در باره چشم ودل انسان

بنام خالق هستی بخش عالم

سر گشته غمها ی درون

قلم در دست بگرفتم که بنویسم من از غمها      غم آمد بانگ برمن زد چه میخواهی زمن جانا

دراین صحرای پهناور هزاران راه گم کردند   تو تازه آمدی با این کمیت لنگ خواهی غم کنی پیدا

ندارد ساحلی این بحر غم تا لنگر اندازی         همین جا آمدی برگرد غم می سازدت شیدا

یکی اندر غم عشق است یکی اندر غم فردا      یکی غم را کند تشبیه چون لوک بیابانها

مرو دنبال دل دل را وفانیست       برای ذره ای فکر خدا نیست

هزاران کشته دارد دل به دنیا       مرام او به جز جور وجفانیست

نباشد جسم تا درکش نمایی           خودت را خوار این سرکش نمایی

برو راحت نشین در خانه خود       به صبح و شب به دنبالش چرایی

بمن گفتا سوءالی دارم از تو          جواب من بده گر با وفایی

بگو جایش بمن تا دل ببینم           نخواهم کرد از این دل رهایی

سماجت کرد دیدم دست بردار        نباشد از سرم مرد کذایی

زدست این چنین دلداده دل           نموده عزم تا گردد هوایی

به او گفتم کنونکه  عاشق هستی      به چشم دل ببینش ده صفایی

دلت خالی کن از اموال دنیا          ببینی ذره ای صنع خدایی

رها شو از خودت بنگر خدایت      برون بنما تو ازسر خود ستایی

دوم راه قناعت گیر پیشه             سوم منما بدنیا خود نمایی

چهارم هر دو چشم سر نما کور     به پنجم کن به درگاهش گدایی

ششم دل را بشو از حب دنیا         بگیر از لغو و بیهوده جدایی

به هفتم هرچه محکم کن به زندان    زبانت را اگر اهل وفایی

که بد بختی آدم از زبان است         زبان است می زند حرف نهایی

مگر نشنیده ای فرزانه استاد         بیان کرد این چنین بر آدمیزاد

زدست دیده و دل هر دو فریاد        که هرچه دیده بیند دل کند یاد

بسازم خنجری نیشش زفولاد          زنم بر دیده تا دل گردد آزاد

بلی بد بختی ما از زبان است        زبان جاسوس دل اندر جهان است

چه افتادی به دام دل اسیری           رهایی نیست تا وقتی بمیری

کسانیکه به دام دل فتادند         بسا که آبرو بر باد دادند

نمایاد از زلیخا در زمانه          بشد کور نشستی کنج خانه

اگر سنگی به دل می زد نمی شد     چنین بی آبروی جاودانه

بلی دل آبرو ها داده برباد       کنون بشنو عزیزم آدمیزاد

بگویم از برایت داستانی          که تو از دست دل حیران بمانی

بخواندم داستانی وحشت انگیز      زاحوال یزید آن مرد خون ریز

به عهد او یکی زیبای خوش رو     ارینب نام هم زیبا وخوشخو

به عصر خویش زیباتر نبودی       زحوران گوی سبقت را ربودی

پسر عموی او ابن السلام است      که او شوی همان زیبا کلام است

مدینه بود استاندار با یار            معاویه اجیرش کرد در کار

یزید بی حیا دید همسر او        بشد مبهوت آن چشمان و ابرو

به شهوت کرد آن زن را برانداز    بپرسید او که باشد سرو طناز

بزد با عشق خود آتش به جانم       بسوزانید مغز استخوانم

به او گفتند شوهر دارد این زن       دل از دام سر زلفش تو بر کن

بود عشق تو با او از محالات        برون کن از سر خود این خیالات

زن ابن السلام است حاکم اینجا      مکن از عشق این زن خویش رسوا

تو میگویی یزید شارب الخمر         نمودی کاروان خویشتن امر

بسوی شام رفت اما پریشان          به عشق آ ن زن  بادین و ایمان

بکردی عشق آن زن سینه چاکش      رها کردی همه خورد و خوراکش

زداغش زرد و لاغر شد چه تازی       به تصویرش نمودی عشق بازی

