گره

به نام یگانه خدای هستی بخش

سلام و عرض ادب

به نظر شخصی ام البته ؛ شاعر ارجمند نمیخواسته صِرفاً شعری تک بیتی ، بسُراید ؛ بلکه باتوجه به عنوانِ بیت ( گره ) و همچنین کاربرد صنعت ادبی واج آراییِ حروفی مثل (دال و .. ) ، نیز نوعِ خاصِ آهنگین بودنِ بیت و استفاده ی عامدانه و گویا از واژگانی مثلِ ( دست و مست) به همراه جناس نویسی ، این بیتِ بسیار زیبا و خوش پرداخت ، شاعر ایمای کلامَش به هنرِ سنّتی و نوستالوژیک و پایای ( دَف نوازی / گابال چالی سی / قاوال چالان / قوّال خوانی ) است .

حوزه ی فرهنگی - جغرافیایی اصلی کاربردِ دف نوازی درایران ، ناحیه ی آذربایجان و کردستان است ؛ که امروزه در بسیاری از مناطق دیگر ایران و جهان به صورت کاملاً توسعه یافته و همگانی ؛ به کار می‌رود. بویژه در مناطق مختلف کردستان ساز مخصوص مراسم ذکر ( دراویش طریقت قادریه ) همان دف است.

درمورد ساز اصیل از نوعِ کوبه ای ایرانی دف ، که ساختار بسیار ساده و در عین حال بسیار زیبایش ، مطلبی هست که امیدوارم این نوشته با توضیحاتی جامع و کامل در رابطه با این ساز ، مفید واقع گردد زیرا چنانکه واقفید موسیقی و ادبیات و شعر همواره گِرِه خوردگیِ ازلی باهم دارند .

مولوی می گوید :

ای مطرب ، جان چو دف ، به دست آمد

این پرده بزن که یار ، مست آمد

چون چهره نمود آن بتِ زیبا

ماه از سوی چرخ ، بت پرست ، آمد

ذرات جهان به عشقِ آن خورشید

رقصان ز عدم ، به سوی هست ، آمد


والی آخر غزل که بسیار زیباست ....

------------------------------------------

هین دف بزن ؛ هین کف بزن ؛ که اقبال خواهی یافتن

مردانه باش و غم مخور ، ای غمگسارِ مرد و زن

قوّت بده ؛ قوّت سِتان ، ای خواجه ی بازارگان

صرفه مکن ، صرفه مکن در سودِ مطلق گام زن ... (مولوی)

این نکته را باید اضافه نمایم که اصطلاح کنایی و ایهامیِ (پرده بزن) در غزل مولوی ، به دوازده پرده ی موسیقی اشاره مستقیم دارد که نامهای آن دوازده پرده را هم بنده در مثنوی (اثر آبشارِ شعر ) که درهمین سایت منتشر شده است ؛ آورده ام .

در فرهنگ لغت زنده یادعلی اکبر دهخدا ، واژه ی دف ، جزو آلات موسیقی طبلی ضربی - بزمی و دارای بدنه‌ ای کوتاه ، طبقه‌بندی شده است و امروزه دف ، شامل سازی است از خانواده‌ی سازهای دارای پوست.

( ممبرانوفون‌ها - Memberanophones ) که همراه ساز دایره در زیرشاخه‌ی پوست‌صداهای [= ممبرانوفون‌های] کوبه‌ای یک طرفه (یک طرفش باز است ) با بدنه‌ ای قاب ‌مانند دایره ای و (طوقه‌ای) ، طبقه‌بندی می‌شود.

با بازنویسی و ویرایش از کتاب : دفتر اول ، آموزش دف نوازی از سری( مشق عشق)


تاریخچه ساز دف انواع ساز های دف :

