ايل ملكشاهى، تاریخ مملکت و ایل ملکشاهی (چمشگزگ)
قسمت سوم
نویسنده : حسین حبیب ملکشاهی / اربیل ٢٠٢٠/٥/١
شرح تاريخ طوايف ....
طايفه كلون كال(كولاوى بگ) :
اصل ونسل این طايفه از نوادگان شاهزاده و پادشاهان چمشگزگ ملكشاهى ميباشد جد بزرگ آنها شاهزاده كولاوى بگ ، فرزند شاهزاده على بگ ، فرزند شاهزاده رستم بگ ، فرزند پادشاه پیر حسین بگ ، فرزند پادشاه حاجی رستم بگ ، فرزند پادشاه سهراب بگ ، فرزند پادشاه شیخ حسن بگ ، فرزند پادشاه شیخ أمیر بگ ، فرزند پادشاه تاج الدین يلمان بگ ، فرزند پادشاه کیقباد بگ ملکیشی ، فرزند پادشاه خالد ملکیشی کرد ، فرزند شاهزاده فخرالدین محمد ، فرزند شاهزاده اسعد بگ ، فرزند پادشاه ملکیشو(ملكيش) است.
مانند آنچه که قبلاً به آن اشاره کردیم ، منشأ ايل ملکشاهی (چمشگزگ) از استان Dersim)) واقع در (دیاربکر ، ملاطيه و جنوبی ارزنجان) در منطقه اصلی ايل چمشگزگ (ملکشاهی) است. در شمال کردستان در مناطق اصلى ايل ملكشاهى یک طايفه ملکشاهی با نام (کال) و معروف به(کالان) وجود دارد ، به واسطه كه در آن مناطق از حروف (ان) استفاده می کنند نام طايفه کال تبدیل به (کالان) می شود، وطایفه كلوند در ایلام و عراق با طايفه (كال) كالان يک اصليت دارد ، اما قبل از جنگ (چالديران) در سال 1514 میلادی ، بخشى از آنها با ايل و عموزادهاى خود به شرق و شمال وغرب ايران مهاجرت کردند و نام این طايفه از نام جد بزرگشان ، شاهزاده کولاوی بگ گرفته شده است.
طايفه(كال) همانطور که اشاره کردیم ، همان طايفه كلوند ملکشاهی است ، زیرا در استان ایلام و در لرستان و کرمانشاه به جای حروف (ان) آنها برای اکثر ايلات وطوايف از پسوند (وند) استفاده می کنند و اگر کلمه (وند) را به نام (کال) اضافه کنیم ، نام آن تبدیل می شود. پس طايفه كلوند همان طايفه (كال) كالان در ديرسيم شمال کردستان است ، اما با توجه به موقعیت جغرافیایی و تغییر مکان و گویش کردی ، تغییراتی رخ داده است.
در استان ديرسيم در شهرستان (اوڤاجاک) منطقه ای به نام (ملكيش) وجود دارد که متعلق به طايفه كال(كالان) است و ملکیش همان ملکشاهی از کردهای جمشگزگ است ، این منطقه یک منطقه باستانی و ارثی است.
طايفه هاى (كلوند و سرايلوند و رسولوند و خليلوند و خزروند) برادر هستند و پدرشان شاهزاده ى از شاهزاده های چمشگزگ ميباشد. كدخدا طايفه كلوند این گفته را تأیید می کند ، که این طايفها از یک جد و از کردهای کورمانج زازا هستند ، اگر ما سخنان كدخدا (میر آغا شاهمرادیان) را تجزیه و تحلیل کنیم می بینیم که او به این معنی است که آنها از یک نسل هستند و از طریق مهاجرتشان از ديرسيم و دیاربکر به ایلام پراكنده شده اند.
شاهزاده مراد بگ(مراى) فرزند شاهزاده كولاى بگ داراى 9 فرزند است (داوود ، خورگه ، حسن ، علگه ، قره ودى ، روى ، صى نظر ، فرياى).
فرزندان مير داوود: (رضالى ، جشنى ، اورام يا ابراهيم ، قمر)، رضالى جد بزرگ شاخه شاهمرادیان است و جشنی جد بزرگ شاخه مامی و اورام یا ابراهیم جد بزرگ شاخه آفرنگ است.
طايفه كلوند(كال) در ایلام و عراق و اقليم کردستان عراق و كركوك و طوزخورماتوو پراكنده شده اند و در ايلام به چند تيره ، داوود – فاميل - شمه -جانی – بنكیخا، تقسیم می شود.
خانواده و شاخه هاى (شاه مرادیان _ مامی _ داوودى _ آساره _ آبروشن _ شيخى _ پژم _ آشناگر _ خدا رحمى _ ايرانى _ على حسينى _ خويه _ تاراس_ يوسفى _ آفرنگ _ عبدى _ كشاورز _ اميدى _ آيتى _ عباسى _ اخضرى _ ملکشاهی نژاد ، پرهیز ، یاری ، سلیمانی ، دوستکام ، کولانی ، میرزایی ، ابراهیمی ، نادبی فر ، صداقت) نیز از این طايفه هستند.
در حدود سال 1230هجرى و در گذشته كدخدايان اين طايفه كدخدا شهرمراد وکدخدا عباس بگ و كدخدا علی حسن و كدخدا مامى و كدخدا شرايى كلوند وكدخدا مرحوم حاجی محمد، بوده اند و در حال حاضركدخدا این طایفه حاج میر آغا شاهمرادیان است و مادر وی نوى تشمال عالی شأن دوست محمد از طايفه سرايلوند(دوسگه) به نام (جواهر) است ، و از كدخدايان معروف اين طايفه صيد رضا نادبى فر، كه شخصى مصلح وخير انديش بوده و صلح وسازشهاى زيادى در ايل ملكشاهى وايلام انجام داده ، شهید الیاس مامی نیز از این طایفه است ، همچنان ازتخمه شمه عزیزبگ کدخدا بوده و سپس پسرش ایرام بگ یاری کدخدا بودن و هم نترس و شجاع و پسر دیگرش موسی بگ بزن بهادر بوده ، داوود هم کدخدا بوده و نوه هاش مرحوم مامه خان مردی با غیرت و نیک نام بود وبه نیازمندان کمک میکرد ، مرحوم روسگه فردی مؤمن وشجاع بوده و همچنین کرم بگ فردی شکارچی نیرومند و نترس بوده و حرف و حدیثهای زیادی هست که گویند گاه با جنیان هم صحبت میشده و گاه شکار رفتنهایش به چند هفته به طول می انجامید و از سر نترسی و دلیری کم نظیر بوده وهمچنین داماد و نوه های ایشان عباس پرهیز فردی شجاع بی باک و نترس بوده و در بغداد عراق کارفرما بوده وچندین نفر کارگر داشته و به هیچ کس باج نمیداده و دارای ۱۴ فرزند بوده که یکی از آنها به اسم عزیزپرهیز مسؤول توپخانه درزمان جنگ و جبارپرهیز فرمانده سپاه منطقه بوده و یکی دیگر به اسم منصورپرهیز کارآفرین بوده ودر حال حاظر بزرگترین مزرعه غرب کشور را در شهرستان ملکشاهی احداث نموده مرحوم ملاعلی فردی مهمان نواز که درب خانه اش به روی همه باز بوده، اسد داوودی و حمید یاری دو فرد بزن بهادر بوده اند وعلی علیحسینی چندین مقام قهرمانی کشور را در رشته مچ اندازی دارد قیصر و قیطاس هم دوبرادر قدرتمند و قوی بوده اند که فرزندان سلیمان بگ میباشند و از بزرگان اين طايفه هاشم خان فردى شجاع ونترس بوده ازتخمه جانی مرحوم نیاز مرد با خدا و صالحی بوده قمبر عباس بگ فردی قدرتمند بوده و پسرانش هم قدرت و جمال بالایی داشتن از تخمه روی عبدالرضا شا محمدی و پسرانش غیرتمند و شجاع بوده اند همچنین خالد و اکرام نادبی فر دو فرد شجاع و شناخته شده هستن و از تخمه دای حاجی میرآقا شاهمرادیان شخصی مصلح و خیر اندیش بوده که هم کد خدای طایفه بوده و هم صلح و سازشهای زیادی را در سطح استان و خارج از استان انجام داده و همچنین مرحوم الیاس مامی اهل صلح و سازش و مهمان نواز بوده وفرزندان صالح و خیراندیشی دارد.
