پست های وبلاگ

چند روز پیش شایعه‌ای در شبکه‌های اجتماعی راه افتاد که ستاره نشانه بیشتر ما (یعنی برج فلکی که در آن به دنیا آمده‌ایم) احتمالا چیزی که تا حالا فکر می‌کردیم نیست.

این شایعه برای آن‌ها که به اختربینی و طالع‌بینی اعتقاد دارند مهم بود، به خصوص که به نظر می‌رسید منشاء شایعه سازمان ملی هوانوردی و فضایی آمریکا (ناسا) باشد.

اما چه شد که پای یکی از معتبرترین مؤسسات هوافضای دنیا به طالع‌بینی و این‌طور چیزها کشیده شد؟

داستان از آنجا آغاز شد که مجله کازموپولیتن یک مقاله آموزشی را که در سایت ناسا برای کودکان منتشر شده بود، به‌‌عنوان خبر منعکس کرد. مقاله درباره بابلی‌ها بود که حدود سه هزار سال پیش اعتقاد داشتند حرکت صور فلکی بر آنچه روی زمین رخ می‌دهد اثر دارد. نویسنده مقاله توضیح می‌داد که برج‌های دوازده‌گانه‌ای که امروز می‌شناسیم برآمده از تقویم آنهاست، در حالی‌که موقعیت ستاره‌ها در آسمان از زمان بابلی‌ها تغییر کرده.

ناسا برج‌های فلکی را عوض نکرده، اما اگر قرار بود چیزی عوض شود، از ۲۹ نوامبر تا ۱۷ دسامبر می‌شد مارگیر

اما دست‌اندرکاران کازموپولیتن با خواندن این مقاله فکر کردند ناسا روزهای معادل برج‌های فلکی در تقویم امروزی را عوض کرده – یعنی مثلا کسی که خرچنگ بوده حالا چیزی دیگر است.

علاوه بر این، مقاله آموزشی ناسا چند جمله هم در مورد صورت فلکی مارافسای (یا مارگیر، یا به انگلیسی Ophiuchus) نوشته بود، که سیزدهمین صورت فلکی (یا صورت "فراموش‌شده") است.

باز هم دست‌اندرکاران کازموپولیتن مقصود مقاله را درست متوجه نشدند و نوشتند صورت فلکی مارگیر هم به صور فلکی دوازده‌گانه "اضافه شده"، در نتیجه بعضی‌ها نشانه‌شان مارگیر است، نه چیزی که تا حالا فکر می‌کردند.

طبیعی است که کسانی که به ستاره‌های نشانه و طالع‌بینی اعتقاد دارند، از این خبر نگران شدند و شایعه در شبکه‌های مجازی پخش شد – با وجود اینکه مقاله ناسا مشخصا گفته بود ستاره‌شناسی یا نجوم "مطالعه علمی چیزهایی است که در فضا هستند... ستاره‌بینی چیز دیگری است. علم نیست."

بعد از راه افتادن شایعه هم ناسا سعی کرد توضیح بدهد که پیش‌گویی جزو فعالیت‌هایش نیست.

لوری کانتیلو، از محققان واحدی که آن مقاله اصلی را نوشته بود، در نامه‌ای به بی‌بی‌سی این‌طور توضیح داد: "ما نشانه‌ها را عوض نکردیم. کار ریاضی کردیم. حرف ناسا این بود که چون محور زمین تغییر کرده، صور فلکی همان جایی که هزاران سال پیش دیده می‌شدند دیده نمی‌شوند. مقاله‌ای که این ماجرا را راه انداخت، می‌خواست توضیح بدهد که ستاره‌بینی ستاره‌شناسی نیست، جزئی از تاریخ باستان است."