یکی از مهمترین سازهای کوبه ای که از دیرباز معمول و متداول بوده است، دف نام دارد که به لحاظ سادگی ساختار و قداست نزد مردمان ، همیشه مورد توجّه عموم بوده است. بَدَویانِ صَحاری و نگهبانان و جنگل نشینان و شوُببانان (چوپانان - شبانان ) و ایضاً سرخ پوستان در برابر هجوم درندگان وحشی و محافظت از غارت راهزنان ، اکثراً در اوقاتی از شب تا سحر ، به نوعی نیایش در گِردِ آتشی مقدس حلقه می زدند و به طبل کوبی و دف نوازی و خواندن دعاها و گاساها برای پناه بردن به یزدان از هر هجمه ی نیروهای شرّ و بدی ، می پرداختند که تاکنون معمول و همچنان باقی است . یادم نرود بنویسم که یکی از موارد استفاده دَف دایره نوازی و طبل کوبی بیدار کردن همسایگان منازلِ محلات مختلف در کشورهای مسلمان جهان بویژه مصر و اندونزی و ایران ، برای سَحَری در ماه مبارک رمضان است که هنوز هم این آیین زیبا در برخی روستاهای آذربایجان و بویژه قاهره ی مصر ادامه دارد . نیز از پرداخت های حائز اهمیت دف نوازی میتوان به آیین ِ دورباشی که ملازمانِ سلاطین درگذشته اجرا می نمودند و به آن اصطلاحاً ( نوبت زنی) می گفتند ؛ اشاره کرد که امروزه هم آن را ( سان دیدن ) در مراسم و رژه های نظامی و همچنین در محرم رَگه هایی از آن بصورت ( طبل کوبی و سُرنازنی / سرنا همریشه با واژه ی صُور ؛ نیز زیرنای تورکی ) قابل مشاهده است .

کلمه ی دف در اصل واژه ای عبری است و معنی( کوبیدن) را می دهد.

هرگاه سِیر فرهنگی – اجتماعی دف را به عنوان یکی از ابتدائی‌ترین سازهای کوبه ای و طبل های اولیه بنگریم به این نتیجه می رسیم که این ساز با صدای گیرا و جذابش ، هیچ‌گاه متعلق به فرهنگ یا مکانِ خاصی نبوده است . و تقریبا در تمام جهان به نوعی از آن استفاده شده است .

ردپای پیدایش و ساخت اوّلیه ی دف را به هیچ قوم یا ملیتی نمی توان اختصاصاً و کاملاً نسبت داد.

ساختن، نواختن و استفاده از این ساز ، همواره در فرهنگ های مختلف متداول بوده است و در هر تمدن و منطقه و قبیله ای با توجه به آداب و رسوم و سنت های حاکم ، کاربرد ویژه ای داشته است و جایگاه دف در میان اقوام و قبایل همواره متداول بوده است.

در برخی قبایل از دف به عنوان ساز اصلی در مجالس سور و شادی استفاده می شده است ؛ حال آنکه در قومی دیگر استفاده از این ساز مخصوص مراسم (جنگ و کارزار ) بوده و برخی دیگر آن را برای اجرای مراسم( آئینی مذهبی) شان مورد استفاده قرار می‌داده‌اند. در برخی قبایل رسم بر این بوده که برای دف قربانی هم در نظر بگیرند و یا در هنگام نواختن دف با قربانی کردن گوسفند ، نسبت به آیین دف نوازی و نوازنده ی آن ادای احترام و تکریم نمایند.

در هزاره ی سوم قبل از میلاد ساکنان درّه ی نیل (مصر باستان) در معابد خود هر روز مراسم مذهبی را با صدای انسان و سازهای مختلف از جمله دایره های بزرگ (گاوال در زبان تورکی - دف ) در برابر خدایان متعدد خویش انجام می دادند. در حدود هزار و پانصد سال قبل از میلاد حضرت مسیح (ع) ، حضرت موسی (ع) نزد کاهنان مصری در علوم و موسیقی تعلیم دیده بود. در آن دوره همراه با سازهائی که نوازندگان می‌نواختند، سازی به نام (توف) که به احتمال زیاد همان (دف ) می باشد ؛ همراهی می کرده است.

همچنین به گفته ی یکی از محققان تورک، در عروسی حضرت سلیمان (ع) و ملکه ی سبا (بلقیس) دف نواخته می شده است. که دراین میانه ترانه های حضرت سلیمان (ع) و کتاب زبور داوود (ع) را نباید ازیاد برد . از نشانه های دیگر حضور دف در میان مردم ، نقش های حجّاری شده دسته ای از نوازندگان در خرابه های باستانی ( آسوره ) می باشد که در میان آنان سازهای گوناگون از جمله ساز دف به چشم می خورد که از نظر ساختاری تفاوت چندانی با دف امروزین ، نداشته است. از دیگر آثار محکوک ، نقش برجسته های کاهنان معبدی است که همراه چند نفر دف نواز و چَنگ نواز در حال هدیه کردن قربانی خود می باشند.