بخش دیگری از این طایفه در لرستان زندگى ميكنند و از نوهاى مهدى خان فرزند حسن خان فرزند مراد بگ فرزند شاهزاده كولاى بگ ، ودركتاب(شجره نامه ملک محمدخان) كه از طرف نويسنده اين كتاب (محمدحسین(رضا) ملک محمدی) از طايفه كلوند كه زحمتهاى زيادى براى ايل ملكشاهى و طايفه كلوند كشيده است، آمده است كه تيره اى از اين طايفه از حدود 200 سال پيش به لرستان هجرت كرده اند، اينان در هر كجاى اين خطه ساكن شده اند به دليل حسن خلق و خوش سلوكى اشان از احترام خاصى بين طوايف اطراف خود برخوردار بوده اند، غالب مردمان بزرگ اين تيره هم مالك و هم داراى حكم هاى حكومتى نظير كدخدايى بوده اند و اين نشان از غيرت و لیاقت آن ها دارد.
فرزندان شريف خان:ملك محمد خان ، محمد على خان ، على محمد خان، ونسل هاى بعد از آن ها از معاريف و بزرگان لرستان بوده اند، در روايات تاريخى مربوط به لرستان از آنان به نيكى ياد شده است، نسل بعد از آنها به دو نشان ايلى و طايفگى معروف شده اند يكى فرزندان ملك محمد خان معروف به خاندان ملك محمدى که هم اکنون نام فامیلی آنها به این شرح هست: صادقى ، شرفى ، سهلدين ، ملك محمدى ، نجم سهلى ، نجم سهيلى، فرهاد پور ، محمدی پور، نظرى مقدم ،نوروزی،فرضی،عطاری ، ملکیان، سرفرازیان و ديگرى فرزندان محمد على خان و على محمد خان، به طايفه (تلى) معروف شده اند ، نام فاميلى آنها به عبارت است از: سپهوند(تلی)، نوری ، نوری تلی ، احمدیان فرد ، آزادی ، مهدی پور، پانیوران، جودکی(تلی)، فرهادی ، بارانی تلی ، تابان ، نوری منش ، مسیح چگنی ، معیلی چگنی ، میسی چگنی ، طلی ، رستمی تلی ، نجاتی ، بیرانوند(تلی)، حمیدی ، تلی کار، قاسمی معروف هستند.
طایفه خلیل ون (خليل بگ) .
اين طايفه از ملكشاهى(چمشگزگ) مى باشند كه قبل جنگ چالديران به طرف آذربايجان مهاجرت كرده اند و بعد به طرف ايلام. اصل ونسل این طايفه به شاهزاده على بگ، از امراى چمشگزگ برمى گردت، شاهزاده على بگ ، فرزند شاهزاده رستم بگ ، فرزند پادشاه پیر حسین بگ ، فرزند پادشاه حاجی رستم بگ ، فرزند پادشاه سهراب بگ ، فرزند پادشاه شیخ حسن بگ ، فرزند پادشاه شیخ أمیر بگ ، فرزند پادشاه تاج الدین يلمان بگ ، فرزند پادشاه کیقباد بگ ملکیشی ، فرزند پادشاه خالد ملکیشی کرد ، فرزند شاهزاده فخرالدین محمد ، فرزند شاهزاده اسعد بگ ، فرزند پادشاه ملکیشو(ملكيش) است.
همچنین (هنری فیلد) سرچشمه این طايفه به (قشقایی ها) باز ميگرداند، دلیل این امر این است که ايل چمشگزگ پس از مهاجرت از شمال کردستان مدتی در آذربایجان در نزدیکی ايلات ترکمن ساكن شده اند.
حقیقت همانطور که اشاره کردیم که منشأ این طایفه از ملکشاهی اصلی بوده است.
املاک آنها مجاور با طایفه شوهان میباشد، و روستاهای آنها (باغ حیدر بگ و باریاب) است. یک تیره از این طایفه در سر کل خلیل وند ساکن هستند، ولی بیشتر مردم این طایفه در شهرهای ایلام و ارکواز سکونت دارند. کدخدای آنها در سابق كرم و سپس به علی بگ و کیکاوس فرزند علی بگ معروف به (کیگه) رسید. طایفه خلیل وند از تیرههای زیادی تشکیل شده که سرشناس ترین آن ها کلوالی و یارالی جمگه و یمهٔ هستند که تیره کلوالی همان ساکنان سرکل هستند و یارالی در گذشته در منطقه پیره به سر میبردند (کلوالی و یارالی برادر بودهاند و اسم این تیرهها از این دو برادر شکل گرفتهاست). علی غیوری زاده شهید شاخص عشایر کشور در سال ۱۳۹۳ از این طایفه است. و از بزرگان اين طايفه در عراق (مصطفى درباش سى ولى باقر شيوردى شاكر شيتان ابراهيم على اكبر سالم ملكشاهى)مى باشد، كه او از بزرگان ايل ملكشاهى و كرد بوده است در استان بغداد، و اکنون فرزند وى شیخ علی مصطفی درباش ملكشاهی كدخداى اين طايفه مى باشد، سى ولى برادر سى على از بزرگان ايل ملكشاهى در شهر بغداد بوده اند و بزرگى در ميان طوايف كرد داشته اند.
