چلیپا

سلام ....
یکی بحث پرنیان است که معنای بدوی آن پارچه ی ابریشم است و بیشترین کاربرد آن در شاهنامه است ، چنانکه با همه ی لطافت پرنیان و خوش ادایی نامش ، هیبتی حماسی در نظرم یافته است . پرنیان از ابریشم خالص بود و نقش و نگار داشت
نمیدانم آیا الان هم از آن پارچه ها هست در بازار یا نیست ؟
اما " پرنیان پرده ی پاییز " به چند جهت قابل تعمق و تامل است . اول اینکه پرنیان جدای از جنسش که ابریشم است ، برای نقش و نگار رنگینش هم شهره بود . و توصیف پاییز به پرده ی پرنیان ، تشبیهی هوشیارانه است که روابط دو سویه در آن برقرارست . پاییز هم البته پر نقش و نگار است و البته لطیف . چه اینکه پاییز را بهار شاعران میگفتند .

اما بعد دوم این ترکیب ، به آرایش واجها با حرف " پ " میپردازد ، که اگر به جای پرنیان مثلا از پشتی یا پارو هم استفاده میشد ، باز این واج آرایی برای نمودن و انعکاس زیبایی هزار رنگ پاییز کفایت میکرد . و حالا پرنیان پرده ی پاییز را تصور کن ، من سراغ کوههای دالاهوی خودمان رفتم . شما چطور ؟؟


بحث دیگر کلمه ی "چلیپا " ست ... چلیپا یا خاج یا صلیب از نمادهای میتراییسم ایرانی ست که به مسیحیت رسوخ کرد و همینطور به آرم حزب نازی آلمان
مفهوم صلیب یا خاج ، زمان است .. دو سمت کوتاهش بهار و پاییز و دو سمت بلندش زمستان و تابستان . مجرمان را به صلیب میبستند چند روز و اعتقاد داشتند که زمان گناهکاران را اصلاح میکند . اعتقاد به الوهیت زمان حتا به پیش از میترا برمیگردد ( در مورد زروان سرچ کنید ) .. در منطقه ی ما که پیرو آیین یارسان هستند ( که میراث فکری میتراست ) روی مچ زنان خاج را تاتو میکنند . ( تقریبا تمام خانمهایی که همسن پدرم هستند این خالکوبی رو دارند . جدیدها کمتر ) ... حالا برگردیم به شعر و " نقش دل به میخ چلیپا " کشیدن را تصور کنیم . و ببینیم چقدر با تفکرات خسروانی و میترایی سازگار است و از طرفی بین " نقش " و " چلیپا " ، چه رابطه ای هست ؟ ( ما در کرمانشاه یه عیاری داشتیم بهش میگعتند زینی نقشی ، چون همیشه نقش یا همان خاج یا همان چلیپا رو در ورق بازی صاحب میشد ... باقی داستان رو خودتان تجسم کنید )

و اما دو نکته : یکی اینکه با وجود اینها که نوشتم ، از قافیه ی تکراری " کشیده ام " هرچند در دو معنی بکار رفته بود خوشم نیامد . و البته ذائقه ی شخصی ست نه ایراد فنی .
دوم آنچه در مورد میتراییسم نوشتم اغلب تجارب حضوری ست در میان امت میترا ، و میدانم جناب آقای عسکرزاده در این باره ، دانایی و اشرافشان به شکلی آکادمیک قابل تکیه و ارجاع است . و امیدوارم سایه شان برقرار باشد . ( و واقعا به دانش و بینشش حسودم )

سوم هم ابراهیم عزیز ، پنجمین نفری هستید که به دانشت حسادت میکنم ، و غیر از جناب عسکرزاده که نام بردم، آقای سلمان مولایی و خانم فریبا نوری و نیز خاله ام زهرا حکیمی هم درین تحریک حسادت هم جرم جنابعالی هستند . ( و هدف از بیان این مجیز ، تمیز اهل دانش بود با معیارهای شخصی ام )

برای همه ی دوستان آرزوی آدینه ای نیکو دارم ..


سپاس از تحملتان