سایت شعرناب محیطی صمیمی و ادبی برای شاعران جوان و معاصر - نقد شعر- ویراستاری شعر - فروش شعر و ترانه اشعار خود را با هزاران شاعر به اشتراک بگذارید

منو کاربری


عضویت در شعرناب
درخواست رمز جدید

معرفی شاعران معاصر

انتشار ویژه ناب

♪♫ صدای شاعران ♪♫

پر نشاط ترین اشعار

حمایت از شعرناب

شعرناب

با قرار دادن کد زير در سايت و يا وبلاگ خود از شعر ناب حمايت نمایید.

کانال تلگرام شعرناب

تقویم روز

پنجشنبه 24 آبان 1403
  • روز كتاب و كتاب‌خواني
  • روز بزرگداشت آيت الله علامه سيد محمدحسين طباطبايي، 1360 هـ ش
13 جمادى الأولى 1446
  • شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها، 11 هـ ق، به روايتي
Thursday 14 Nov 2024
    مقام معظم رهبری سید علی خامنه ای و انقلاب مردمی و جمهوری اسلامی ایران خط قرمز ماست. اری اینجا سایت ادبی شعرناب است مقدمتان گلباران..

    پنجشنبه ۲۴ آبان

    پست های وبلاگ

    شعرناب
    عقل و جهل
    ارسال شده توسط

    سعید صادقی (بینا)

     در تاریخ : پنجشنبه ۹ آذر ۱۴۰۲ ۰۶:۴۳
    موضوع: آزاد | تعداد بازدید : ۲۰۴ | نظرات : ۸
    بسم الله الرحمن الرحیم
     
    چشم اندازى بر آفرينش عقل و جهل
     
    آفرینش عقل:
     
    الف) نخستين آفريده

    اين خصوصيّت كه در چند حديث مورد توجّه است، ممكن است اشاره به اين نكته باشد كه هويت واقعى انسان، چيزى جز عقل نيست؛ نكته‌اى كه در روايات ديگر نيز بدان تصريح شده است.طبق اين احاديث، اصل و اساس انسان در خلقت، عقل است و ديگر چيزها به تبعِ عقل براى او آفريده شده است.
     
    ب) آفرينش از نور

    اشاره به اين است كه كار اصلى عقل،روشنگرى، واقع نمايى، آينده‌نگرى و قراردادن انسان در مسير عقايد، اخلاق و اعمال شايسته و در يك جمله، رساندن به كمال است.
     
    ج) حق‌گرايى محض

    نيروى عقل، تسليمِ محضِ حقّ است و اگر تنها باشد و با جهل آميخته نگردد، از حق تبعيت مى‌كند و چيزى جز حق را نمى‌پذيرد.
     
    آفرینش جهل:
     
    مقصود از خلقت جهل، آفرينش شعور مرموزى است در مقابل عقل كه به لحاظ آنكه انسان را به كارهاى ناشايست دعوت مى‌كند، «جهل» و «حمق»، و به لحاظ آنكه او را به زشتى‌ها وا مى‌دارد، «نفس أمّارة بالسوء» و به لحاظ آنكه كارهاى زشت را لذيذ و دلپذير جلوه مى‌دهد، «شهوت»ناميده مى‌شود، و ويژگى‌هايى بدين شرح دارد:
     
    الف) پس از عقل آفريده شد

    اين خصوصيت، اشاره به آن است كه وجود جهل، يك وجود تبعى است و به دنبال آفرينش عقل با فلسفه و حكمت خاص خود، در وجود انسان قرار داده مى‌شود.
     
    ب) آفرينش از تلخى و تاريكى

    در مقابل نيروى عقل كه از نور آفريده شده، نيروى جهل از تلخى و تاريكى آفريده شده است و اين اشاره بدان است كه مقتضاى نيروى جهل، نديدن حقايق، گرايش به باورهاى موهوم و اخلاق و اعمال ناشايست و در يك جمله، ضلالت و گمراهى است و ثمرى جز تلخى و ناكامى ندارد.
     
    ج) باطل گرايى محض

    برخلاف عقل، نيروى جهل، تسليم محض باطل است و اگر تنها باشد، هيچ‌گاه از حقّ تبعيت نمى‌كند.
     
    تركيب عقل و جهل
     
    يكى از مهمترين نكاتى كه دربارۀ خلقت عقل و جهل، قابل تأمّل است، مسئلۀ تركيب اين دو عنصر در وجود انسان است. امام على عليه السلام دربارۀ شرح اين تركيب فرمود:
    إنّ اللّٰه - عزّوجلّ - ركّب في الملائكة عقلاً بلا شهوة، وركّب في البهائم شهوة بلا عقل، وركّب في بني آدم كليهما.
    خداوند، در نهاد فرشتگان، خردى بدون شهوت نهاد و در چارپايان، شهوتى بدون خرد آفريد؛ امّا در آدميان، خرد و شهوت را با هم قرار داد.

