پست های وبلاگ

بیایید صادق باشیم. آیا شما شخصیت افراد را از تصویر پروفایل آن‌ها برداشت می‌کنید؟

چه در وب‌سایت‌های دوست‌یابی یا فیس‌بوک و چه در دیگر شبکه‌های اجتماعی، قدرت یک تصویر به‌تنهایی بسیار زیاد است. با نگاه کردن به تصویر پروفایل هر فرد، ما اولین برداشت‌های‌مان را از او انجام می‌دهیم و سپس به دیدن و خواندن درباره‌ی این فرد ادامه می‌دهیم.

محققان روانشناسی می‌خواهند که ما یک‌چیز را درباره‌ی این تصویرمحوری خود بدانیم: این تصاویر دروغ می‌گویند و این دروغ ما را به سمتی هدایت می‌کند که تصوراتی درباره‌ی فرد موردنظر به دست بیاوریم که از واقعیت بسیار دور است.

Alexander Todorov روانشناس از دانشگاه پرینستون می‌گوید: «یافته‌های ما می‌گویند که تصاویر افراد می‌توانند بسیار گمراه‌کننده باشند.»

Todorov و گروه تحقیقاتی‌اش، سری مطالعاتی را انجام دادند که نشان می‌دهند چگونه ما به‌راحتی تحت تأثیر تصاویر پروفایل هستیم و چطور تغییرات جزئی در این تصاویر می‌توانند به‌طور قابل‌توجهی، نظرات ما را درباره‌ی شخصیت یک فرد تغییر دهند.

در این آزمایش، محققان از شرکت‌کنندگان خواستند تا با نگاه کردن به تصاویر صورت افراد، به ویژگی‌های شخصیتی آن‌ها، شامل جذابیت، شایستگی، خلاقیت، حیله‌گری، برون‌گرایی، خساست، قابل‌اعتماد بودن و هوش، امتیاز بدهند. این تصاویر همگی در شرایط نوری مشابه گرفته‌شده بودند، اما بعضی از این تصاویر طوری دستکاری‌شده بودند که حالات چهره خاصی را تداعی کنند.

نتایج نشان داد که امتیازهای شرکت‌کنندگان با دستکاری چهره‌ها همان‌قدر تغییر می‌کرد که با تغییر شخصی که در عکس است. به زبان دیگر، تغییرات جزئی در چهره اشخاص به میزان دیدن تصویر افراد مختلف، بر روی قضاوت ما تأثیرگذار هستند.

در مطالعه‌ای دیگر، از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا به تصاویری که در محتوای مختلف گنجانده‌شده بودند امتیاز دهند. در این مورد، نتایج نشان داد که امتیازدهی شرکت‌کنندگان، منحصرا بر اساس این‌که تصاویر در چه محتوایی گنجانده‌ شده‌اند، تغییر می‌کند. بر اساس گفته‌ی گروه تحقیقاتی «شرکت‌کنندگان، زمانی که به آن‌ها گفته‌شده بود تصویر برای یک پروفایل سایت دوست‌یابی گرفته‌شده، یکی از تصاویر فرد را ترجیح دادند، اما وقتی به آن‌ها گفته شد که عکس برای آزمون بازیگری یک شخصیت فیلم شیطانی گرفته‌شده است، آن‌ها تصویر دیگری را انتخاب کردند و همچنین تصویر دیگری ترجیح داده شد وقتی به آن‌ها گفته‌شده بود که صاحب تصویر کاندیدای یک انتخابات سیاسی است.»

در این مطالعات همچنین این نکته مورد بررسی قرار گرفت که برای این‌که افراد بر اساس تصاویر پروفایل قضاوت شخصیتی انجام دهند، چه مقدار زمان طول می‌کشد. محققان متوجه شدند که این اتفاق تنها در کسری از ثانیه اتفاق می‌افتد. این نتیجه به ما نشان می‌دهد که نتیجه‌گیری سریع ما درباره‌ی شخصیت افراد صاحب تصاویر پروفایل، خیلی هم قابل‌اعتماد نیستند.

نکته‌ی اصلی این مطالعات می‌تواند این باشد که برداشت‌های ما، که از نگاه کردن به تصاویر پروفایل به وجود آمده‌اند، هرقدر هم که مطمئن باشیم که این تصویر چیز بسیار دقیقی درباره‌ی شخصیت فرد به ما می‌گوید، می‌توانند بسیار نادقیق باشند. مهم است که به‌خصوص در سایت‌های دوست‌یابی، که در آن‌ها وسوسه می‌شویم که درباره‌ی افراد را از روی تصاویرشان قضاوت کنیم، این نتایج را به یاد داشته باشیم.

نتایج کامل این تحقیقات در مجله‌ی Psychological Science به چاپ رسیده است.