طایفه گلان:
اصليت اين طايفه از ايل ملکشاهی (چمشگزگ) مى باشد، و در هنگام مهاجرت ايل بزرگ چمشگزگ از شمال کردستان (ديرسيم) با عموزاده هاى خود مهاجرت کردند. و از نسل شاهزاده على بگ هستند از امراى چمشگزگ، شاهزاده على بگ ، فرزند شاهزاده رستم بگ ، فرزند پادشاه پیر حسین بگ ، فرزند پادشاه حاجی رستم بگ ، فرزند پادشاه سهراب بگ ، فرزند پادشاه شیخ حسن بگ ، فرزند پادشاه شیخ أمیر بگ ، فرزند پادشاه تاج الدین يلمان بگ ، فرزند پادشاه کیقباد بگ ملکیشی ، فرزند پادشاه خالد ملکیشی کرد ، فرزند شاهزاده فخرالدین محمد ، فرزند شاهزاده اسعد بگ ، فرزند پادشاه ملکیش(ملكيشو) است.
تا امروز در شمال كردستان /تركيه و در منطقه (مزكرت) در استان ديرسيم طايفه كلان (كالان) در ميان باقى طوايف ملكشاهى و كرد حضور دارد و لهجه آنها كردى كورمانجى مى باشد. و اکنون این طایفه در اقليم کردستان در شهرهاى (اربیل - سلیمانیه - خانقین - ماندالی) و در بغداد و كوت پراکنده است ، مردمان این طایفه به جاهای دیگر نیز مهاجرت نمودهاند (لرستان و كرمانشاه) و طایفه قیطولی سخاییان از ایل ارکوازی از این طایفه میباشند.
طایفه گلان به سه تیره آدینه– مهدی بگ– قنبر بگ تقسیم میشود. کدخدای این طایفه قنبربگ تفنگ چی باشی؛ که بر اساس سنگ نوشته تخت خان معمار قنات امیرآباد بودهاست. همچنین خیدان ملکشاهی اولین شهید ایل ملکشاهی در جنگ ایران و عراق از این طایفه است. خانوادههای ملکشاهی و صیادی از این طایفه اند. وطايفه قيطول سنجابيان ايل اركوازى از طايفه كلان مى باشند، وجد بزركاشان جهار فرزند داشته است به نام (فيض الله _ حسين بيك _ محمد بيك _ بساط بيك) و از اولاد فيض الله (سيد علي _ شيخ علي _ عبد علي _ محمد _ سبز علي _ عوض علي). مرحوم سیدعلی كدخدا اين طايفه بوده و از بزركان ايل اركوازى بوده است ، و بزرك و کوچک به او احترام گذاشته وازش اتعاطت كردن ، و پس از وی پسرش (حاج تاویله) به سرپرستی طايفه رسيد و او انسان شجاعی بوده است و از بزركان ايل اركوازى بوده. همچنین مدحی مندلاوی از وزرای اقلیم کردستان، صبحی مندلاوی از بزرگان كردستان در استان اربيل از این طایفه هستند.
طایفه رسولون(رسول بگ) .
اصل اين طايفه از ايل ملکشاهی (چمشگزگ) مى باشد، و در هنگام مهاجرت ايل بزرگ چمشگزگ از شمال کردستان (ديرسيم) با عموزاده هاى خود مهاجرت کردند. و جد بزرگ آنها رسول بگ فرزند شاهزاده على بگ ، فرزند شاهزاده رستم بگ ، فرزند پادشاه پیر حسین بگ ، فرزند پادشاه حاجی رستم بگ ، فرزند پادشاه سهراب بگ ، فرزند پادشاه شیخ حسن بگ ، فرزند پادشاه شیخ أمیر بگ ، فرزند پادشاه تاج الدین يلمان بگ ، فرزند پادشاه کیقباد بگ ملکیشی ، فرزند پادشاه خالد ملکیشی کرد ، فرزند شاهزاده فخرالدین محمد ، فرزند شاهزاده اسعد بگ ، فرزند پادشاه ملکیش(ملكيشو) است.
این طایفه دارای چهار تیره: کربلایی – سوره – علی میرزا – قمبر است. کدخدای این طایفه داراب بگ اکبری وسپس حاج حسین اکبری بودهاست. سردار نعمان غلامی فرماندهی سپاه استان ایلام، فرماندهی سپاه سیستان و بلوچستان و رئیس سازمان بسیج سازندگی کشور از این طایفه است. خانوادههای کریمی، عزیزی، عباسی، غلامی، محبی، آرمیون، باقری واکبری در شهرهای ایلام وارکواز از این طایفهاند. پهلوان احمد جعفرى و پهلوان محمد جعفرى از اين طايفه مى باشند و از شاعران نامدار اين طايفه مى توان به استاد غلام على باوانه اشاره كرد در زمان پهلوى زندگى و اشعار حماسى و اجتماعى و در وصف طبيعت سروده است و و فرهاد شاهمرادیان از نامى ترين شاعران حال حاضر استان ايلام است وشاعر معروف كرد وايل ملكشاهى ژاكان باران(حسين باقرى) از این طایفه میباشند. و محمد حسین کریمی قهرمان آسیا در رشتهٔ تیراندازی، سرهنگ شعبان تیلا رئیس معاونت برنامه و بودجه سازمان بسیج مستضعفین کشور استاد طاهر تیلا بنیانگذار سبک فانگ من چوان کونگ فو (کونگ فو چینی_ووشو) استان ایلام از نخبگان ورزشی و مربیان و داوران کشوری رشته کونگ فو و ووشو، و قسمتى از آنها در شهرهاى عراق ساكن هستند.
طایفه نقی:
این طایفه قبلاً به اسم نظر بیگ معروف بود. زمينهاى اين طايفه از طايفه سرايلون(سوبارى) خريدارى شده و در زمان توشمال (دوسگه سرايلون) مرحوم نقى به طايفه سرايلون ملحق شده است. طایفه نقی متشکل از خاندانهای شامگه، خدامراد و جافگه است و در دو روستای کلک آسیاب و زیادآباد و همچنین شهرک اسلامیه مهران سکونت دارند. شاه محمد یاری از این طایفه بودهاست. خانوادههای یاری، تارتار، توکلی، لعل پور، جمالوندی، تیشه بر پا، طارمی، پور صیدی، آسا، پیرانی، فرهمندیان، محمدی فر، مؤمن زاده، پلوک، خوانچم، جینه ور، فهیم، سینا، شمش الهی، حاتمی کیا، حبیبی نیا، شیخی، اسماعیلی، صیدی، تاشک، مدیری، تاران، ناصری، پاریاب، عبدی، مهم تبار، نقینژاد، یوسفی، تقینژاد، جوانمردزاده، تاور، ولدی، تاراج از این طایفه میباشند. کدخدایان این طایفه شاه محمد یاری و سپس فرزندش کدخدا احمد نقی نژاد، علی آقا تقی نژاد و همچنین حاج اسد پورصیدی بودهاند. علی تارتار از بزرگان این طایفه بودهاست. شهدای این طایفه عبارتند از: عزیزعلی تارتار، یارحسین تیشه برپا، رحمان تاراج، شیرمحمد اعتقادی، محسن پاریاب، مجید پاریاب، باباخان ناصری، فرمان منصوری، ابراهیم مرادزاده، عباس جعفرنیا، کریم نوری، زبردست تبار و رحیم بگ طارمی.
