پست های وبلاگ

قافیه_آهنگ، ردیف واره و وزن پردازی پیشرو در شعر پیشرو

 

منظور از شعر پیشرو، قالب‌ ها یا گونه هایی همچون سروش، سه گلشن، شعر سبز یا چندآهنگ و شعر تک هستند بعنوان  آمیخته ای از شعر سنتی و شعر نو. 
در شعر پیشرو، مقوله ای داریم به نام قافیه_آهنگ و منظور از آن، مشابه قافیه است که در شعر سنتی، ایراد قافیه شمرده می شود ولی در شعر پیشرو، قافیه_آهنگ را به دلیل افزودنش بر آهنگینیِ سروده، امتیازی می شماریم.
"قافیه_آهنگ" 
مثل قافیه آوردنِ "می رویم" و "می آییم" که صدای پایانی مشترکی دارند ولی قافیه به شمار نمی روند.
مقوله ی دیگری که باز برخلاف شعر سنتی، در شعر پیشرو مطرح است، "ردیف واره" نام دارد و تکرار کلمه یا عبارتی  بدون قافیه و قافیه_آهنگ در انتهای مصراع یا مصراع واره است
مانند
ردیف واره ی "را" 
در این سروش جناب علی بارنگ:

برای شب ستاره را
چشمک ستاره تو را
برای دریا باران را
زیر باران تو را
برای ساحل باد را
کنار ساحل تو را
تو چه دل انگیزی!

منظور از وزن پردازی پیشرو، 
معیار قرار دادن عروض رسمی در پیش فرض و سپس گذر از آن برای رسیدن به سرایشی آزادانه تر و انعطاف پذیر تر از شعر نیمایی است‌ و تفاوت آن با شعر سپید هم در ارتباط و وابستگی شعر پیشرو به عروض سنتی است(هر چند در زبان فارسی، نه تنها شعر سپید بلکه تقریبا هر نوشته ی بُریده بُریده ای قابل تقطیع به ارکان عروضی است_ البته در حالاتی بسیار نامنظم_ و این را نگارنده، بارها گفته)؛ مثال:
سروشی از نگارنده در وزن پردازی پیشرو:

همصدا با نسیم (فاعلاتن فَعَل)

همسخن با چمن (همان وزن)

دلِ شیدای من (فَعَلاتن فَعَل)

این جا، در تالاب سبز و صورتی
(مفعولن مفعولُ فاعلاتُ فع)

می چیند دامن_ دامن (مفعولن مفعولن فع)

غمزه های تو را (فاعلاتُ فَعَل)

 

محمدعلی رضاپور (مهدی) 
24 مرداد 1401 کوچنمای خورشیدی،
طَرَبستان_بابلعشق.