نه گفتن را بیاموزیم
قدرت "نه" گفتن به مواد دخانی پایین آمده است
استعمال دخانیات در حال حاضر به‌عنوان شایع‌ترین عامل قابل پیشگیری مرگ‌ومیر در جهان شناخته شده است، بنابر اطلاعات موجود بیماری‌های ناشی از استعمال دخانیات مسئول 12.5 درصد کل مرگ‌های رخ داده در جهان است.
همچنین در صورت ادامه روند صعودی استعمال دخانیات در جهان طی 20 سال آینده سالیانه 10 میلیون مرگ ناشی از بیماری‌های مرتبط از استعمال دخانیات بروز می‌کند که بیش از 70 درصد این مرگ‌ها در کشورهای درحال‌توسعه اتفاق می‌افتد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه ایلام، گرایش به دخانیات در استانی مانند ایلام هم مشهود است که کارشناسان حاضر در میزگرد بررسی وضعیت مصرف مواد دخانی، آسیب‌ها و راهکارها برروی آن تأکید و راهکارهای خود را ارائه دادند.
سرگرد «فرزاد درویشی» در میزگرد "بررسی وضعیت مصرف مواد دخانی، آسیب‌ها و راهکارها" در تعریف کلی مواد دخانی اظهار کرد: هرگونه موادی که از مشتقات توتون و تنباکو به دست بیاید مواد دخانی نامیده می‌شود که رایج‌ترین آن‌ها در استان ایلام بیشتر در قالب سیگار و قلیان نمود دارد.
کاهش سن مصرف مواد مخدر در ایران
رییس دفتر تحقیقات کاربردی فرماندهی انتظامی استان ایلام با بیان اینکه 400 سال از ورود توتون به کشور می‌گذرد، ادامه داد: از بدو ورود توتون تعداد محدودی افراد خاص استفاده‌کننده آن بودند، اما در حال حاضر و به مرور زمان علاوه بر افزایش مصرف با کاهش سن مصرف با رقمی حدود 10 درصد جمعیت جوان کشور مواجه هستیم، مشکلاتی که ما امروزه در بحث مواد دخانی با آن مواجه‌ایم، افزایش مصرف این مواد و در مقابل کاهش سن مصرف در کشور است.
وی با اشاره به اینکه بر اساس نظریه سازمان بهداشت جهانی و برآوردهای مقاله‌ای که ارائه شده مصرف دخانیات در سطح کشور تا 40 سال آینده فراگیر می‌شود، تصریح کرد: دیدگاه نیروی انتظامی به بحث دخانیات در دو حوزه‌ی پیش‌بینی و پیشگیری است. حال اینکه اگر محدودیت توزیع به معنای قاچاقی بودن یا فساد در مواد دخانی اعلام شود نیروی انتظامی به دو صورت برخورد خواهد کرد بدین‌صورت افرادی را که در زمینه‌ی قاچاق و عرضه‌ی مواد دخانی فعالیت کنند دستگیر و همراه با مواد قاچاق تحویل مراجع قانونی خواهند شد، اما در برخورد صنفی با متخلفان سعی در جلوگیری از اشتباهات آن‌ها از طریق هماهنگی با اتحادیه و مجمع امور صنفی با ابطال پروانه کسب می‌شود.
درویشی ادامه داد: در بحث عرضه مواد دخانی غیرمجاز که خوشبختانه در هیچ کجای کشور قلیان‌سرا وجود ندارد، اما در قهوه‌خانه یا سفره‌خانه‌ها در کنار عرضه مواد غذایی ممکن است قلیان نیز عرضه می‌شود و این در صورتی است که در مراکز پخش مواد غذایی عرضه‌ی قلیان یا مواد دخانی از طریق وزارت بهداشت مجاز اعلام شده باشد، نیروی انتظامی از طریق اتحادیه و امور صنفی با مراکز غیرقانونی برخورد خواهد کرد، اما با این حال بیشتر تأکید کارکنان نظامی بر برخورد با مواردی است که در جامعه بارز و هم غیربارز است که راه‌های برخورد با مواردی که امنیت و آسایش عمومی افراد جامعه به خطر بیفتد، متفاوت است.
