پست های وبلاگ

سلام بر جناب زراعتی نیکو، به فرمایش شما متن شما را که متاسفانه در سال گذشته که بنده حال و روز و تمرکز مناسب برای مطالعه کامل شعر ناب را نداشتم منتشر شده بود و بنده از این بابت عذر خواهم . مطلب را پسندیدم و به وجود گفتمان هم اعتقاد دارم . اینکه باید با هم صحبت کردم را تمرین کنیم یک فرض ابدی است . اینکه هر کس باغچه خویش را بیل بزند البته جالب اما به نظرم ناشدنی است چون انسان ذاتا کنجکاو است و به حاصل باغچه همسایه نگاه می کند . ذات علم جو باعث خواهد شد بجای اینکه در کوچک جلوه دادن آثار دیگران بکوشد به جهد و ممارست برای ارتقای دانش خود و یادگیری مطالب جدید همت دارد . اینکه کار سلبی در این خصوص نکنیم بسیار نکته حایز اهمیت است و دست رسی به چنین جهان بینی و بینشی خود مهارتی است که باید برایش کوشید و دایما حواست به کرده خود باشد . در این میان بحث نقد باز می ماند یعنی کسانی که به عنوان یک طبقه اجتماعی هنری اکنون جایگاه ویژه ای در دنیای هنر دارند و کارشان اصولا بررسی و ارایه امتیازات و نقصان های کارهای دیگران است و به طریقی به اشاعه کارهایی که به بررسی آنها امتیاز بیشتری یافته اند کمک می کنند. البته گریزی هم نیست در این دنیا که جمعیت بیشتر شده و اثار و پراکندگی و موضوعات بسیار شده اند نیاز به چنین طبقه ای گویا الزامی است کما اینکه در دنیای دیجیتالی هم کسانی به نام اینفلوئنسر پیدا شده اند که کارشان بزرگ کردن کارهای خوب و یا مذمت کارهای بد است یعنی در ابتدا به نظر می رسد که به این بهانه وارد گود شده اند حالا در این کار چقدر موفق بوده اند بماند. از طرفی ما با نقادان و مفسرانی مواجه هستیم که دیدگاهی دارند که اگر بخواهم تقسیم بندی کنم آنها را به مفسران احساسی و مفسران فرمال باید تقسیم کنم . مثلا در تفسیر کار بتهوون کسی می آید و داستانی را که در اثر شنیدن کار ایشان در ذهنش متبادر شده است را به منزله یک برداشت عینی و واقعی چنان با قلم شیوا بسط و توسعه می دهد که لاجرم شنونده دیگر به این فکر می افتد که اگر در اثر گوش دادن به اثر به چنین برداشتی نرسیده است یا در مورد دریافت مشکل دارد یا دقت لازم را نکرده ، و یا اساسا استعدادی در این زمینه ندارد. در این خصوص می توانم از رومن رولان مثال بیاورم که آثار زیادی در نقد و بررسی اینچنینی کارهای موسیقیدان های نزدیک به عصر خود دارد . از طرف دیگر عده ای منتقد فرمال یا مفسر فرمال هستند که سعی و تلاششان این است که ساختاری ریاضی وار برای تفسیر اثر بیان کنند ا ز این دسته باید به بسیاری مفسرین یا آنالیزورهای فرمال روس اشاره کرد که مثلا قطعه ای را چنان به قطعات ریز آنالیز می کنند و پیوستگی و وابستگی داخلی اثر را با آن محک می زنند بصورتی که بتوان با این الگو به بررسی کارهای مشابه دیگر هم پرداخت. کار این گروه بی شباهت به مهندسی معکوس نیست یعنی شما با دستگاهی مواجه هستید و پس از تحلیل و تقسیم دستگاه به زیر گروه های تشکیل دهنده آن ، دستگاه را آنالیز کرده و امکان ساخت دستگاهی مشابه و یا برگرفته از تفکر اصلی را هموار می کنید . عده ای در مکتب این گروه دوم سینه می زنند و آنها را مبدعان و تئوریسین های نوین معرفی می کنند که راه را برای بازشناخت رموز کارهای بزرگان هموار می کنند و راه را برای ورود افراد و هنرمندان جدید هموار می کنند . چنین شده است که امروز در یادگیری هنر و در مکاتب مختلف بحث فرم شناسی و تحلیل و آنالیز آثار مختلف برای خود جایگاهی یافته است . الحق و انصاف هم که واقعا این ایده بسیار در رشد هنر موثر افتاده است اما اینکه فکر کنیم هر کس موفق به اشراف به این موضوع شد حال هنرمند خواهد شد ، بیانی است که می توانیم نقطه های نقض بسیار آن را در امروز ببینیم. تقریبا اکثر قریب به اتفاق منتقدین و نقادان و آنالیزورها ، هنرمندان سرشناسی نیستند اما آیا باید منکر اثر موثر آنها در پیشرفت هنر بود . گاهی عده ای می گویند مگر مثلا حافظ ، سعدی یا شیلر ، شکسپیر و یا بتهوون و واگنر آنالیزور و مفسر و فرم شناس بوده اند که چنین آثار بزرگی را پدید آورده اند ؟ باید گفت آیا همه ظرفیت فکری و بزرگی دیدگاه این عزیزان را در رشته های خود دارند ... دنیا در چند صد سال یکی مثل این نام بردگان را به خود دیده است که چنین تاثیر گذار بوده و بتوانند با خواندن ، مطالعه یا شنیدن کارهای دیگران به سبک و برداشت و امضای شخصی خود برسند که به داشته های پیش از خود افزوده اند..... بنابر این ما با یک جمع هنری و هنرمندانی خوب ولی نه متمایز مواجه هستیم که جامعه را راهبری و به پیش می برند و گاه با جرقه ها و افراد متمایز مواجه می شویم که این مسیر را دچار چالش و دگردیسی می کنند . وجود همه اینها لازم برای جامعه بشری هستند . نکته مهم بحثی بود که فرمودید یعنی نگاه سلبی نداشته باشیم و از طرفی هم معتقدم که انسانها و تفکرات را تابو هم نکنیم ... ما در بسیاری از قطعات و غزل ها و اثار به جاهایی برخورد می کنیم که می گوییم چرا فلانی این کار را کرد یا چرا حافظ یا مولانا پس اینطور گفت و کوتاه ترین پاسخ این است که خوب او حافظ است یا مولانا است .... اینها در دنیای فعلی ما متر و مقیاسی قدیمی محسوب می شوند اما همانقدر که وام دار آنها هستیم ، راه تفکر و پیشرفت را هم سد نکرده اند بنده از اساس با تقید به چارچوب کلاسیک مخالفم ، کلاسیک چیزی است که وجود و پایندگی اش ثابت شده و چنان مستحکم به نظر می رسد که تخطی از آن چیزی را بهم نمی ریزد .... باید آن را شناخت و در جایی اگر به نظرتان زیبا آمد از ان عبور کن .... جنبه استدلالی ندارد ، زیباشناسی آن در دست مخاطب است همانطور که گفتید این مخاطب است که در گذر زمان اثبات خواهد کرد شما راهی زیبا را انتخاب کرده اید یا ره به خطا رفته اید .... شاید کس دیگری کار شمارا دید و خواند و شنید و این بار مسیر متعالی تری را پی گرفت ... انسان بستر این اتفاقات بوده و هست ...آن چیزی که پذیرفته نیست این است که شما بدون شناخت برای خود طرح و فرم ارایه کنید .... ما در موسیقی مبحث بزرگی به نام هارمونی داریم که بستر آن از چند صد سال پیش و دنیای کلاسیک ها شروع شده است ولی تقریبا تمام اساتید معتقد هستند که باید آن را یاد گرفت و در دوران یادگیری از آن عدول نکرد ولی پس از آن به برداشت شخصی خود در زیبا شناسی محیطی می رسید که زاییده ذائقه شماست که متاثر از اتفاقات زمان و مکان خاص شماست . اینکه چه موسیقی را شنیده اید ، در چه فرهنگی بزرگ شده اید ، دایره المعارف شناختی شما چقدر وسیع است و همچنین در کجا و در میان چه کسانی بستر عرضه کار خود را خواهید یافت ..... من نوعی امروز با موسیقی از نوع کلاسیک ،رومانتیک ، مدرن ، جز ، پاپ (در انواع کشورهای مختلف ) راک ، متال ،فانک ، سول ، بلوز ، آر اند بی ، مینیمالیست ،پسامدرن، الکترونیک و غیره مواجه شده ام و قطعا پسند شنیداری من با دوران رومانتیک و زمانی که مثلا مالر یا شوستاکوویچ بوده تغییر کرده است . جامعه مخاطبم نیز به همین منوال .... من اگر بخواهم از بتهوون تندیسی چنان عظیم و غول آسا بسازم که هر نوع تغییر نسبت به آثار او را توهین به ذات هنر قلمداد کنم باید بپذیرم که هنر در زمانی بوجود آمده است و در مقطعی پایان یافته است . ببندم و بروم دنبال کاری دیگر .... اینها برداشت بنده بود که خدمتتان عارض شدم و از شما تشکر می کنم که باعث این نوشتار شدید .... عذر می خواهم از روده درازی ولی فکر می کنم یا نباید می گفتم یا باید تا اخرش می گفتم ....موفق باشید .14030911