چراغ آویزان

با سلام به همه بچه های ناب

(سوسو می‌زد مدام !
چراغ وسوسه انگیز ده پایین دست)
سوسو میزد نور ی کم و ضعیف که مدام دیده می شد و چراغ وسوسه گر روستا ی پایین دست سو سو میزد
(سنگ با خودش اندیشید!
مردمانِ روشن ضمیرِ ده پایین دست
چه صفایی دارند در نور)
سنگ با خودش اندیشید... اینجا خوب سنگ می تونه استعاره از چیزی باشه احتمالن که می تونه با خودش هم فکر کنه، به این که مردمان روشن دل روشن ضمیر روستای پایین دست چه صفایی می کنند با نور تو گویی وجود نور حلال همه مشکلات طبیعی وقتی جایی فقط تاریکی باشه نور قهرمان جایی دزدی و غارت باشه پلیس جایی مثلن بی آبی و تشنگی باشه آب وبا ون و دریا و رود. اینجای شعر فعلن نور هست خوب راوی داستان تصمیم می گیره به رفتن به اینکه دیگه مثل سنگ به گوشه ای بی مصرف نمونه بس یه تصمیم خوب میگیره
که در ادامه شعر (
می‌روم !دیگر سنگ بودن کافی است
می‌روم !خاک پای عزیزی باشم،
توتیای چشمِ مهربانی!
مجنون ساده دل،) توصیفاتی بسیار ساده به اینکه خاک پای عزیز ی؟ توتیای چشمی!
مجنون ساده....)
چه سهل باور کرده بود،
چراغ را و مردمان روشن چراغ را ؛
چو شور شوریدگان
عاشق شده و مجنون !
 می‌غرید و می‌غلتید آن شب !)
تا اینجای شعر زبان کار بسیار معمول و پایین تر از زبان حتی یه کار ساده ادبی چند تشبیه ساده هم نیست استعاره یا صنایع لفظی و معنوی که به کار زیبایی بده جمله بنده‌ی و سطر بندی درست زبانی آهنگین حالا درونی وبیرون کناری و...نیست به اون معنا البته سادگی زبان در بعضی از شعر ها میتونه یه امتیاز باشه اما اینجا به نظرم با سختگیری نه
سنگی که به تصور شادی با غرش و غلت زدن به سمت روستای پایین در حرکت و در این رفتن هیچ تمهیداتی و منطقی از سمت شاعر یا راوی صورت نمیگیره برا رفتنش که شکل طبیعی بگیره مثلن بارندگی و سیلی که سنگ می بره به پایین دست یا یه شیه دیگه مثل یه تکه چوب یا درخت بوسیله باد یا مثلن یه دانش آموز برا رفتن به مدرسه سنگی را... که اینجا نداره اینهمه سوژه میتونه دم دست باشه با یه پرداخت واجرای درست و منطق درست روایی میتونست یه شعر خوب با احساسی محکم... در بخشی اشاره میشه عاشق و
عاشق شده ومجنونِ دلیل عشقش و اینکه عاشق کی بوده به من مخاطب مجهول ولی به نظرم حق من مخاطب که بدونم اصل داستان عشق چیه
(رو به سوی ده پایین دست
ولی ! اما !/ناگهان !/در سرآغازِ آبادی،)
روبه ده پایین به ناگهه آوردن ولی / واما یکی کفایت می کرد به نظرم در سر آغاز آبادی
(کنار سیاهه‌ی شب/در شوره زاری به نام چراغ
پاره پاره شد در خود/سوخت/شاد! مدام!)
کنار سیاهه شب شوره زار چراغ پاره پاره شد در خود و سوخت آنهم به شکل و هیبت شاد و در تکرار..در آستانه‌ی در،/چراغی بود،/رنگ و رو رفته !به رسمِ عادت آویخته/بی سوز و گداز! از یاد رفته
می‌سوخت!سختْ در سوسوی تاریکِ خویش
(در شهر کسی نبود.../در شهر کسی نبود...)