    عنصر جهل در اين سخن، شهوت ناميده شده است. فرشتگان، فقط از عنصر عقل برخوردارند و بهائم، فقط از عنصر شهوت. فرشته، عقل محض است و بهيمه، جهل محض. انسان نيز تركيبى است از عقل و جهل، يا عقل و شهوت، يا عقل و نفس امّاره. 
     
    حكمت تركيب عقل و جهل
     
    مهمترين مسئله در مورد آفرينش عقل و جهل، حكمت و فلسفۀ تركيب اين دو عنصر متضاد است. امّا چرا خداوند حكيم، به انسانْ نفس امّاره داد؟ چرا به او شهوت داد تا به جاهليت گرايش پيدا كند؟ چرا به انسان، مانند فرشته، عقل بدون شهوت داده نشد تا هرگز گِرد زشتى‌ها نگردد؟
     
    پاسخ اين است كه: چون خداوند حكيم مى‌خواست انسان بيافريند؛ چون مى‌خواست موجودى بيافريند كه بتواند انتخاب كند. فلسفه و حكمت و رمز تركيب عقل و جهل در انسان، آفرينش موجودى آزاد و انتخابگر است.
     
    فرشتگان چون شهوت ندارند، صدور اعمال ناشايست از آنها ممتنع است ؛ لذا نمى‌توانند جز راهى را كه عقل مى‌گويد، انتخاب كنند. بهائم نيز چون عقل ندارند، نمى‌توانند جز راهى را كه شهوتْ آنها را بدان مى‌خواند، انتخاب كنند؛ امّا انسان، چون آميخته‌اى است از عقل و شهوت، آزاد است و مى‌تواند انتخاب كند
    .
    آنچه موجب برترى خميرْ مايۀ انسان بر ساير پديده‌هاست، آزادى و قدرت انتخاب اوست و شايد همين امر، موجب شد كه آفريدگار، هنگام آفرينشْ به خود تبريك گويد. از اين رو، از پيامبر اسلام روايت شده كه فرمود:
    ما من شيء أكرم على اللّٰه من ابن آدم. قيل: «يا رسول اللّٰه! ولا الملائكة‌؟»، قال: الملائكة مجبورون بمنزلة الشّمس والقمر.
    هيچ چيزى نزد خداوند گرامى‌تر از فرزندان آدم نيست. گفته شد: حتّىٰ فرشتگان‌؟ فرمود: فرشتگان مانند ماه و خورشيد مجبورند.
     
    البته اين فضيلت، بالقوه هنگامى فعليت مى‌يابد كه انسان از اين آزادى در جهت تكامل‌اختيار خود، بهره‌بردارى‌نمايد؛ امّا اگر از آزادى سوء استفاده كند و در مصاف عقل‌وشهوت، عقلْ مغلوب گردد، نعمت آزادى به نقمت تبديل مى‌گردد. لذا امام عليه السلام در ادامۀ سخنى كه در تبيين تركيب عقل و جهل از ايشان نقل كرديم، مى‌فرمايد:
    فمن غلب عقله شهوته هو خير من الملائكة، ومن غلبت شهوته عقله فهو شرّ من البهائم.
    آنكه عقلش بر شهوتش پيروز گردد از فرشتگان برتر است، و آنكه شهوتش بر عقلش غالب گردد، از چارپايانِ پست است.
    ارسال پیام خصوصی اشتراک گذاری : | | | | |
    این پست با شماره ۱۴۲۷۰ در تاریخ پنجشنبه ۹ آذر ۱۴۰۲ ۰۶:۴۳ در سایت شعر ناب ثبت گردید
    ۱۰ شاعر این مطلب را خوانده اند

    عارف افشاری (جاوید الف)

     ،

    نرگس زند (آرامش)

     ،

    سعید صادقی (بینا)

     ،

    آذردخت شرقی(آذر دخت)

     ،

    جمیله عجم(بانوی واژه ها)

    ،

    رضااشرفی فشی

     ،

    جواد کاظمی نیک

     ،

    علی نظری سرمازه

     ،

    ساسان نجفی

     ،

    مریم کاسیانی

    نقدها و نظرات
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    جمیله عجم(بانوی واژه ها)
    پنجشنبه ۹ آذر ۱۴۰۲ ۱۴:۳۶
    خندانک
    درودبرشما جناب صادقی عزیز خندانک
    پست تامل برانگیزی بود خندانک
    خندانک خندانک خندانک
    خندانک خندانک
    سعید صادقی (بینا)
    سعید صادقی (بینا)
    پنجشنبه ۹ آذر ۱۴۰۲ ۱۵:۰۶
    درود بیکران خدمتتان استاد بانو عجم عزیز