معاویه چه دید اورا به این حال         زاو پرسید اصل قصه احوال

بپرسیدش چرا بابا چنینی          شب وروز است میبینم  غمینی

به سرجون مسیحی گفتگو کرد       زاحوال یزیدش پرس و جو کرد

مشاور بررسی کرد و چنین گفت     معاویه زاو این راز بشنفت

بشد آگه معاویه از این کار        یزید از عشق می باشد گرفتار

ولیکن مشکلی باشد در این راه      اگر گویم نمایی خویش رسوا

یزید تو ارینب را بدیده           گلی از گلستان او نچیده

زعشق آن زن بیچاره زار است       چنین حیران و سر گردان و خواراست

معاویه بگفت مشکل نباشد        چرا فرزند من سینه خراشد

چنین امری نباشد مشکل ما        که ایشان است شمع محفل ما

به او گفتند گره در کار باشد        کس دیگر به ایشان یار باشد

کجا دیدی زنی که کرده شوهر         گزیند همسری یک بار دیگر

مگر گیرد طلاق از همسر خویش       بیا فکری نما و خوب اندیش

بلی باید کنی کاری برایش      نترسی  بعد از آن روز جزایش

طلب کرد عمرعاص آن مرد بیدین      نهادش در میان این راز ننگین

تو باشی از برایم یار جانی        یزیدم گشته از عشقش روانی

برو بادست خود بنما گره باز       مشو بادیگری زین راز دمساز

بگفتا عمر عاص این گونه اورا       مکن ناله مکن آشفته مورا

منم حلال مشکلها به دوران           نمایم حل این مشکل به آسان

بیا احضار کن شوی زن اینجا          به پیش مردمش تعریف بنما

زعبدالله کن تعریف بسیار          که او شایسته میباشد دراین کار

زاو خواهم که بامن خویش گردد      به ما احسان ایشان بیش گردد

در آرم دخترم در عقد ایشان        نباشم بعد مرگ خود پریشان

اول با دختر خود گفتگو کن          سپس برسوی عبدالله روکن

دوم این راز را بگو به دختر       نما آگاهش از این امر یکسر

بگیرد دختر از ایشان بهانه         اگر دارد زن دیگر به خانه

دهد اورا طلاق و این بگیرد      وگرنه از غم عشقش بمیرد

فرستادن پی عبد الله زار          امیر الفاسقینت کرده احضار

به سوی شام الساعه روان شو     درنگ جائز نباشد تند تر رو

شنید ابن السلام و شد روانه       بسوی شام  ایشان بیبهانه

گواهی داد قلب زن براین کار        که باشد این سفر بسیار دشوار

بسی گریه نمودند این دو دلدار     جداشد مرد از یار وفادار

چه شد وارد بشام آن مرد ساده         به استقبال جمعی ایستاده

به یکسو برهوا فریاد هورا          سوی دیگر خوش آمد گفتن اورا

نمی دانست رازش مرد مسکین       چه دامی پیش روی اوست سنگین

دو روزی احترامش خاص کردند        شکم از خوردنش آماس کردند

پس آنگه مجلسی از نو بیاراست        به سوی خویش عبدالله راخواست

چنین گفتا که من دیگر شدم پیر       زمانه کرده ام در کند و زنجیر

از آنترسم که در زودی بمیرم        عروسی دخترم در گور گیرم

ترا از بهراو شایسته دیدم         پسندیدم به آرزوم رسیدم

بمانند تو کس پیدا نمودم           که باشد وارث بود و نبودم

چرا که دخترم مانند ماه است       بخانه مانده بی یارو پناه است

دلم خواهد که قبل از مردن خویش       دهم شوهر نباشم هیچ تشویش

اگر تو حاضری بنگر تو اورا           به خلوت کن به ایشان گفتگو را

تو می گویی . که کور دیگر چه می خواست    نمود این گفته ها موبرتنش راست

بلی انسان دنیایی چنین است         نه اندر فکر خود نه فکر دین است

نمودی پادراز او از گلیمش       زمانه کرد خوبی دل دو نیمش