طایفه خزرينون(خزربگ) .
اين طايفه ملكشاهى(چمشگزگ) مى باشد وجد بزرگ اين طايفه (خضر بگ) فرزند شاهزاده على بگ ، فرزند شاهزاده رستم بگ ، فرزند پادشاه پیر حسین بگ ، فرزند پادشاه حاجی رستم بگ ، فرزند پادشاه سهراب بگ ، فرزند پادشاه شیخ حسن بگ ، فرزند پادشاه شیخ أمیر بگ ، فرزند پادشاه تاج الدین يلمان بگ ، فرزند پادشاه کیقباد بگ ملکیشی ، فرزند پادشاه خالد ملکیشی کرد ، فرزند شاهزاده فخرالدین محمد ، فرزند شاهزاده اسعد بگ ، فرزند پادشاه ملکیش(ملكيشو) است.
با توجه به مناطق جغرافیایی مختلف کرد ، برخی از کلمات(پسوند) به انتهای نام طوايف کرد اضافه می شود مانند حروف (ى _ اى _ لوو _ وند)، و به همين دليل نام جد بزرگ اين طايفه (خضر بگ) به خزردينوند تبديل شده است.
نام خزرديون از نام جد بزرگشان (خضر بگ) گرفته شده است، نام این طايفه با نام ايل (خزل) در ایلام يك داستان دارد، و ايل خزل نیز از ملكشاهى مى باشد و به دلیل مهاجرت های ملكشاهى، ايل خزل از ملكشاهى جدا شده و طايفه ای برای خود تشكيل داده است.
طايفه خزروند با طايفه هاى (كلوند و سرايلوند و رسولوند و خليلوند) برادر هستند و جد بزرگشان شاهزاده على بگ مى باشد.
خانوادههای اين طايفه اعتبارند از(افشار – جوكار- ترخان - چمندار – طلايى – دهقان پور – برجى – اندوز – تباسيده – فرضى – انگار صمدى – رفيع پور - احمدى – حيدرى – نور محمدى – سرحدى – خدايى – عزيزنيا – الفتى – قادرى – محمدى – حدادى – اميدى – شاه اميرى – اسدى – شير محمدى – پير محمدى – شاهمارى – نوريان – ملك پور – كاكايى) از این طایفهاند. کدخدای این طایفه میر بهرام بودهاست.
اين طايفه مردان بسيار خوب و معروفى داشته جون مرحوم مير بهرام كه روستايى در مهران بنام (مهرام آباد) مرز ايران – عراق در آن بنا نهاده اند، فرزندان او جوانمير و على اكبر بوده اند كه از جوانمير فرزندان لايق بجا مانده بنام 1- حاج ايلخانى 2- اكرام سرحدى و مرحومان بابامير ويار امير كه فرزندان لايق و بزرگ منشى جون مرحوم فرج اله افشار و فرزندان خوب او كه تحصيلات عاليه(دكتر و مهندس) دارند و برادرانش و حاج على مير افشار و برادران خوب او مرحوم قاسم و كاظم و جاسم – فرزندان مرحوم قاسم حاج صادق دكتر محمد. وعديى زيادى اين اين طايفه در عراق ساكن هستند.
طایفه قيطول قيطاس:
جد این طایفه، تشمال قیطاس فرزند قباد فرزند الله ویس فرزند شاهزاده مهمان شاه(مال هومان)، فرزند شاهزاده محمدی بگ ، فرزند شاهزاده بالول بگ ، فرزند پادشاه پیر حسین بگ ، فرزند پادشاه حاج رستم بگ ملكشاهی ، فرزند پادشاه سهراب بگ ، فرزند پادشاه شیخ حسن بگ ، فرزند پادشاه شیخ امیر بگ ، فرزند پادشاه تاج الدین يلمان بگ ، فرزند پادشاه کیقباد بگ ملکیشی ، فرزند پادشاه خالد ملکیشی کرد ، فرزند شاهزاده فخرالدین محمد ، فرزند شاهزاده اسعد بگ ، فرزند پادشاه ملکیشو(ملكيش) است. و در زمان صفویه از ديرسيم به ملکشاهی وايلام مهاجرت کردهاند. املاک این طایفه از طایفه کینیانه خریداری شدهاست. دارای سه تیره: کوسه – قیطاسی – مرادبیگ میباشند. کدخدای این طایفه محمدعلی ملکشاهی(محم قوچگه) میباشد. سپس در دوران معاصر محمد تقی قیطاسی به کدخدایی رسید. خانوادههای ملکشاهی، امامی پور، قیطاسی، قمری در استان ایلام و همچنین عبدالجبار ملکشاهی که توسط حزب بعث عراق در سال 1352 ترور شد و عزیزالحاج علی حیدر دبیرکل اسبق حزب کمونیست عراق و نماینده عراق در یونسکو از این طایفهاند.
طایفه کلگه:
اين طايفه از نسل شاهزاده رستم بگ فرزند پادشاه پیر حسین بگ ، فرزند شاه حاج رستم بگ ملكشاهی ، فرزند پادشاه سهراب بگ ، فرزند پادشاه شیخ حسن بگ ، فرزند پادشاه شیخ امیر بگ ، فرزند پادشاه تاج الدین يلمان بگ ، فرزند پادشاه کیقباد بگ ملکیشی ، فرزند پادشاه خالد ملکیشی کرد ، فرزند شاهزاده فخرالدین محمد ، فرزند شاهزاده اسعد بگ ، فرزند پادشاه ملکیشو(ملكيش) است.
این طایفه در شهر ارکواز و روستای ملگ آباد سکونت دارند و از قدیمیترین طوایف ملكشاهى بودهاند، ودر عراق و اقليم كردستان عراق براكنده شده اند و بنام ملكشاهى معروف هستند.
