نیمروی ایرانی

درودبرشما استادبزرگوارم
بسیارعالی بود
غزلی زیبا وانتقادی اعتراضی است که بازبانی نرم ولطیف ودرعین حال کنایه آمیز بیان شده که خمیرمایه ای طنزهم داشت
بسیارزیبا ومحکم ومنسجم بود خوب آغازشده وخوب تربه پایان رسیده....
این شعرانتقادی می تونه یه نمونه ی خیلی خوب باشه برای دوستان عزیزی که می خواهند شعرهایی ازاین دست بنویسند اما درعمل موفق نیستند یا دردام شعارزدگی می افتند یا قلمشون آلوده میشه به الفاظ رکیک وزشت وتوهین به اشخاص
یک شاعرموفق می تواند باززبان آرام شعر حرفش رابزند جوری که به کسی برنخورد وشخصیتش راله نکند
و زیرکانه ازهرچیزی انتقادکند ودرعین آرامش سخنش بسیارهم تاثیرگذارباشد برمخاطب....
این شعرباوجودظاهرش که طنزی نمکین داشت واقعیت تلخی را به شعرکشانده بودواقعیت فقری که این روزهادامنگیر ماایرانیهاشده وخیلی هم خوب ازپسش برآمده اید
یکی دوجاازشعرتون خیلی عالی بود وانسان رابه تفکروامیداشت مثل این بیت:
چه حیف یانکیِ بدبو هووی ایرانیست
این یانکی روخوب اومدید
یانکی نامی است که مردم انگلستان به استهزا به مردم اتازونی داده اند و سپس از طرف جنوبی های آمریکا به شمالیها داده شده و اکنون در همه جا این نام از روی استهزا و خشم وتحقیر به امریکائیان اطلاق میشود وهمین بیت سرشارازحرف بود
واقعا حیف ایرانیهاکه دشمنشون بشه آمریکاییهای حقیر
آمریکاییها حقیرترنداز آنکه حتی دشمن ما باشند واگربی توجهی می کردیم به اینهاازهمون اول اینقدر رودارنمیشدند
ما درواقع بزرگشون کردیم دردنیاوازشون یه قدرت ساخته ایم برای خودمان ودرواقع سبب خیرهم شده ایم ناخواسته ونادانسته !
نکته ی بسیارظریفی بوددراین بیت وای کاش.....
یادهمون ضربالمثل معروف می افتم که میگه
آنچه البته به جایی نرسد فریاداست.....
یه تردیدی هم برام پیش آمدبه عنوان یک شاگرد
واون هم استفاده از یک قافیه ی مشترک دردوبیت بود
درهمان ابتدای شعر گرچه میدونم که شاید با آگاهی کامل اینکاروکرده اید چون خودتون استادید ودرواقع هنجارشکنی شایدکرده اید
شما نیمروی ایرانی رادوباربکاربرده اید که درظاهراشتباهه قافیه کردنش
این رومی خواستم بدونم که خودتون درجریانید وعمدی بوده یا سهوی ؟برای خودم البته میخوام بیاموزم درکلاس درستان وبااجازه تون
تیک نقدراهم فعال می کنم که دوستان هم ازشعرزیباتون بهره ببرندوبیاموزند ازشما مثل همیشه
بازم جسارتم راببخشید استاد خوبم هیچگاه خودم رادرمقام نقدندیدم وبه عنوان یک شاگرد کناردوستانم می آموزم وگاهگداری اگرتیک نقدرافعال می کنم فقط وفقط ازجهت اموزش اندک آموحته های ناقصم برای چهارتاشاگردازخودم تنبلتره
وهنوزهابایددرس پس بدهم درکلاس درس شما استادان عزیزم

خوراک هر شب ما نیمروی ایرانیست
نگاه عزت دنیا به سوی ایرانیست

چقدر قانع و خوب و چقدر خوشبختیم
که قوت غالبمان نیمروی ایرانیست

چهل بهار گذشت از عروسی بهمن
چه حیف یانکیِ بدبو هووی ایرانیست

شعار زندگی و مرگ بر... تفاوت کرد
نگفت شازده پوتین عموی ایرانیست!

"بیا که وضع جهان را چنان که من دیدم"
فقیر هیچ ندیده لولوی ایرانیست

هزار پای برهنه بمیر هیس خفه
سکوت و دم نزدن آبروی ایرانیست

وحید سلیمی بنی


با احترام به ساحت بلند شعر و ادب ایران زمین
و با سلام و عرض ادب خدمت استاد عزیزم "وحید سلیمی‌بنی"