رییس دفتر تحقیقات کاربردی فرماندهی انتظامی استان ایلام در مورد نحوه برخورد با مصرف مواد دخانی در قسمت‌های عمومی شهر همچون پارک‌ها، خاطرنشان کرد: با توجه به تبصره 2 ماده 688 در رابطه با آلودگی محیط زیست مبنی بر "پخش یا آمیختن مواد خارجی به آب، خاک و هوا"به دلیل مختص بودن فضای عمومی به همه افراد جامعه دست قانون‌گذار را درزمینهٔ نحوه برخورد با آلوده‌کنندگان محیط‌زیست و سلب‌کنندگان آسایش امنیت عمومی باز گذاشته است و از آنجا که مبارزه با برهم زنندگان امنیت جامعه وظیفه ذاتی نیروی انتظامی با برخوردهای مقتدرانه است باید نسبت به جمع‌آوری توزیع‌کنندگان و مصرف‌کنندگان به دلیل "مشهود بودن جرم" اقدام کنند، چراکه در بسیاری از موارد تجمع افراد خصوصاً جوانان در مکان‌های عمومی به بهانه‌های مختلف از جمله استعمال قلیان عامل شکل‌گیری بزه در سطح جامعه خواهد بود و سلامت جامعه را به خطر می‌اندازد.
چرا برخی نوجوانان به استعمال مواد دخانی "نه" نمی‌گویند
دکتر «وحید احمدی» مدرس دانشگاه پیام نور در این میزگرد اظهار کرد: علاوه بر چند بُعدی بودن بحث اعتیاد به لحاظ تأثیر عوامل زیست‌شناختی، اجتماعی، عوامل روان‌شناختی و مذهبی از سوی وزارت بهداشت باید توجه داشت تا فردی که به مصرف مواد دخانی گرایش پیدا کرده است، مورد بررسی قرار گیرد که در دوران تحولی زندگی تا چه حدی به ویژگی‌های تربیتی و شعاع فرزند پروری وی توجه شده است، چراکه در هر دوره‌ی سنی، شخص به یکسری آموزش‌ها، پاسخ‌دهی‌ها و امکانات نیازمند است.
این روان‌شناس ادامه داد: باید توجه شود چه امکانات و انتظاراتی از سوی والدین به عنوان تکیه‌گاه فرزندان در اختیار آنان قرار می‌گیرد که باعث می‌شود فرد در مورد گرایش به مواد دخانی یا مخدر عملی پیشگیرانه داشته باشد یا اینکه به محض فراهم شدن امکانات گرایش به مصرف پیدا می‌کند، باید ریشه‌یابی شود که به چه دلایلی فرد به محض فراهم شدن امکانات به مصرف مواد مخدر نه» نمی‌گوید.
احمدی با بیان اینکه ویژگی‌های شخصیتی فرد عاملی درزمینهٔ گرایش به سوی مصرف مواد است، تصریح کرد: در هر مطالعه علمی باید یک مبنا و مطالعه بنیادی وجود داشته باشد تا مشخص شود میزان جرم‌شناسی در چه حدی است؟ چه عواملی بیشترین اثرگذاری در گرایش به مصرف مواد دخانی را داشته است؟ فرد چقدر هیجان‌پذیر یا هیجان‌خواه است؟ چقدر طالب نوجویی است و یا اینکه چقدر تمایل به تجربه‌های جدید دارد. پس توجه به مباحث روان‌شناختی در این حوزه اشتباه است و باید در بافت اجتماعی به نیازهای فرد پاسخ داده شود.
آموزش‌های چندساعته مهارت نمی‌دهد
وی با اشاره به اینکه باید به مهارت‌های فردی در خانواده و مدرسه و دانشگاه توجه کرد، افزود: فرد در گام نخست در گروه خانواده، همسالان، جامعه، مدارس، دانشگاه و ... قرار می‌گیرد، باید دید سطح ارائه مهارت‌ها در این آشیانه‌ها تا چه حدی بوده است، چرا که در بحث "مهارت‌های زندگی" مشاهده می‌شود، هر کسی می‌آید می‌گوید مهارت بدهیم که فرد "نه" بگوید، مهارت بدهیم که فرد "جرأت‌ورز" شود در حالی‌که آموزش‌های چندین ساعته این چنینی باعث اخذ مهارت نمی‌شود، بلکه این مهارت‌آموزی باید از همان زمان تولد در شرایطی قابل درک برای فرد پیش آید، البته این نکته که چه کسی آموزش بدهد نیز امری مهم است.