بر طبق روایاتی که از روزگاران کهن در ادبیات ایران باستان آمده است مراسم جشن نوروز و تحویل سال پارسیان در دوران شاهنشاهی هخامشیان و بعدها در دوران ساسانیان توسط نوای دف همراهی می شده است.

در مزمور ۱۴۹ «مزامیر حضرت داوود (ع) » این طور آمده است:
خداوند را ستایش نمائید … اسم او را به سُرنا ستایش نمائید او را با پایکوبی و شادی و دف و بربط تزمیر نمائید… خدا را در قدسِ او ، تسبیح بخوانید او را با دف و شادی تسبیح بخوانید.

ریشه لغت دف و معنی دف:
در ”برهان قاطع“ ذیل لغت دف می‌خوانیم:

”دف به معنی چنبری باشد که پوست بر آن بچسبانند و قَوّالان ِ قاوال خوان آن را بنوازند. “ در حاشیه‌ی برهان مصحح دکترمعین آمده است:

”به این معنی در عربی دُف (از آلات طرب) از عبری تَفْ (taf)، مشتق از تَفَفْ (tafaf) به معنی زد و کوبید ؛ است “باز در همین حاشیه آمده است: ”دف واژه‌ی «سومری» است و در اصل دوب (dub) بوده است. دوب در زبان سومری به معنی لوحه و خط است. از این زبان وارد «اکدی» شده duppu و tuppu گردیده و از این زبان‌ها وارد «آرامی» شده،dup گردیده و نیز به معنی لوحه و صفحه گرفته شده. بعدها در زبان عربی دُف (dof) شده؛ و به معنی لوحه نیز به کار رفته است.“

آقای هوشنگ جاوید ، پژوهشگر در زمینه‌ی مردم شناسی و موسیقی های محلی ، می‌گوید: ”دَپ (dap)، باتِر (bater)، دوب (dub)، دایره (dayere )، تبوراک (taburak) = تُنبَک نام‌های ایرانی دف در قرون مختلف است و در فرهنگ موسیقایی جهان عرب از دف با نام‌های ( غربال ، بَندیر ، مِزهر، تریال و غیره ) یادشده است.

لغت Adapo در زبان «بابل آشوری» معادل تَف آرامی و عبری است که همان دُف عربی، دَپ با ریشه‌ی فارسی و دف مصطلح امروزی است. این ساز کوبه‌ای ، از کهن‌ترین آلات موسیقی درتمدن‌های باستانی است که، امروزه در موسیقی آیینی ایران نقش اساسی دارد.“

معرفی و تاریخچه ساز دف

نوشته امیر مقرب صمدی : کشورهایی که ساز دف در آنجا رایج است: از این ساز در قاره ی آسیا بیش از مناطق دیگرجهان استفاده می کنند و هر کشوری به فراخور حال و هوای موسیقی خود، از آن استفاده می کنند. کشورهای شمال و شمال شرقی آسیا مثل:چین، ژاپن،تایلند،تایوان و …. کشورهای همسایه شمال شرقی کشور ما،کشورهای تازه استقلال یافته ی شوروی سابق (روسیه) مثل: ازبکستان، ارمنستان، تاجیکستان، قرقیزستان و … در شرق ایران مثل: افغانستان، پاکستان و … کشورهای حاشیه ی خلیج فارس: ( بحرین، قطر، عمان و … ) .

در غرب کشور ما: عربستان، عراق، کویت و در شمال غربی کشور:ترکیه و حتی در کشورهای اروپایی مانند:آلمان، جنوب اسپانیا و آمریکا نواختن دف رایج است؛ و تقریبا در همه این کشورها اصول دف نوازی یکسانی وجود دارد.

مگر در مواردی جزئی. مثلا در ازبکستان ساز را در بین دو پای خود می گذارند و با انگشتان دست به نواختن آن می پردازند. یا در عربستان با شیوه ی دیگری می نوازند که همراه با هِلهِله و شادی است. ولی آنچه که مسلّم است ؛ این است که در مناطق دیگر، بخصوص اعراب با محدودیت ریتمی همراه است و نوازندگی آنها تنوع آنچنانی ندارد.

