پست های وبلاگ

درودتان ادیب هنرمند
ترانه سرای گرانقدر
اموزش بسیار ارجمند و گزیده ایست،جهت اشنایی بیشتر هنرمندان و شاعران گرامی،با اجازه صاحب محفل و صاحب قلم و اندیشه، و حضرت عالی از پیج سبز استفاده کرده و چند خط در راستای تدریس ارزنده ی حضرت عالی مینگارم،
عرایض اندکم نقد نیست از کاستیهای مکتوب پیشاپش پوزشخواهم.
ترانه سرایی پارسی، مانند هنری میان رشته ایست، در تقاطع شعر،، موسیقی، و فرهنگ جای دارد، این هنر، بازتابگر روح زمانه ی هنرمند، نیز حامل فحوای تاریخی ادبیات کلاسیکست،،. در مکتوب پیش رو ، با نگاهی انتقادی و تحلیلی، اصول ترانه سرایی فارسی را با محوریت، ساختارشناسی، زبانشناسی و زیبایی شناختی بررسی میکنیم،_

ترانه سرایی فارسی ریشه در سنتهای شفاهی و مکتوب پیش از اسلام دارد، اوج شکوفایی آن به دوران اسلامی، به ویژه در قالبهای غزل، قصیده، ورباعی بازمیگردد. شاعرانی چون حافظ، سعدی، و مولوی، با تلفیق عروضِ پیچیده و مضمون پردازیه های عرفانی، ترانه پارسی را به اوج رساندند. در این دوره، ترانه متن موسیقایی و بیشتر ، به عنوان رساننه ای گویا برای انتقال مفاهیم فلسفی و اخلاقی وارد عمل شده است..
در قرن چهاردنم هجری شمسی،
، ترانه سرایی فارسی تحت تاثیر مدرنیته و موسیقی غربی دچار دگردیسی شده است.. ـ. ظهور و خلق تصنیف در دوره ی قاجار و سپس ترانه ی پاپ در دهه ۱۳۴۰، نشانگر گذار از ساختارهای عروضی کلاسیک به فرمهای آزادترست،. این دگرگونی ، با چالشهایی همچون تقلیل محتوای ادبی، در برابر ملودیهای غربی نیز همراه بود، امری که منتقدانی چون محمدرضا شفیعی کدکنی از آن با _بحران هویت موسیقایی-شعری__ نموده اند..



ترانه ی کلاسیک فارسی میتواند بر پایه ی اوزان عروضی _مانند مُتدارک، رَمَل، و هزج_ استوار باشد، اما در ترانه ی معاصر، این نظامبندی به سمت ریتمهای آزاد و تطبیق با ملودیهای غربی تعدیل شده است....

در ترانه ی فاخر فارسی،، قافیه،، (آخرین واژه ی مشترک در مصاریع ) و ردیف، (تکرار گروهی از واژگان) نه تنها ابزاری آوایی، بلکه عاملی برای تقویت پیوندهای معنایی هستند.،، . اما در ترانه های پاپ معاصر، مواردی وجود دارد که قافیه پردازی اغلب به تصنع لفظی و دوری از ژرفنای معنایی منجر شده است.. در حوزه ی زیبایی شناختی،
ترانه ی برتر فارسی، با بهره مندی از استعاره ، تشبیه و نمادها، فراتر از سطح واژگان میرود.،، برای نمونه، در ترانه _پریا_ اردلان سرفراز، نمادواژه ی پری ، تجسم آرمانهای گمشده، از کلیشه های رمانتیک فراتر رفته و به بیان انتقادی از جامعه تبدیل میشود...

ترانه سرایان کلاسیک، با پرهیز از صراحت، مفاهیم فلسفی را در لفافه ی غزل میگنجاندند.... در مقابل، ترانه ی متعهد معاصر با رویکردی صریحتر به مسائل سیاسی یا جامعشناختی میپردازد.،، که گاه میتواند هیجانات وسیعی را در طیف جوان بینگیزد..

ترانه های کلاسیک فارسی، با تکیه بر جهانشمولی مضامین، مثل عشق،مرگ و زندگی،، از مرزهای زمان و مکان فراتر رفته اند و گاه با مواضع روز و نبوغ سرایندگان وجوه نوینی را ارائه میدهند..ترانه های پاپ امروزی،اساسا.با استفاده از.سینکوپیشن و هارمونیکهای نامتعارف به دنبال جذب مخاطب جهانی هستند،لذا غنای ادبی و فرهنگ ملی و تاریخی فقدان پشتوانه های ادبی را میتواند ساپورت کند.. که امروز ب خی در تلفیق سنت و مدرنیته به ان دست یافته اند..


در موسیقی سنتی ایرانی، ترانه ها بر اساس دستگاه هاا، همچون شور، ماهور، و همایون و گوشه ها،، ساخته میشوند. این هماهنگی، مستلزم آشنایی با فواصلِ مُدال و تحریرهای آوازیست... بخش چالش برانگیز اما اینست که،

در موسیقی پاپ و راک، ترانه سرا باید با گامهای ماژور-مینور،، آکوردهای پیچیده، و حتی ساختارهای بیزانگالی (غیرمتقارن) هماهنگ شود.... این امر، نیازمند دانشی فراتر از ادبیات محض است،،
جناب دکتر مدهوش فرهیخته از ترانه سرایان فارسی توانمندی هستند که پاسخگوی ذائقه ی نسل جوان بوده و هستند، رنگامیزی موسیقایی کلامشان،عدم گسست حسی در فراز و فرودها، غنای موسیقایی و زبانی اثارشان و قرار نگرفتن در دام ابتذال کلامی رایج در ترانه های لول پایین،از نقاط توانمندی این شاعر و استاد گرانقدر است..
هماره شاد و برفراز باشید و بیافرینید
با مهر🌸🌸