طایفه جمعه:
این طایفه در اصل از ايل چمشگزگ مى باشند و با بقيه عموزاده هاى خود ملكشاهى به پشتكوه مهاجرت كرده اند و از نسل پادشاه پیر حسین بگ ، فرزند شاه حاج رستم بگ ملكشاهی ، فرزند پادشاه سهراب بگ ، فرزند پادشاه شیخ حسن بگ ، فرزند پادشاه شیخ امیر بگ ، فرزند پادشاه تاج الدین يلمان بگ ، فرزند پادشاه کیقباد بگ ملکیشی ، فرزند پادشاه خالد ملکیشی کرد ، فرزند شاهزاده فخرالدین محمد ، فرزند شاهزاده اسعد بگ ، فرزند پادشاه ملکیشو(ملكيش) است. کدخدای این طایفه منصوربگ بودهاست، ونيز در محل چالسراى ايلام مرحوم سوخته زار شمس الدين و پسران او بنام احمد كارمند سازمان كشاورزى و نورمحمد صاحب چاپخانه فجر ايلام است.
طایفه شێرە مێر.
اين طايفه از طوايف ملكشاهى چمشگزگ قدیمی است، در گویش اصلی ملكشاهى (كرمانجى و زازا) مردان ايل ملكشاهى در ديرسيم از لقب (مێر) ستایش شجاعت و غرور استفاده می کنند، یا یک مرد به خود افتخار می کند و خود را (از مێرم) می نامد، يا او در مورد دیگران صحبت می کند و می گوید (توو مێرى)، این کلمات و دیگر كلمات توسط ملكشاهى و كردهاى كرمانج به عمومى استفاده می شود، و در زبان سوبارى و ماد نیز به همین شكل گفته می شود. (50%) کلمات ملكشاهى از زبانهای زاگرسی و آریایی به ارث رسیده است، و نام اين طايفه بر اساس شجاعت زياد آنها به (شێرە مێر) خوانده شده است، و اين طايفه از نسل پادشاه پیر حسین بگ ، فرزند شاه حاج رستم بگ ملكشاهی ، فرزند پادشاه سهراب بگ ، فرزند پادشاه شیخ حسن بگ ، فرزند پادشاه شیخ امیر بگ ، فرزند پادشاه تاج الدین يلمان بگ ، فرزند پادشاه کیقباد بگ ملکیشی ، فرزند پادشاه خالد ملکیشی کرد ، فرزند شاهزاده فخرالدین محمد ، فرزند شاهزاده اسعد بگ ، فرزند پادشاه ملکیشو(ملكيش) مى باشند.
مرحوم سهیل بگ مردى بزرگ كه كدخداى اين طايفه بوده و بعد او شاه مراد مردى بسيار خوب و با وفا كدخداى اين طايفه بوده، عزيز بگ كه مردى شجاع در جنگ سرهنگ صادق خان حضور داشته در كوه رنو شمال چوار به محاصره نظاميان در ميآيد از بلندى كوه خود را پرت نموده كه باد بائيزى دره دالاب قطره او (عبا) بصورت چتر نجات در آورده و سالم به زمين نشسته و فرار مى نمايد.
طایفه كل كل:
این طایفه از ملكشاهى کرمانشاه مى باشند و از كرمانشاه به ايل خود ملكشاهى وطایفه شیره میر ملحق شدهاند. و از نسل پادشاه پیر حسین بگ ، فرزند شاه حاج رستم بگ ملكشاهی ، فرزند پادشاه سهراب بگ ، فرزند پادشاه شیخ حسن بگ ، فرزند پادشاه شیخ امیر بگ ، فرزند پادشاه تاج الدین يلمان بگ ، فرزند پادشاه کیقباد بگ ملکیشی ، فرزند پادشاه خالد ملکیشی کرد ، فرزند شاهزاده فخرالدین محمد ، فرزند شاهزاده اسعد بگ ، فرزند پادشاه ملکیشو(ملكيش) مى باشند. در ملكشاهى و ايلام و عراق و كردستان ساكن هستند.
طایفه خيرشه :
این طایفه از قدیمیترین طوایف ملكشاهى(چمشگزگ) هستند و بزرگان طوایف گچی از این طایفه اند، واز نسل پادشاه پیر حسین بگ ، فرزند شاه حاج رستم بگ ملكشاهی ، فرزند پادشاه سهراب بگ ، فرزند پادشاه شیخ حسن بگ ، فرزند پادشاه شیخ امیر بگ ، فرزند پادشاه تاج الدین يلمان بگ ، فرزند پادشاه کیقباد بگ ملکیشی ، فرزند پادشاه خالد ملکیشی کرد ، فرزند شاهزاده فخرالدین محمد ، فرزند شاهزاده اسعد بگ ، فرزند پادشاه ملکیشو(ملكيش) مى باشند.
چند تيره از اينها مهاجرت نموده و از جمله خانواده روشنی در شهر قصر شیرین استان کرمانشاه وعده اى به استان كوت در عراق مهاجرت نموده نوادگان گنجعلى تفنگ چى در شهر كوت از اين طايفه اند. این طایفه مردان بسيار بزرگ و سرشناسى داشته نظير توشمال مامگه رئیس ملکشاهی گچی و توشمال عبدالحسین حاجی زاده و کدخدایان این طایفه حاجی درویش و کلانتر غیاثی بودهاند. خانوادههای حاجی زاده، غیاثی،. خانواده تولیده (نوادگان توشمال مامگه) هم که بخشی از آنها در روستای اما و بخشی در شهرستان ایلام زندگی میکنند و خانوادههای ملکی زاده، بسطامی، احمدی و حاتمی از این طایفه هستند. حسن تولیده از هنرمندان استان ایلام و هم چنین سردار شهید علی بسطامی فرمانده اطلاعات عملیات لشکر ۱۱ امیرالمؤمنین نیز از این طایفه هستند.
طایفه که وکی:
اين طايفه از طوایف ايل ملكشاهى (چمشگزگ) ودر بخش گچی مى باشند. و از نسل پادشاه پیر حسین بگ ، فرزند پادشاه حاج رستم بگ ملكشاهی ، فرزند پادشاه سهراب بگ ، فرزند پادشاه شیخ حسن بگ ، فرزند پادشاه شیخ امیر بگ ، فرزند پادشاه تاج الدین يلمان بگ ، فرزند پادشاه کیقباد بگ ملکیشی ، فرزند پادشاه خالد ملکیشی کرد ، فرزند شاهزاده فخرالدین محمد ، فرزند شاهزاده اسعد بگ ، فرزند پادشاه ملکیشو(ملكيش) مى باشند. کدخدای این طایفه میرزا حسین سلیمانی بودهاست. خانوادههای سلیمانی و منصوری از این طایفهاند. و در ايلام و عراق نيز پراكنده شده اند.
مهر ملکشاهی شامل (خلف و قيتول) .