 انتهای شعر و شهر که تا چند لحطه قبل روستا بود به سمت ابهام میره در بر خورد او ل گویی آتش سوزی اتفاق می افته /سوخت آنهم به شکل و هیبت شاد و در تکرار.... /این بخش نشون میده به هیبت شاد و در تکرار اما در ادامه ناگهان سر آغاز آبادی.. چراغ پاره پاره شد و در خود سوخت همین انگار خود شاعر هنور به تصمیم قطعی نرسیده یا همین سوختن آنچنان بزرگی داشته که متاسفانه در نشون دادنش موفق نبوده و داستان به شکلی جلو آورده مخاطب منتظر اتفاق که شاعر بیان کنه با جزییات
ولی با آوردن جمله در شهر کسی نبود آنهم به دوباره گویی مخاطبی که منتظر آتش گرمی بود دو سطل آب سرد در دو جمله رو سرش میریزه تا مخاطب تمام دل و حواسش به شاعر ند ه که آخر کار بد جور سور پرایز میشه البته شوخی بود این خط سیر داستان بود من اگه بخواهم نظرم بگم به این شعر ابراهیم نمره قبولی نمیدم علی رغم کارهای بسیاری خوبی که ازش خوندیم و فقط دو سطر اول و آخر کار را بصورت مجزا در نظر بگیریم سوسوی ستاره
و در شهر خبری نبود قشنگ و شاعرانه بود
پاره های روایت بدون خلاقیت بود و هیچ شگردی نداشت و بصورت عمودی فقط در خدمت صرف روایت بود و هیچ زیبایی و شیطنتی که با مخاطب بتونه ارتباط برقرار بکنه نداشت
مسائل در سطح اتفاق میافته مشکلات پیچیده نیست علی رغم بلندی نسبی کار قصه و مشکل درست روایت نمیشه انگار
مسله خیلی سطحی وشعاری آن هم کاملن ناقص پیش میره البته این مشکل واقع بی انصافی بگیم مختص به این شعر این چیزی که کلیت جامعه گرفتارش امیدوارم ابراهیم از من به دل نگیر واقعا نیت خیر بخدا
به امید خدا در کارهای بعدی ختمن می بینیم
و یه پیشنهاد هم بدهم این که با عوض شدن موقیعت های مکانی مثل شهر و روستا مشکلات هنوز هم هست
من فکر می کنم تو هنوز امیدواری یه سری مسائل میشه با عوض کردن موقعیت جغرافیایی حل کرد یا کدخدا منشی حل کرد حداقل در روایت مخصوصن در این شعر این معتقد بودی.

سلام و عرض ادب دوست خوبم ابراهیم کریمی عزیز و فرهیختگان گرامی
البته با اشعار خوبی که از دوستم خوانده ام خیلی ضرورت نداشت بنویسم. منتها شعر را که خواندم و نقطه نظرات و دیدگاه های دوستان فرهیخته و ادیب و پاسخ ها را، احساس کردم نظرم را بگویم شاید بهتر باشد.
اگر چه معمولاً منتقدان شعر و ادبیات به فرم شعر، موسیقایی شعر، تصویر و ایماژ اهمیت زیادی می دهند و حتی تا جایی که بعضاً معتقد هستند شعر چیزی جز فرم نیست. خب من فکر می کنم و البته این نظر شخصی است. شعر باید چیزی ماورای فرم باشد. چون به نظر می رسد، فرم و صنایع ادبی و تصاویر، این ها ظاهر شعر باشد. خب من فکر می کنم البته یک ظاهر تمیز و زیبا و البته مجلسی و مرتب نمره خوبی دارد نسبت به اثری که نامرتب است و هر سطرش به یک جایی دهن کجی می کند. مثالی می زنم. جامعه خودمان را درنظر بگیرید، انواع و اقسام لباس پوشیدن ها را می بینیم. چه برای مردان و چه برای بانوان. با دیدگاه های مختلف، با تیپ ها و شخصیت های مختلف، برخی همیشه مرتب پوشیدن را دوست دارند و به دنبال نظم و آرایش خاصی هستند و بعضی ها در لباس پوشیدنشان تقلیدی عمل می کنند بسته به اینکه مثلا خواننده مورد علاقه یشان آن روز چه لباسی پوشیده باشد و البته گاهی هم ممکن است خواننده یشان را هم عوض کنند و به این ترتیب از تیپ و شخصیت خواننده جدید تقلید کنند اما در هر صورت این ها تقلیدی هستند و البته هر گرایشی محترم است و آن هم برای خودش یک دیدگاه محسوب می شود. اینجا نمی خواهم بندهء نوعی، درست یا غلط بودن را مطرح کنم. فقط می خواهم این تفاوت ها را مطرح کنم و بگویم سلایق متفاوت است اندیشه ها متفاوت است عملکردها و علایق و احساسات نیز متفاوت است. این تفاوت ها ممکن است یکجاهایی درست و یکجاهایی نادرست باشد ولی آن چیزی که به قطع می توان گفت این است که این تفاوت ها الزاما باید باشد و هست. من نمی توانم یک جامعه را متصور باشم که همه مثل هم فکر می کنند و همه به یک شکل لباس می پوشند، به نظرم اگر قرار باشد ما یکدستی را در تمام ابعاد ببینیم به قدری سخت و سرسام آور باشد. بهرترتیب بعضی در این لباس پوشیدن ها نوآوری ایجاد