اما تنها کشوری که این ساز را به اوج و کمال خود رساند، کشور عزیزمان ایران می باشد؛به طوری که یکی از سازهای ملی و ارکستری ما محسوب می شود و نُت های آموزشی خاص خود دارد و به صورت اصولی آموزش داده می شود و تقریباً در همه ی مناطق ایران مورد استفاده قرار می گیرد. در مشهد خراسان که به خاطر مهاجرت کردها مخصوصا کردهای قوچان، از ساز دف هم در موسیقی شان استفاده می کنند؛ به طوری که در موسیقی فولکلور خراسانی هم از ساز دف استفاده می شود.در مناطق شمال ایران، در گیلان و مازندران هم از ساز دف استفاده می شود که باز از مهاجرت کردها تاثیر پذیرفته است که در برخی از مناطق گیلان سکنی گزیدند

مثل:تالش،گالش، ماسال، رودبار و … که در موسیقی شان از آن استفاده می کنند.

در مناطق مرکزی ایران همچون تهران،اصفهان،کرمان،شیراز و…از دف به شیوه های مختلف استفاده می کنند و در مناطقی چون اهواز و آبادان نوعی سنت و عرف حاکم است که اگر شخص در دریا غرق شود،عده ای دف نواز در کنار ساحل شروع به نواختن دف می کنند؛زیرا معتقدند که از آن طریق جنازه فرد غرق شده از آب بیرون خواهد آمد. اما آنجا که دف به اوج بلوغ و بلندای شان خود رسیده است کردستان و کرمانشاه است که نام این دو چنان با هم عجین شده که هرکدام یادآور نام دیگری است: دف و کرد.

انواع دف :

- دف خورشیدی : پوست این دف مانند پوستی که در مدل الیت دف حبیبی به کار می رود، دارای دانه های برجسته ای است که به نوازنده ی دف اجازه می دهد تا افکت های خاص صوتی را بنا به سلیقه ، به سبک نوازندگیِ خود اضافه کند. دف حبیبی مدل خورشیدی مانند دف های الیت و ساده حبیبی، در چهار سایز ۴/۴ یا استاندارد، سه چهارم، دو چهارم و یک چهارم (با قطر کمانه های به ترتیب ۵۳، ۵۰، ۴۴ و ۳۵ سانتی متر) ساخته می شود.

پوست مصنوعی استفاده شده بر روی کمانه ی این دف، از نوع بسیار باکیفیت است و خصوصیت آن مقاومت بالا در برابر عوامل محیطی مثل رطوبت یا تغییر دما (سرما و گرما) و حفظ کوک و کیفیت صوتی ساز است. رنگ آمیزی جدید کمانه ساز که متناسب با رنگ و طرح پوست انجام شده است از دیگر ویژگی های سری جدید دف حبیبی خورشیدی است. حلقه های زنجیری این دف از فلز مرغوب تهیه شده اند و به خوبی به یکدیگر وصل شده اند تا افکت صوتی حاصل از تکان خوردن آنها، به مطلوب ترین شکل ممکن حاصل شود. هنگام خرید دف توجه فرمایید که هولوگرام حبیبی و برچسب سریال مخصوص ساز در داخل کمانه و نزدیک به شستی نصب شده و قابل مشاهده است.

- دف کوکی (که به نام دف حدادی نیز شناخته می شود) دارای قطر ۵۳ سانتی ، پهنای کمه ۵.۶ سانتی متر و وزنی در حدود ۷۷۰ گرم است. کمانه ی این دف از نوع دوتکّه یا اصطلاحاً دو کمه است، یعنی از دو چوب که بر روی هم پِرِس شده اند ؛تشکیل شده است.

چوب استفاده شده برای ساخت کمانه در دف با قابلیت کوک، چوب آیوس آفریقایی است که از خاصیت کش سانی بسیار خوبی برخوردار است و مقاومت بالا و وزن سبکی دارد. قسمت انگشتانه این دف، بصورت یک فرورفتگی ساده بر روی خود کمه ایجاد شده است و با نداشتن بخشی اضافی، موجب یکپارچگی بصری این ساز شده است.

آوازه دف کوکی، از نوع شیب دار در انتهای کمه قرار دارد. هم چنین زنجیرها در ۳ سانتی متری پوست داخل کمانه نصب شده اند که از نظر فاصله، به هنرجویان نوآموز کمک می کند تا در تمرین های اولیه از تولید صداهای اضافی جلوگیری کنند، و هم چنین پر بودن و محکم بودن این زنجیرها ، برای دف نوازان حرفه ای ، یک مزیت و حُسنِ مهارتی ، محسوب می شود.