اين طايفه از طوایف ايل ملكشاهى (چمشگزگ) مى باشند و نسل آنها به احمد بگ فرزند سرخاب بگ فرزند شاهزاده مهمان شاه(مال هومان)، فرزند شاهزاده محمدی بگ ، فرزند شاهزاده بالول بگ ، فرزند پادشاه پیر حسین بگ ، فرزند پادشاه حاج رستم بگ ملكشاهی ، فرزند پادشاه سهراب بگ ، فرزند پادشاه شیخ حسن بگ ، فرزند پادشاه شیخ امیر بگ ، فرزند پادشاه تاج الدین يلمان بگ ، فرزند پادشاه کیقباد بگ ملکیشی ، فرزند پادشاه خالد ملکیشی کرد ، فرزند شاهزاده فخرالدین محمد ، فرزند شاهزاده اسعد بگ ، فرزند پادشاه ملکیشو(ملكيش) است. این طایفه در محل مهر و شهرستان ملکشاهی ساکن هستند و از قدیمی ترین طوایف ملكشاهى هستند. اين طايفه خود دارى تشمال بنام مرحوم (تشمال كرم) سپس کدخدا علی خان كدخداى اين طايفه بودهاست که مادرش از طايفه قيطول ملكشاهى است، و كدخدا ممى داماد طایفه قیطول نيز كدخداى اين طايفه بوده است.تشمال فرامرز اسدی مادرش از طایفه قیطول .داماد کدخدا صفر دارابی.
كدخدايان اين طايفه : کدخدا صفر ازطایفه قیطول ، کدخدا خداداد احمدی ( خلف ) ، کدخدا محمد کریم منفرد ( قیطول) ، کدخدا کمی چیپالی ( قیطول) ، کدخدا اسماعیل منفرد( قیطول )، کدخدا شریف خان ، کدخدا ایرام خان ، کد خدا داراخان ، کدخدا امگه ، کدخدا کرم ، کدخدا ممی ، کدخدت مامه کریم ، کدخدا عبدالرحیم ، کدخدا علی خان ، کدخدا یاسین.
بنمال های طايفه خلف . ممی ، خلف ، حسین ، محمد ، شیخه ، بگگه ، سلیمان ، میر حسین, واز بیشترین فامیلی های خلف :
(محمدى – آبخشک – ملكشاهى – خلف زاده – ميرزاده – پناهى .علی محمدی اسال .عباسی .دارابی) .
بنمال های قیطول شامل : شاطر و ئسالی و موسی و داراخان و خیکان و حسگه و الیاس و فتاح. وبیشترین فامیلهای بنمال قیطول: (حسین زاده ، منفرد ، دارابی ، حاتمی ، فتاحی ، نادی ، غلامی ، لطفی ، اسیته ، حيدرى ،). و از بزرگان اين طايفه سردار توفیق لطفی.حاج جعفر مهر جو از نوادگان داراخان .ریس امور مالیات کشور (دكتر نورالدین رحیمى) مسؤول تأمين ايلام و (سردار دوستعلى اذوق) مسؤول عشاير كل ايران و (صلاح اذوق) مسؤول اعلام استان ايلام واستاد كامران رحيمى نويسنده روزنامه نگار و زبانشناس از اين است. و از مردمان معروف اين طايفه (احمد پورملکشاهی اولین کاندید مجلس شورا اسلامی ایل ملکشاهی – محمد تبرايى – جهانگير اتشبيكر – حاج درويش دارابى –على داد حاتمى –دارب دارابی . بساط شيخى.حاج مراد رحیمی حاج فوزی رحیمی –الیاس تبرایی .محمد تبرای. اسد بگ حسين زاده – رحيم خلف زاده .الماس غلامى – خليل جهانگرد. علی سلطان غلامی. )
طایفه دوقرصه:
اين طايفه در بخش گچی ودر اصل از ايل ملكشاهى (چمشگزگ) و از نوادگان امراى مملكت چمشگزگ مى باشند، و از نسل پادشاه پیر حسین بگ ، فرزند پادشاه حاج رستم بگ ملكشاهی ، فرزند پادشاه سهراب بگ ، فرزند پادشاه شیخ حسن بگ ، فرزند پادشاه شیخ امیر بگ ، فرزند پادشاه تاج الدین يلمان بگ ، فرزند پادشاه کیقباد بگ ملکیشی ، فرزند پادشاه خالد ملکیشی کرد ، فرزند شاهزاده فخرالدین محمد ، فرزند شاهزاده اسعد بگ ، فرزند پادشاه ملکیشو(ملكيش) مى باشند. این طایفه شامل چهار تیره: فرج – خدامراد – الله مراد – خاصگه است. کدخدای این طایفه مرحوم موخان بودهاست. خانوادههای پالیزبان، آزاد، الله داد، رشیدیان، فاضلی و طهماسبی در شهر ایلام از این طایفهاند. علی محمد آزاد استاندار سابق استان ایلام و استان سیستان و بلوچستان و استاندار کنونی استان همدان از این طایفه است و استاد بزرگ عباس محمد زاده نويسنده و مربى رزمى معروف از اين طايفه است. و از بزركان اين طايفه (حسين طهماسبى ، رستم طهماسبى ، رمضان ، نظر بگ ، آزاد خان ، مرحوم عسكر ، مرحوم حاج على اكبر ، ملا فرج ، سيف اله ، صيد رضا ، حيدر خان ) و در عراق كدخداى اين طايفه رزاق رستم از اين طايفه است در شهر كوت.
طایفه على نظر (كوچكرى).
این طایفه از کردهای ملكشاهى (چمشگزگ) اصیل است و از ايل ملکشاهی بیگانه نیست و منشاء آنها ناشی از ايل کوچكرى ملکشاهى است که در جنوب ارزنجان در منطقه (کماخ) ساکن هستند و زمين هاى اين طايفه در كماخ در كنار زمين هاى طوايف (ارمن روم) است. وعلى شأن كوچكرى رهبر شورش كوچكيرى ملكشاهى در ديرسيم از اين طايفه است.
خانوادههای ناصری، اکبرزاده، تردست، میرزایی، همایونی، عسکری، نادی، سلیمانی وخانوادههای خیری، کوخایی از ساکنان روستای چشمه چاهی واقع درشهرستان سیروان از این طایفهاند. همچنین عادل خانی از شعرای شهرستان ملکشاهی از این طایفه است. و تيره اى از طايفه حمانه وكول(كوچكرى) بنام تيره (خدايار) در ميان ايل اركوازى سكونت نموده.وبخش ديگرى از اين طايفه در عراق ساكن هستند.
طایفه کوگر.
