پست های وبلاگ

به نام خداوندحکیم

سلسله آموزش های ادبیات

چه در ادبیات کهن و چه در دوره معاصر، برای سرودن شعرهای فارسی از قالب‌های متنوعی استفاده می‌شود. قالب‌ها همان ساختار و شکل ظاهری شعرها هستند که محل قرار گرفتن قافیه‌ها را نشان می‌دهند. از میان رایج‌ترین قالب‌های شعر فارسی می‌توان به قصیده، غزل، مثنوی، قطعه، نیمایی و... اشاره کرد. هر کدام از انواع قالب شعر، برای بیان موضوع‌های خاصی به کار می‌روند و شاعران با هدف‌های متفاوتی از آن‌ها استفاده می‌کنند. 

 

انواع قالب شعر در فارسی

به شکل ظاهری هر شعر که نحوه قرار گرفتن کلمه‌های قافیه را مشخص می‌کند، «قالب» گفته می‌شود. در ادبیات فارسی، قالب‌های متنوعی وجود دارند که یا مربوط به شعر کهن هستند یا در دوره معاصر به وجود آمده‌اند. انواع قالب شعر در ادبیات فارسی در فهرست زیر آورده شده‌اند.

قصیده

غزل

قطعه

رباعی

دوبیتی

مثنوی

مسمط

ترجیع‌بند

ترکیب‌بند

مستزاد

چهارپاره

بحر طویل

نیمایی

سپید

موج نو

 

 

در بخش‌های بعدی این مطلب، ساختار هر کدام از این انواع قالب شعر را به‌طور جداگانه و با مثال توضیح می‌دهیم.

آشنایی با چند مفهوم مهم

پیش از اینکه انواع قالب شعر و ویژگی‌های آن‌ها را معرفی کنیم، لازم است ابتدا به چند مفهوم مهم در مورد شعرها اشاره کنیم. تنها با دانستن این مفاهیم است که می‌توانیم انواع قالب‌های شعر فارسی و ساختار آن‌ها را بشناسیم. ..ادامه دارد...

برگرفته از سلسله آموزش های استاد مجازی نازنینم خانم ویدا حامدیان کیش