    زیبا نگاهید بزرگوار
    درود فراوان خدمتتان خندانک
    ارسال پاسخ
    نرگس زند (آرامش)
    نرگس زند (آرامش)
    پنجشنبه ۹ آذر ۱۴۰۲ ۱۰:۴۲
    درود وعرض ارادت خدمت جناب بینای بزرگوار خندانک
    قابل تامل اند ..
    البته سوالات زیادی ذهن من چند سالیه درگیر کرده منتها با هر کس مطرح کردم جواب قانع کننده ای نداد ..
    موفق باشید در پناه حق خندانک
    سعید صادقی (بینا)
    سعید صادقی (بینا)
    پنجشنبه ۹ آذر ۱۴۰۲ ۱۳:۳۴
    سلام و درود خدمتتان بانوی ارجمند بانو زند گرامی

    انسان ها همیشه کتابچه های باز خودشان را دارند و تنها از دریچه ی فکری اعتقادی و. .. خوشان پاسخگو هستند
    برای جواب هایتان پیشنهاد میکنم به منابع متقن رجوع کنید
    که متخصص امر باشند و یا سایت رسمی فلان موضوع باشند که اگر سوالی مطرح کردید با حضور چند کارشناس جواب داده شود.

    دوست داشتید بپرسید
    من در حد توانم پاسخ میدهم
    خندانک
    ارسال پاسخ
    عارف افشاری (جاوید الف)
    عارف افشاری (جاوید الف)
    پنجشنبه ۹ آذر ۱۴۰۲ ۱۷:۱۳
    خندانک خندانک خندانک
    سعید صادقی (بینا)
    سعید صادقی (بینا)
    جمعه ۱۰ آذر ۱۴۰۲ ۱۴:۴۴
    درود عارف جان خندانک
    ارسال پاسخ
    جواد کاظمی نیک
    جواد کاظمی نیک
    پنجشنبه ۹ آذر ۱۴۰۲ ۱۸:۳۵
    درودبرشما سعید جان عزیزم بسیار پرمفهوم بود احسنت برشما 💙💙💙💙💙💙
    🩵🩵🩵🩵🩵
    🩵💙💙💙
    💙💙💙
    🩵🩵
    💙🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
    🌺🌺🌺🌺🌺
    🪻🪻🪻🪻
    🌼🌼🌼
    🥀🥀
    💮
    سعید صادقی (بینا)
    سعید صادقی (بینا)
    جمعه ۱۰ آذر ۱۴۰۲ ۱۴:۴۴
    درود جواد عزیز ممنونم از شما خندانک
    ارسال پاسخ
    تنها کابران عضو میتوانند نظر دهند.


    ارسال پیام خصوصی

    نقد و آموزش

    محمدرضا آزادبخت محمدرضا آزادبخت
    دیروز     لیلا گماری ( مأنوس شده با قلم) لیلا گماری ( مأنوس شده با قلم)
    دیروز     امیرحسین اصفهانی کن امیرحسین اصفهانی کن
    دیروز     مسعود مدهوش( یامور) مسعود مدهوش( یامور)
    ۳ روز پیش     پیام مفخم پیام مفخم
    ۴ روز پیش     مسعود مدهوش( یامور) مسعود مدهوش( یامور)
    ۴ روز پیش     مهرداد مانا مهرداد مانا
    ۵ روز پیش

    نظرات

    مشاعره

    میر حسین سعیدی

    تا به سحر ذکر و هیاهو شد است ااا دعا به دل یا رب و یا هو شد است ااا مهر و محبت همه از آسمان ااا روی زمین ضامن آهو شد است
    افسانه نجفی

    درد مرا به این جهان آورد ااا به گمانم مرهمی اینجاست
    میر حسین سعیدی

    در دل که شود غم همه آواز بخواند اااا از دیدن و مستی خود ِآن ساز بخواند ااا از هر بدی و غصه بدوریم صد الحمد ااا نامم به صف مِی طلبان باز بخواند ااااا یبدل السیئات بالحسنات مرتبه خاصی از بخشش و تبدیل بدیها به خوبیها د
    افسانه نجفی

    ی آمده بود تا ساعتی ااا کنار غمم بنشیند ااا غم گریخت ااا و او در دلم ااا ماندگار شد
    محمد رضا خوشرو (مریخ)

    راهی به خدا دارد خلوتگه تنهایی آنجا که روی از خود آنجا که به خود آیی

    کاربران اشتراک دار

    محل انتشار اشعار شاعران دارای اشتراک
    کلیه ی مطالب این سایت توسط کاربران ارسال می شود و انتشار در شعرناب مبنی بر تایید و یا رد مطالب از جانب مدیریت نیست .
    استفاده از مطالب به هر نحو با رضایت صاحب اثر و ذکر منبع بلامانع می باشد . تمام حقوق مادی و معنوی برای شعرناب محفوظ است.
    6