بلبلی خوش لحن از روی هوس
در پی یک دانه شد اندر قفس
عمر او دانم کم از یکسال بود
چون بهار اولش آن سال بود
گوش او پر بود از وصف بهار
از همه توصیف های بیشمار
آرزو بودش که در فصل بهار
با دو چشم خود ببیند گل به بار
لیک از بخت خراب و فال بد
یک قفس گشتش بر آن رویا چو سد
هر پرنده کو از این آگاه شد
سینه اش لبریزِ درد و آه شد
زین سبب از روی همدردی و بس
نزد بلبل بچه میشد هر نفس
بهر بلبل وصف میکردند گل
با هزاران آب و تاب از جزء و کل
که گلی امروز اینسان ناز کرد
غنچه هایش را بدینسان باز کرد
شرح هرآنیک ز گل ، شرحی جدا
هر یکیشان شرح خود را نا خدا
زانهمه توصیف های رنگ رنگ
بلبل بیچاره شد بس گیج و منگ
هیچ آوازش نیامد زان صُوَر
کین صُوَر از فکر و نَبوَد از بصر
لحن خوش چون آید اندر بلبلی؟
تا ندیدست او به چشم خود گلی
می رود از شوق سوی بوستان
شوق و مستی آنگهش گوید بخوان
هرچه گویی گل چنین است و چنان
کی توانی گفت کای بلبل بخوان؟
روزها اینسان بر آن بلبل گذشت
تا که روزی شد دگرگون سرگذشت
باز شد محبس ز سهوی یکزمان
تا رها شد بلبل اندر آسمان
بس شتابان بال میزد سوی باغ
تا که گل را از کسی گیرد سراغ
چون که شد بس خسته از پر پر زدن
در دل باغی نشست اندر چمن
گل ز سرخ و آبی و زرد و کبود
اندر آن گلزار دسته دسته بود
درکنارش گل ز هر بویی و رنگ
بلبل اما گیج و غافل بود و منگ
گرچه آنجا گل بسی روییده بود
بلبل ما لیک ، گل نادیده بود
غرق ذهنیات خود بود و صُوَر
نزد گل ها بود و از آن بی خبر
وصف و ذهنیت چوشد صاحب بصر
گل نبینی زین سبب با چشم سر
زان سبب نشناخت گل از شکل آن
چون که بودش صد تصور غیر آن
وصف هر کس نزد تو ذهنیت است
هر چه باشد ، مانع عینیت است
وصف خود را هم چو وصف او بدان
که نمایی دیگر است از بوستان
در نما هر گل اگرچه چیدنیست
لیک چیدن از نما مقدور نیست
کوشش تو گر گلی را چیدن است
شرط آن اول گلی را دیدن است
غرق تصویری و دور از سوی گل
نیست در تصویرت ای جان بوی گل
بلبل ار کج فهمی از گل داشتست
چون که از گل بس تصور داشتست
با هر آنچه وصف از گل کرده اند
این خلل در کار بلبل کرده اند
واصفان جانم ، نه بد نیت بُدند
واصفانِ نیت و وصف خودند
جملگی شان راه و سیری داشتند
در بیان، نیات خیری داشتند
وصفشان پندار یا مردود نیست
آتش آنان ، تو را جز دود نیست
از گل ار باقی فقط عکس گل است
اینچنین جایی نه جای بلبل است
زین همه اوصاف دور اصل گل است
فهم این بر گردن هر بلبل است
فرقها باشد میان اصل و وصف
اصل ها پوشیده میگردد به وصف
وصف گل با اصل گل یکسان مدان
وصف ها ذهنیت و اصلش عیان
صد هزاران وصف از هر اصل هست
وصف را چیزی ولی از اصل هست؟
چون مجازین صورتی از اصل هاست
وصف را راهی نه سوی اصل هاست
چون ندانی فرق واقع از مجاز
واقعیت هم شود نزدت مجاز
میشود هر وصف در تو ذهنیت
دور میگردی ز اصل و ماهیت
گر تو آیی پر ز ذهنیت به پیش
کی سپاری بر کلامم گوش خویش؟
هر چه گویم در قیاس و سنجشی
شادی از وفق و ز ضد در رنجشی
دایم اندر قیل و قال این قیاس
دایمأ در جستجوی اقتباس
اقتباست با همه دانسته هاست
تا بسنجی گفته ام با کذب و راست
یا به تاییدم کمر بندی به جد
یا برابر ایستی در حکم ضد
نی به تاییدت مرا باشد نیاز
نی ز انکارت بسوزم در گداز
پس بدان این گفته کاندر نزد توست
نی تو را اهریمن و نی مَزد توست
وصف بستانی و بهر دیدن است
غفلتت ، از وصف من گل چیدن است
گر تو می خواهی بچینی گل ، بچین
نی ز وصف من ، خودت بستان ببین
ورنه عمرت جمله در تصویر هاست
در صور باشد فقط این کم و کاست
ریشه در تصویر و از تقدیر نیست
که خود تقدیر جز تصویر نیست
پس یکی نکته بگفتم گوش باش
واضح است این نزدت ،اما هوش باش
آنچه نزد من یقینی محکم است
نزد تو تنها مسیری مبهم است
گفت من در نزد تو یک ایده است
ذهن تو زین ایده ها بس دیده است
راه من را پس مجو ای راه جو
راه خود یاب و خودی آگاه جو
از دلیل و حجت من در گذر
توشه از کس در نیابی رهگذر
آنکه اما خویش ره یابنده است
نامش اندر لوح ها تابنده است
گر چراغ دیگری در دست توست
بهر تو او ره نمی یابد درست
تو خودت نوری رها کن آن چراغ
راه خود را جو، مگیر از کس سراغ
چون که بر پای خودت جستی قرار
گامهایت گردد آنگه استوار
در تو هر ذهنیتی کز غیر هست
دور میریز و بشوی از غیر دست
بر حضور گل چو خود واقف شوی
خود دوصد دفتر بگویی مثنوی
گر بصیرت در دل آگه کنی
همچو بلبل شوق را چَه چَه کنی
شاعر درخواست نقد دارد
ارسال پیام خصوصی
مهرداد مانا
ابراهیم هداوند
محمد رضا خوشرو (مریخ)
سید هادی محمدی
محمد گلی ایوری 
آرمان طاهری 