این طایفه منشأ آنها از ايل ملكشاهى(چمشگزگ) است و همه آنچه در مورد آنها گفته می شود که در بين ايل ملكشاهى بيگانه هستند صحیح نیست زیرا زمین های ملكشاهى برای هر کسی که می خواست آنجا زندگی كند باز نبوده تا هر ايل و طايفه اى بیاید و در ميان ايل ملكشاهى زندگى كند، آنها در اصل ملكشاهى بوده اند که در لرستان پراکنده شده بودند. ودر اصل از ايل ملكشاهى (چمشگزگ) و از نوادگان امراى مملكت چمشگزگ مى باشند، و از نسل پادشاه پیر حسین بگ ، فرزند پادشاه حاج رستم بگ ملكشاهی ، فرزند پادشاه سهراب بگ ، فرزند پادشاه شیخ حسن بگ ، فرزند پادشاه شیخ امیر بگ ، فرزند پادشاه تاج الدین يلمان بگ ، فرزند پادشاه کیقباد بگ ملکیشی ، فرزند پادشاه خالد ملکیشی کرد ، فرزند شاهزاده فخرالدین محمد ، فرزند شاهزاده اسعد بگ ، فرزند پادشاه ملکیشو(ملكيش) مى باشند.
واز شاخه و خانواده هاى اين طايفه (ناصرى – ميدگه – عبدى – نوشاد – عبدالمولى – حاج شير محمد) و در ملكشاهى وايلام و عراق ساكن هستند.
طایفه سیه گه:
این طایفه در اصل از قیطول انارگ ایل ارکوازی میباشند، وقتی می گوییم این طایفه از طايفه قیطول انارگ اركوازى است ، باید بدانیم که منشأ قیطول انارگ از ايل ملكشاهى است. جد بزرگ طایفه سيه گه ملكشاهى، قباد فرزند الله ویس فرزند شاهزاده مهمان شاه(مال هومان)، فرزند شاهزاده محمدی بگ ، فرزند شاهزاده بالول بگ ، فرزند پادشاه پیر حسین بگ ، فرزند پادشاه حاج رستم بگ ملكشاهی ، فرزند پادشاه سهراب بگ ، فرزند پادشاه شیخ حسن بگ ، فرزند پادشاه شیخ امیر بگ ، فرزند پادشاه تاج الدین يلمان بگ ، فرزند پادشاه کیقباد بگ ملکیشی ، فرزند پادشاه خالد ملکیشی کرد ، فرزند شاهزاده فخرالدین محمد ، فرزند شاهزاده اسعد بگ ، فرزند پادشاه ملکیشو(ملكيش) است. در ملكشاهى و ايلام و عراق و عدى زيادى در استان اربيل كردستان عراق ساكن هستند.
طایفه کناری ون:
اصل این طایفه از ايل ملكشاهى جمشكزك مى باشد، در قدیم آنها در شهر خانقین در نزدیکی رودخانه (الون) زندگی می کردند و نام طايفه آنها از نام رودخانه گرفته شده (كنار الون)، اما برخی از آنها به لرستان مهاجرت كردند و از لرستان به ملكشاهی كنار عموزاد هاى اصلى خود ملكشاهى.
عديى از بزركان اين طايفه در عمله والى بشتكوه مرحوم غلام رضا خان بوده اند و از آنها اولاد خوب مثل مرحوم عبدى(عبدالحسين) كه رياست امور آب استان داشت و مرحوم دكتر على خليليان باستان شناس معروف كشور ايران فرزند حاج نور على بوده و افتخارى براى ملكشاهى و بشتكوه بود. خانوادههای خلیلیان و کمی پور از این طایفهاند.
طایفه گَراونی:
اصل این طایفه ملكشاهى است، گفته می شود از (لک) لرستان میباشند که به میان ایل ملکشاهی مهاجرت نمودهاند. به نظر ما ، آنها در اصل از ايل ملكشاهى بوده اند که در لرستان و مناطق کوهدشت و دیگر مناطق براكنده شده اند، اما بخش زيادى از آنها به ايل اصلی خود ملكشاهى در ايلام بازگشتند. درايلام مرحوم ميرزابگ و كاظم بگ شهرت گروسيان ساكن بوده و فرزندان آنان بنام سليم بگ و داراب گروسيان و موسى برادرش و فرزندان لايق و تحصيل كرده آنان و نيز در محل ملكشاهى کدخدای این طایفه شمسالله بودهاست و از بزركان اين طايفه كيخا گه و محمد بسرش مى باشند. عديى زيادى از اين طايفه در عراق ساكن هستند.
طایفه شکربگ:
مرحوم شكر بگ از قويترين پسران شمير بوده است، این طایفه از خاندانهای عبد، امام علی، منت، نوروز، برجی تشکیل شدهاند و در شهر ایلام و شهر مهران و نیز شهر ارکواز و روستاهای بان رحمن، شهرک اسلامیه و نیازآباد، پاریاب، پل شکسته، کیه نی چه رمگ و عدهای نیز در شهرستان چرداول سکونت دارند. خانوادههای امیدی، منتی، صادقی فر، جمشیدی، چراغی، جوزی از این طایفه میباشند. کدخدایان این طایفه محمدعلی (له ت وه ر)، صید عباس امیدی، شکر بگ برجی، محمد علی برجی و عبدالکریم جمشیدی بودهاند. امامعلی و عبد امیدی از این طایفه بودهاند. ودکتر بهزاد جوانمرد که نقش برجسته ای در گسترش تاریخچه ملکشاهی دارد از اين طايفه مى باشد.
طایفه کاظم بگ:
این طایفه از خاندانهای یوسف بگ، فرجالله، محمودبگ و محمد بگ تشکیل شدهاند و در شهر ارکواز و روستاهای میان تنگ و نرگسه از توابع شهر ارکواز اقامت دارند. خانوادههای صمیمی، محمودی، کاظمی، دارات، صفایی از این طایفه میباشند. کدخدای این طایفه قنبربگ فرزند یوسف بگ کاظم بگ از رشیدترین مبارزان حسینقلی خان والی بودهاست. هنگامی که دزدی و سر گردنه گرفتن رواج داشت، قنبر بگ مأمور حفظ امنیت راهها از سوی غلامرضا خان فیلی شده بود که در سر هر چهار راه و گردنه کوهستان چند کله قند میگذاشت که هیچ کس جرأت برداشتن آن را نداشت. پس از او فرزندانش ولدبگ و سهیل بگ صمیمی و سپس رئیس بگ دارات کدخداهای این طایفه بودهاند. محمد علی صمیمی قهرمان قهرمانان چندین دوره پرس سینه سنگینوزن ایران از این طایفه است.همچنین محمد نبی صمیمی و عدنان صمیمی از قهرمانان قویترین مردان استان ایلام و قهرمانان پرس سینه استان ایلام از این طایفه هستند.