خالقِ این اثر را اغلب به پنجره‌های سبز و نقدهای ادبیِ نافذ، دقیق و البته "خوش‌بیان" که از قلم ایشان خوانده‌ و می‌خوانیم، می‌شناسیم. بی شک و مثل همیشه خواندن شعر نیز از این قلم لذتبخش و دوست‌ داشتنی است بویژه اگر غزل باشد.
این بار "نیمروی ایرانی"‌ در قالب غزل جا خوش کرده است که با مهارتی ستودنی و به مضمونی آشنا و دردآلود، بر آنم داشت تا ضمن آنکه بیش از پیش متوجهِ دیدگاه و تفکر سراینده‌اش بشوم، ذهنم را در سینه‌ی این ابیات که از امور جاریه و اوضاع پریشان و نا به سامان "ایران" و "ایرانی،" جانی خسته گرفته‌اند، به درنگ وا بدارم.
گاهی کلامِ طنزآمیز و طعنه‌آمیز به گونه‌ایست که ذهن منِ خواننده را نه فقط به تامل و تعقل وا میدارد که آن را به تحرک و تحقق نیز وا میدارد. از طرفی گاهی آلوده کردن موضوعاتِ جدیِ جامعه به چاشنیِ طنزی نامطلوب و تیتر کردن ناشیانه‌ی مشکلات به صورتِ طنز در اَنظار عموم (مشخصا موصوعات اقتصادی - اجتماعی - فرهنگی و کلا مشکلات و معضلاتی که به اوضاع معیشتی جامعه مربوط است) خواسته یا ناخواسته به یک ترفند و یک پلتیک واقع‌گریزِ اجتماعی تبدیل می‌شود که هم موجب نوشخندِ آن دسته از مخاطبینِ از "ما" بهتر می‌گردد و پوستشان را کلفت و کلفت‌تر می‌کند و هم ذهنِ منِ خواننده‌یِ منتقد را خسته و بی میل می‌سازد. این مطلب را عرضه داشتم صرفا بخاطر اینکه فرق یک طنز واقعی و یک طنز فیک را بهتر بدانیم.
و اما چه خوش‌وقت شدم امروز وقتی به اثری برخوردم که مصداق بارزی‌ است بر آنچه در باب طنزِ واقعی و رویکرد آن آمیخته و آموخته در ذهن خود داشته و دارم و نیز موجب مسرت و تلذدم شد اینکه پس از مدت‌ها طعم یک طنز اجتماعیِ نافذ و تاثیر‌گذار را چشیدم که جز این هم از این قلم انتظار نمی‌رفت.
این طنزمایه مملو است از بارِ تعقل و تحقق و ضمن شاعرانگی و لطافتی که دارد، گهگاه به سلاح تلخ نیش مسلح است که فرصت نوشخند و مجال پوست‌کلفتی به همان "مخاطبینِ از ما بهتر" را البته اگر گوشی برای شنیدن و چشمی برای دیدن دارند، نمی‌دهد ضمن آنکه به شربت نوش آغشته است برای "ما".
☆ ☆ ☆
و کمی هم به ساختار منسجم و استوار اثر بپردازم.
اگر چه درین خصوص نوشتن؛ آنهم پای شعر "وحید سلیمی بنی" فقط پر‌حرفی و توضیح واضحات است اما رخصت، تا مروری باشد برای دوستداران غزل.
ابتدا این واژه‌ی "ایرانیست" که توجه خواننده را به یک آرایش خاص و یک ویرایشِ نو و به تکرارِ آهنگِ یک "ردیفِ" دوست داشتنی جلب می‌کند.
سپس سلاست وزنِ غزل است که خواننده را به ساحلِ دریای "مجتث" می‌برد و به مصداق این مصراع:
"هزار پای برهنه بمیر هیس خفه"
شش دانگ هوش و گوش او را به آهنگ: "مَفاعِلُن فَعَلاتُن مَفاعِلُن فَعَلُن" (مثمن مخبون محذوف) می‌رباید.
دیگر آنکه تکرار قافیه‌‌ی مصراع آغازین در مصراع چهارم این غزل نکته‌ی حائز اهمیتی است که این تکرار هرگز به معنی ایراد در قافیه نیست بلکه سراینده‌ی عزیز بدرستی از صنعت "ردالقافیه" بهره گرفته و در مصراع چهارم به قافیه‌ی مصراع اول باز گشته‌اند و عروسِ طنازِ غزل بدین آرایه آراسته‌اند.
و در ادامه نگاهی به جلوه‌های شاعرانه و ترکیب‌های بدیع و کنایه‌آمیز این غزل:
"عروسیِ بهمن"
"عروس و هوو"
"یانکیِ بدبو هوویِ ایرانی"
"شازدهِ پوتین"
"فقیر، لولوی ایرانی"
"هزار پایِ برهنه"
و نهایتا تضمینی زیبا به مصرعی از غزل حضرت حافظ با این مطلع:
"طُفِیلِ هستیِ عشقند آدمی و پری
ارادتی بِنَما تا سعادتی بِبَری"
...
"بیا که وضع جهان را چنان که من دیدم
گر امتحان بکنی مِی خوری و غم نخوری"



با احترام
ابراهیم هداوند
جمعه ۲۴/ بهمن/ ۱۳۹۹