- دف رکوردینگ : این نوع دف از ساخته های کارگاه استاد مسعود حبیبی است. این دف از حرفه ای ترین مدل هایی است که برای نوازندگان جدی و حرفه ای دف در نظر گرفته شده است. خصوصیات ساختاری و صدایی این دف، استفاده از آن را برای فعالیت های حرفه ای موسیقی، اعم از اجراهای زنده بصورت تک نوازی و یا گروه نوازی و هم چنین برای ضبط های استودیویی ممکن و مناسب می سازد.

دف حبیبی رکوردینگ در دو سایز ۴/۴ و ¾ ساخته می شود که نوع بزرگتر آن دارای کمانه ای با قطر ۵۳ سانتی متر و نوع کوچک تر کمانه ای با قطر ۵۰ سانتی متر دارد. کمانه این دف نسبت به سایر مدل های دف حبیبی، پهنای بیشتری دارد.

پهنای کمانه در این دف ، ۵.۵ سانتی متر است که باعث حجم صدایی بیشتر آن شده و استفاده از این ساز را در ارکسترهای بزرگتر و در کنار صدای سایر سازها امکان پذیر می کند. هم چنین این کمانه از چوب مرغوب و به صورت چهل تکه و سبک ساخته شده است تا دف نوازان حرفه ای بتوانند در اجرای تکنیک های خاص و نوازندگی های سریع با آزادی عمل بیشتری از آن استفاده کنند.

پوست این دف از نوع مصنوعی است و دارای برجستگی های ریزی است که نوازنده می تواند از این خاصیت به سلیقه خود در ایجاد صدایی متفاوت از ساز بهره ببرد. حلقه های نصب شده داخل کمانه، از نوع مطلوبی از فلز انتخاب شده اند تا طنین خاصی را به صدای این دف اضافه کنند.

- دف کیوان ۳/۴ : با ابعاد کوچک تری نسبت به سایز اصلی یا ۴/۴ دف ساخته می شود و از نظر وزنی نسبت به دف های سایز اصلی سبک تر است. این دف برای نوازندگان سنین پایین (۹ تا ۱۶) سال در نظر گرفته شده است.

به هنرجویان نوجوان اجازه می دهد که با سهولت بیشتری روی یادگیری مهارت های گوناگون دف کار کنند. پهنای کمانه این دف استاندارد است و با تدابیری که حین ساخت آن اندیشیده شده،

وزن کلی ساز کاهش قابل توجهی داشته است. پوست مصنوعی دف ۳/۴ کیوان از کیفیت بالایی برخوردار است و می تواند برای دوره ۳-۴ ساله با کمترین افت، پاسخگوی نیاز نوازنده باشد. شستی این دف فرورفتگی عمیق تری دارد تا انگشت شست نوازنده هنگام نوازندگی به راحتی داخل آن بنشیند و کنترل لازم حین نوازندگی به وجود بیاید.


مآخذ و منابع ِ گوشه ای از مطالبی که ارائه شد :
- سایت ویکی پدیا و سایت گیلارو و برخی کتابهایی که در متن اشاره شد .


درباره ی دیگر پارامترهای متنوع و آموزنده ی ساختار و محتوای این دلگویه ی کوتاه اما بلندمعنا ، ان شاء الله ادیبان سایت شعرناب و خود شاعر فرهیخته اش هم صحبت خواهند نمود . لذا بااجازه ، اطاله ی کلام را بیش ازین منجر نباشم و از اغلاط املاییِ احتمالیِ متن هم ، بدلیل تندنویسی ام عذرخواهم .

سلامت باشید و سرافراز


بااحترام حسین زاده
یازده خردادماه
۱۴۰۰ ه . ش

سلام و ممنونم از سرکار خانم کوهواره عزیز بابت ارسال این مطلب ارزشمند . فقط نکته ای بنده بعنوان یک کرمانشاهی اضافه کنم که در مناطق ما دف و تنبور هر دو ساز آیینی هستند و بی طهارت دست به آن نمیزنند . با دف ترانه ( گورانی ) میخوانند و جالبتر آنکه کوردهای گورانی که در غرب کرمانشاه ساکنند به استناد اسناد شفاهی کهن خود را اولین ترانه خوانان و دف زنان و رقاصان و مطربان تاریخ بشر میدانند و البته مطالعه ای کوتاه یا حتا سفری کوتاه به آن مناطق ( جاده کرمانشاه تا گهواره ) کافی ست تا هر انسان منصفی خود بر صدق این ادعا گواهی دهد . و اینکه امیدوارم این " سموم که بر طرف بوستان بگذشت " روزی برود و باز " در میکده ها بگشایند "