ببرد از یاد آن زیبارخ خویش        بدون آنکه وی باشد به تشویش

نیندیشید پیرامون اینکار         به دست خویش کردی خویشتن خوار

ببردندش به جایی دید دختر       به عشوه دل ببردش هوش از سر

رسیدند بر شروطات کذایی         بگفتا حاضرم هرچه که خواهی

چنین دختر بگفتا باکلامی         کلامی گفت دستش داد جامی

بنوشید و پریدی از سرش هوش     بیفتادی به دامش  همچنان موش

شراب ناب و یاری در کنارش       ندانست او کند این گونه خوارش

بجنبید اسب شهوت چونکه در راه     نمود بیچاره عبدالله گمراه

بگفتا هرچه من دارم فدایت          کنم جانم فدا د ر خاک پایت

بگو دیگر ندارم صبر و طاقت        شدم این لحظه یار سینه چاکت

هر آنچه امر بنمایی رواه است      خداوند بین ماوتو گواه است

چه دیدی گشته او مست شرابش      بداد اینگونه آن دختر جوابش

به او گفتا بلی منهم تو خواهم         که باشی همسرم ای مثل ماهم

ولیکن همسر دیگر تو داری         چگونه جان به پایم میسپاری

در یک دل نمی گنجد دو دلدار       دلی خواهم که باشد خاصم ای یار

تو داری همسری مثل ارینب          چگونه صبح من را میکنی شب

اگر خواهی بگیری کام ازمن        بباید که رها سازی تو ان زن

همین جا پیش من برگو طلاقش      که تا دیگر نباشی سینه چاکش

بگفتا هر چه فرمایی قبول است       اگر چه قلبم از هجرش ملول است

چنانچه مثل تو باشد کنارم          دگر مثل ارینب را چکارم

ابو دردا و عمر عاص ملعون       رسیدن پیش عبدالله مجنون

گرفتندی از آن مجنون طلاقش      نشاندن تا قیامت  در فراقش

طلاق همسرش گفتی به آنی             به پیش آن دوتا مرد روانی

نمودند عقد آن بیچاره باطل            به آنی حل بشد آن کار مشکل

چه بازیها کند این چرخ گردون       یکی شاد و یکی را دل پراز خون

دوتایی ره گرفتند در مدینه            ازین جا قصه ما دل نشینه

به بین ره توافق کردن ایشان        رسند در خدمت شاه شهیدان

حسین ابن علی فرزند زهرا         بیاسایندو پرسند حال اورا

پس از احوال پرسی گفتگو کرد       ازآن موضوع به ایشان پرس جوکرد

بگفتندی تمام ماجرا را        از اول تا به آخر بهر آن شاه

شه دین گفت با آنها کلامی        زسوی من به زن گوئید سلامی

به او گوئید منهم خواستگارم        از این وصلت مر ایشان کار دارم

برفتند آن دو در پیش ارینب       بدید این دو فتاد در تاب و در تب

بگفتا از چه می باشید اینجا        شدم دلوا پس دلدارم ای وا

ابو دردا تو میباشی صحابی         چرا تو ساکتی برگو جوابی

که از این آمدن جانم بلب شد        به چشمم روز روشن مثل شب شد

پس از یک لحظه ای دادند جوابش      جوابی کرد بی تاب و کبابش

تو این گونه زحالش بیقراری         ولی بگرفت او غیر از تو یاری

بداده شو هرت آنجا طلاقت          ولیکن تو نباشد هیچ باکت

سه تا دلداده داری هر سه خوبند      چنان خورشید و ماه پر فروغند

اول ابن معاویه یزیداست           دوم فرزند زهرایت مزید است

سوم من ابن عاصم در حضورم      نموده عشق تو از چشم کورم

اگر خواهی بمانم در حضورت        فراهم سازم اینجا عیش و سورت

مشو ناراحت از بهر چنین یار          به عشق دیگری باشد گرفتار

مخور غصه زبهر همچه شوئی        از این گلها هر آن خواهی ببوئی

ارینب گفت بااو ازسر ناز         عجب مردی تو میباشی دغلباز

تو باشی قاصد و خود عاشق هستی    عجائب قاصدی در اوج پستی

دغلبازی شنیدم که امینی         امینی ودغلباز زمینی