طایفه خمیس:
این طایفه از خاندانهای موسی، ملگه، شمیر شکل گرفتهاست و محل سکونت آنان نیز در شهر ارکواز و در شهرستان ملکشاهی میباشد. عده از خانوادههای این طایفه در شهرهای ایلام و مهران، کشور عراق در شهربغداد، زندگی میکنند. توشمال حاج فرامرز اسدی و پهلوان موسی خمیس جد بزرگ خاندان موسی،از این طایفه میباشند. خانوادههای اژدهایی ، داراخانی، رحیمی، عزیزیان، جفائیان، میرزایی، تاب، کریمی، اسدى ، ابراهیمی، رشید پور، اسدزاده، جمشیدی، قلعه دره، رهگوئی، پرواس، ملکشاهی، خَلاش، مهرابیان، پیکره، تَخش، متین، فرجی، بیگی، آرامیده، رستمی، صالحی، موسینیا، ملکی، واحدی، رحیم پوران، کمری، شاهی نیا از این طایفه میباشند. توشمال اسد، باقر خان، محمد علی خان، رحیم خان، فاضل، توشمال کاظم، توشمال نامدار رحیمی، توشمال صحبت رحیمی، توشمال شهباز، عباس عزیزیان، توشمال حسن رحيمى ،عباس خان رحیمی، محمد علی جفائیان، علی اکبر عزیزیان، داراب خان داراخانی، علی پاشا داراخانی. واز بزرگان اين طايفه محمد على تاب (ميمالى تاب)، انسان بسيار خوب وباوفا براى مردمان ايل ملكشاهى كه (6) سال رئيس شورا ملكشاهى بوده است وميتوان گفت تمام زندگى خود براى ملكشاهى گذاشته و الان در شوراى مسلح ايلام جز ريش سفيدان طوايف ايلام مى باشد.
طایفه ملگه:
این طایفه از خانوادههای محمد و علی محمد شکل گرفتهاست و بیشتر در مهران ساکناند.
طایفه خداداد:
این طایفه از دو خانواده اسفندیار و سید (سی محمد) تشکیل شده و در روستای میان تنگ از توابع ارکواز ملکشاهی سکونت دارند. خانوادهاى، کرمی ، قدمى ، تاند، از این طایفه میباشند.
طایفه حسین بگ:
این طایفه از خاندان رحمان، گرگی و مسیر تشکیل شدهاند و در شهر ارکواز سکونت دارند. خانوادههای رهی، رئیسی، گرگی، بستار، جمشیدی، کلادر زاده، یار محمدی، پیشگو، یاری، رحمانی، اَشناب، آفریدونی، سعادتی، شاه محمدی، دستفال، تبت، خاصی، معصومی، آقامحمدی، ولی زاده، شهمیری، ارکوازی، زاهدی، حسین بیگی، آژفنداک، داراخانی، میری، افروز از این طایفه میباشند. محمد کریم و دکتر رحمن از این طایفه بودهاند. حبیب محمد کریم دبیر سابق کمیته مرکزی حزب دموکراتیک کردستان از این طایفه بودهاست.آراس حبیب محمد کریم دبیرکل کنگره ملی کشور عراق و اولین کرد شیعه در کشور عراق در سمت دبیرکل از این طایفه است. و هنرمند احمد اعتصام از اين طايفه است.
طایفه روسگه (رستم بگ)
این طایفه از خاندانهای اسماعیل بگ، خلوه (خلف بگ) و منصوربگ تشکیل شدهاند و در روستای باباجان و محله دارآباد (داراب آباد و بان رحمان از توابع شهر ارکواز سکونت دارند. خانوادههای چتربسر، فاضلی، صفرنیا، صیدی، نوره، آویش، عباسی یکتا، درویشی، عزیززاده، اسماعیلی، منصورزاده، جهانی، ارغنده، باستان از این طایفه میباشند. کدخدایان این طایفه فاضل بگ و سپس فرزندش دارابگ فاضلی بودهاند. داراب بگ ارغنده تفنگچی باشی)، بزرگ خاندان ارغند از این طایفه بودهاست. محمد صیدی پهلوان و ورزشکار ملکشاهی از این طایفه است.
طایفه باباهای پیرمحمد (باوه) :
این طایفه شامل تیرههایی به نام: دوسه – عبدی – نوشاد – عبدالمولا – صیاگه - عسگر - حلیم - حیر است. محل اسکان این طایفه عموماً روستای گنبد پیرمحمد میباشد اما خانوادههایی از این طایفه در مهران و ایلام نیز ساکن هستند. کدخدای این طایفه شیرمحمد و سپس نورگه (نور محمد) بودهاست. خانوادههای حلیمی، سلیمانی، اکبری زاده، گهرسودی، حیدری و عسگری از این طایفهاند. عباس گهرسودی هنرمند ایلامی و بنیانگذار تئاتر ایلام از این طایفه است سلام امینی نماینده استان ایلام در دوره دهم مجلس شورای اسلامی با اخذ ۶۱ هزار و ۳۳۸ رأی از این طایفه است.
طایفه کینیانه (كينيان).
از قدیمیترین طوایف چمشگزگ میباشند. نام اين طايفه از نام طايفه اصلی آنها (کينیان) ملکشاهى در ديرسيم و سیواس گرفته شده است، اکنون استان سیواس حضور گسترده ای در منطقه (بیپنار) دارند و همچنین در رشته کوه هاى (كه ره بيل) که متعلق به منطقه (زارا) است مستقر هستند. هرچه درباره آنها گفته می شود که از بنى کنعان (کنعانیان) یا از بنى عدنان و مضر هستند ، نادرست است. سرچشمه این طايفه از چمشگزگ است و گویش اصلی آنها در شمال کردستان (زازائى) است و آنها به خاطر شجاعت خود شناخته شده اند و قهرمانان زیادی دارند. در زمان مهاجرت ايل جمشكزك (ملكشاهی) آنها در بین این ايل بوده اند و به ایلام مهاجرت كرده اند.
املاک طایفه باولگ و قیطول از این طایفه خریداری شدهاست. به واسطه بار سنگین مالیات که از عهده آن برنیامدند به کشور عراق مهاجرت نمودند و در محله شورجه عراق ساکن شدهاند. خانوادهای بلوانی، گرگى زاده ، غضنفری، محمدی (امیرآبادی) و همچنین خانوادههای عبداله زاده- یوسفی نژاد- ناصری- صیدی- احمدی فر در موشه کان چرداول و خانوادههای نثاری و علی حسینی در بخش صالح آباد شهرستان مهران، خانوادههای ساغری، مرادی و جوشنی در شهر ایلام و خانواده ناصری و آژ در شهر مهران از این طایفه هستند. کدخدایان این طایفه کدخدا صفر، نجف احمد قلی و بهرام نثاری بودهاند. همچنین مرحوم تشمال صفر ياره و مرحوم تشمال محمد گول محمد و كدخدا طاهر صفر ياره و كدخدا غالب و مرحوم مصطفی زوراب و حسن زوراب از بزرگان ملکشاهی در خانقین عراق و خسرو گول محمد رئیس مؤسسه الآسایش اقلیم کردستان از این طایفه هستند.
ادامه مقال در پست بعدى ...