با سلام به حضور گرامی دوستان عزیز و ارجمندم و شاعر محترم آقا سینای خواجه زاده
این مبادم که دمادم دم بی‌همدم دست
به دمِ دف دهم از کف ندهم خود را مست
واژآرایی  در این تک بیت با تکرار حرف میم و دال از این جهت که می تواند تا حدودی  تداعی کننده ی صدای دف باشد به ((نغمه ی حروف)) منجر شده است و موسیقی درونی تک بیت را مضاعف ساخته است . اما ای کاش شاعر محترم در درج این تک بیتی که قولش را داده اند بعدا کاملش کنند عجله نمی کردند و همان بعدا در ساختار غزلی کامل ارائه می کردند تا در کنار دیگر ابیات سروده توانمندی ایشان را در بکارگیری فنون و صنایع ادبی ملموس تر  و محسوس تر در می یافتیم و حلاوت بیشتری را می چشیدیم.
اما نکته ای در باب نقد.
قاعدتا هر شاعر و سخنوری که سخن و سروده ی خود را منتشر می کند خواه نا خواه سخنش و سروده اش در معرض نقد قرار می گیرد. و نمی تواند بگوید کسی روی  سخن من بی اجازه ی من حرفی نزند. سخن تیری است که چون از کمان رها شود، به هیچ وجه در اختیار گوینده اش نیست. و همگان می توانند روی سخن او قضاوت کنند. چه گزینه ی نقد را فعال کرده باشد و چه نکرده باشد.
آیا کسی که در باصطلاح سروده ی مشحون از ضعف تالیف و اشکالات وزنی اش پی نوشت می کند که واژه ی ((غرم)) را به معنی (( قربانی)) بکار گرفته است نباید در معرض این سوال قرار گیرد که در کدام لغتنامه یا دائره المعارفی جز فرهنگ کوهواره چنین معنایی برای چنین واژه ای یافته ای ؟

چند روز پیش ایراداتی بر یکی از سروده های همین بانو که مطالبی را ذیل تک بیت آقای خواجه زاده ی عزیز، از دیگر سایت ها کپی پیس کرده اند بدین مضمون نوشتم که:

سلام شاعر گرامی
چند ایراد در سروده ی شما وجود دارد که دریغم می آید گوش زد نکنم.
الف:
((به ساقه ام زده زخمی تبر که از خود و خویشم))
در این مصراع حذف بدون قرینه فعل ربط"است " و مترادف بودن " خود و خویش" باعث اولا ضعف تالیف و ثانیا حشو قبیح شده.
ب:
 مصرعِ
من عین قوی غریبی به روی بحر بلوچم
وزن سروده مخدوش است . مگر این که "من عینِ" را " مَنَینِ" بخونیم. اما این کار ناشیانه است.
ج:
رکن اول مصرع :
فنون آزادگی را سرش به نیزه نیاموخت
وزن را از دست داده اید.
د:
 در رکن دوم مصراع:
که بوی اعظم پرواز عروجم حس کمال است
نیز وزن را  از دست داده اید مگر این که این جوری بخوانیم:
عروجَمِسِّ کمال است
اما این کار هم ناشیانه است .
ه:
خاکِ غرّه به قول معروف ناچسب ترین توصیف برای خاک است.
از جسارت عذر خواهم. دعوتید به دفتر شعرم.
@@@@@@
با وجود این که دوستان ارجمند می بینند که کوچکترین اسائه ی ادبی به ایشان نشده است و فقط و فقط ایراداتی مطرح گردیده است آن هم به منظور پاسخ گویی ایشان،
بلا فاصله این بانوی گرامی که گویا فقط در فنِّ به لیست سیاه بردن واقعا ((استاد بانو))یند، بجای پاسخ به این ایراداتِ کاملا محترمانه اینجانب را به لیست سیاه خود افزودند و ایراداتی را که نوشته بودم حذف کردند.
اگر این سایت ادبی که مدیریتش در دست سیّد بزرگواری است که دلش برای فرهنگ و ادب می تپد سایت شعر ناب است حد اقل انتظاری که از ایشان می رود این است که هیچ نقدی بر هیچ اثری تا آنجا که محترمانه و عاری از اسائه ی ادب است حذف نشود. تا اشعار و سروده های کاربران به سمت ناب شدن ارتقا یابد.