می کنند و به خودشان تنوع می دهند و بعضی ها هم هیچ اهمیتی به شکل ظاهری شان نمی دهند نه از این جهت که آن ها معتقدند اصل درون و باطن انسان است و ظاهر اهمیتی ندارد بلکه صرفا به این خاطر که عادت کرده اند با یک پوشش پایین تر از حد معمول جامعه ظاهر شوند و اساسا تمایلی هم نداشته باشند که بخواهند تیپ و ظاهر خود را سر و سامانی بدهند و در نهایت گروهی هم هستند اگر چه سعی می کنند پوششی در حد قابل قبول جامعه داشته باشند و آن را ارتقا بدهند اما همواره در نظر دارند که اصل و اساس باطن است و بیشتر به درون و باطن خود اهمیت می دهند تا شکل ظاهری خود. بنابراین این ها الزاما به افکار و عقاید خود اهمیت زیادی می دهند و به درستی گفتار و رفتار. عرضم را خلاصه کنم و برگردم به نظر شخصی خودم که گفتم شعر احتمالا باید چیزی ماورای فرم و ظاهر باشد. برای درون مایهء هر اثری، من به شخصه اهمیت ویژه ای قائل هستم. بنابراین شعر در درجه اول برای شخص بنده باید حرفی برای گفتن داشته باشد. البته خیلی از شاعران معتقدند هنگامی که شاعر به سمت و سوی ایماژ و وزن و صنایع ادبی می رود این اتفاق صورت می گیرد و مبحثی را مطرح می کند به نام «تداعی»، که هنگام استفاده از ابزارهای شعر، این ابزار هر چیزی می تواند باشد، وزن، قافیه، ایماژ، کنایه، تشبیه و غیره، «تداعی معانی» صورت می گیرد. و من فکر می کنم این منتقدان و شاعران تا حدود زیادی درست می گویند. بنابراین سفارش این دوستان منتقد و شاعر و تاکید آن ها به یادگیری ابزارها و نحوه استفاده از آن ها و در نهایت سبک شخصی در شعر را حتما می پذیرم و به آن تاکید می کنم. و البته گاهی هم این اتفاقات علی رغم همه تلاش های شاعر صورت نمی گیرد. بهرحال یا ایماژها دستخورده است و تکراری و یا زبان و بیان شعر در انتقال تصاویر و احساسات و معانی به مخاطب نتوانسته خوب عمل کند. که احتمالا به تمرین و ممارست بیشتر نیاز دارد و اگر چه شاعر ابزارها را آموخته اما به هر نحو ممکن است در استفاده از آن ها مشکلاتی نیز وجود داشته باشد. اگر بخواهم در مورد نظر شخصی خودم صحبت کنم بهتر هست بگویم شاعر باید دیدگاه ها و طرز تفکر خاص خودش را داشته باشد. شاعر باید در درجه اول حرفی برای گفتن داشته باشد. بعنوان مثال اگر بخواهم نظر شخصی ام را در خصوص این اثر بگویم، در خصوص فرم و شکل ظاهری شعر دوستان و منتقدان عزیز و فرهیخته گفتند. آن اتفاقی که باید در زبان شاعر بیفتد تا اثر از یک متن معمولی به شعر ارتقا پیدا کند، در این اثر محسوس نیست. اگرچه بخواهیم جانبخشی به سنگ و چراغ را درنظر بگیریم باز هم بسامد صنایع ادبی آنقدر پایین هست که در انبوه سطرها گم شده باشد. در خصوص آن جهان بینی خاص شاعر هم اگر بخواهیم صحبت کنیم باز هم چیز جدیدی گیرمان نیامده است حالا مثلا یک تکه سنگ هدف غایی اش این هست خاک پای مهربانی شود که نرسیده است به هدفش و بعد فهمیده کلا اشتباه می کرده است و در آن شهر هیچ کسی نبوده، تازه بخواهیم سیر و سلوک هم برایش در نظر بگیریم می رسیم به منطق الطیر عطار و سیمرغ. حالا بعضی از شاعران معتقدند شعر جز تکرار گذشتگان نیست و ما هر چه بخواهیم بگوییم گذشتگان گفته اند و ما ناچاریم به تکرار گذشتگان. حتی با همین رویکرد اگر بخواهیم به شعر بپردازیم حداقل می توانیم به تکرار گذشتگان در زندگی امروز و در مسائل اجتماعی و در بیان مصادیق و روشن سازی برآییم. که اینجا شاعران قائل هستند به رسالت شعر. که برخی معتقدند رسالت چیزی جز شعر و هنر نیست و برای خود شعر اصالت قائل شده اند و البته من اینگونه فکر نمی کنم. چه شعر از سنخ هنر باشد، برای خود هنر هم اصالت به این شکل قائل نیستم. و به نظر شخصی من، شاعر، هنرمند، نقاش، خواننده، بازیگر، رقاص و هر کسی که می خواهد یک کار هنری انجام دهد اگر هدف والایی در کاری که می خواهد انجام بدهد داشته باشد، هنرش ارزشمند و ماندگار خواهد بود. این هدف والا می تواند پرداختن به مسائل اجتماعی باشد و اتفاقا از ابتذال ادبی هم جلوگیری می کند و البته هنر می تواند اهداف والای دیگری نیز داشته باشد.

با تشکر از صبر و حوصله و مطالعه