازان اداي پر از عشوه هاي شور = 8 ض

+- كس  را نديده ام كه به يادت شود  آزاد از آتشت = 10 ض

1- شيرين نگشت بر سر  هجران در عالمي = 8 ض

2- آن  تلخي فرهاد از آتشت = 6 ض

3- اي داد از آتشت = 4 ض

نوع ساختار نظم شعر : عروضي

فرم ضرباهنگ ( 4-6-8-10-8-6-4 )

تعداد ضرباهنگ بين دو سطر = 2

تعداد سطور هر زلال = 7

+= سطور مادر:

داني كشيده ام ز جدايي من ِ بي خواب و خور چه ها ؟! = 10 ض

چون اژدها تحمّل سوزش به جانفشاني ام دهد = 10 ض

انگار من به ناز تو در  حاشيه زير  و زبر شدم = 10 ض

كس  را نديده ام كه به يادت شود  آزاد از آتشت = 10 ض

مفعولُ فاعلاتُ فاعلاتُ فاعلاتُ فاعلات (سطر مادر)

هرچهار سطر متقارن مادر با همديگر در يك طول وزن و آهنگ قرار دارند و هرکدام

دارای 10 ضرباهنگ مساوی می باشند . 

سطرهاي قرينه : ( 1 )

در اين سراي دلهره باور نمي كني؟! = 8 ض

ديوانه گشته ام ز غم هجر بي حساب = 8 ض

يا در ميان پنجه ي آتش  بياري ات = 8ض

اي نيزه هاي دور دو چشمت نشان مرا = 8 ض

با اينكه زير پاست زمين با تمامي اش = 8 ض

اي ماه من بتاب كه  جاني نمانده است = 8 ض

اي واي ازان اداي پر از عشوه هاي شور = 8 ض

شيرين نگشت بر سر  هجران در عالمي = 8 ض

- مفعولُ فاعلاتُ فاعلاتُ فاعلات

هر  هشت سطر متقارن با همديگر داراي طول وزن و آهنگ يكسان هستند و هرکدام

دارای 8 ضرباهنگ مساوی می باشند .  

سطرهاي قرينه: ( 2 )

آخــر چــرا مــرا اي آشنـا = 6 ض

باري نباشد اين چنين روا = 6 ض

اوقات را دلم بسر كند = 6ض

بي رحمي ات فزون شد از عدد = 6 ض

گويا هدف به بد نظر شدم = 6 ض

در كوي عشق در به در  شدم = 6 ض

كُشتي مرا تو داد از آتشت = 6 ض

آن  تلخي فرهاد از آتشت = 6 ض

مفعولُ فاعلاتُ فاعلات

هر  هشت سطر متقارن با همديگر داراي طول وزن و آهنگ يكسان هستند  و هرکدام

دارای 6 ضرباهنگ مساوی می باشند . 

سطرهاي قرينه: ( 3 )

عاشق شدم تو را = 4 ض

غمگين كني مرا = 4 ض

بي تو نمي شود = 4ض

زخمم برين سند = 4 ض

بس بي ثمر شدم = 4 ض

پر دردسر شدم = 4 ض

فرياد از آتشت = 4 ض

اي داد از آتشت = 4 ض

مفعولُ فاعلات

هر  هشت سطر متقارن  با همديگر داراي طول وزن و آهنگ يكسان هستند  و هرکدام

دارای 4 ضرباهنگ مساوی می باشند . 

نتیجه : طبق تعاریف و  قانون کلی  زلال ، شعر فوق زلال

و از نوع  عروضي  پيوسته ي  قافيه دار  می باشد .