این روان‌شناس به نحوه پر کردن اوقات فراغت فرد اشاره کرد و گفت: مهم است که فرزندان با چه کسانی روزگار می‌گذرانند یا اینکه از چه امکاناتی استفاده می‌کنند مثلاً گاهی والدین برای جلوگیری از حضور فرزندان در محیط‌های آسیب‌زای جامعه اقدام به قرار دادن فرزند در یک اتاق دربسته کرده و از طرف دیگر هزاران پنجره‌ی دیگر مثل اینترنت، ماهواره، موبایل و ... را به روی او باز می‌کنند.
احمدی با بیان اینکه هر فردی در دوره کودکی، نوجوانی و جوانی شاهد یکسری تحولات است، خاطرنشان کرد: مرکز مطالعات آموزش پیشگیری از اعتیاد، از پایین آمدن سن اعتیاد تا سن 18 سالگی خبر داده است، باید رصد کرد چه اتفاقی افتاده که نوجوان ما معتاد شده است، چه ویژگی‌های خاص این دوره است که فرد بلوغ پیدا کرده و نو جو می‌شود و یا حتی نوع برخورد با خانواده تغییر می‌کند، البته یکی از دلایل روان‌شناسانه را می‌توان "متفاوت بودن" عنوان کرد.
وی تأکید کرد: چنین تفکری در فرد که اگر مقدار کمی مواد مصرف شود معتاد نخواهد شد، در علم روان‌شناسی به "افسانه آسیب‌شناسی" موسوم است که سلسله عوامل را برای گرایش فرد به مصرف مواد فراهم می‌آورد.
دکتر «هادی پیمان» متخصص هوشبری بیمارستان شهید مصطفی خمینی ایلام در میزگرد "بررسی وضعیت مصرف مواد دخانی، آسیب‌ها و راهکارها" گفت: در سراسر جهان 30 درصد افراد سیگاری هستند حال‌آنکه مطالعات دکتر ولی‌زاده بر روی انترن‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نشان داد حدود 30 درصد آن‌ها سیگاری قهار و بیش از 70 درصد به‌صورت تفریحی تمایل به مصرف مواد دخانی دارند، با این‌وجود چرا به یک هنجار برچسب ناهنجاری داده می‌شود و چرا باید با آن مبارزه کرد؟ و چرا نباید برخورد درست کرد؟
برخی برای کاهش اضطراب به سیگار رو می‌آورند
این متخصص ادامه داد: بسیاری از راهکارهای بشری برای مقابله با استرس موقتی و زودگذر هستند مثلاً فردی که مبتلا به سرطان شده است اولین راهکار در مقابله با استرس وحشتناک بیماری، "انکار" است، در چنین حالتی شخص، خانواده و گاهی پزشک نیز انکار می‌کند برای همین بیمار به چندین پزشک دیگر برای تغییر تشخیص مراجعه کرده و در نهایت سرطان را می‌پذیرد و بعد از آن است که راهکارهای دیگر جلوی پای او گذاشته می‌شود.
پیمان با بیان اینکه علت‌های اضطراب بسیار زیاد هستند اما برای تعدادی از آن‌ها در جوامع انسانی راهکار یافت شده است، افزود: مثلاً در جوامع ابتدایی، گریه یک ابزار خوب برای کاهش اضطراب بود و حتی در انسان‌های اولیه گریه علاوه بر کاهش‌دهندگی اضطراب برای بیان خواسته‌ها و ابراز انزجار و خشم مورداستفاده قرار می‌گیرد، اما به‌مرور که انسان بزرگ‌تر می‌شود، به دنبال جایگزینی راهکارهای دیگر به‌جای گریه است که در این میان عده‌ای به دوستان به‌عنوان کسی که خود نیز اضطراب و شکنندگی دارد پناه می‌برند و برای رفع چندساعته اضطراب از سیگار استفاده می‌کنند.
وی با تأکید بر اینکه به عنوان یک متخصص کشیدن سیگار را به عنوان یک راهکار موقتی برای کاهش اضطراب و نه به صورت راهکاری دائمی قبول دارم، تصریح کرد: یک راهکار موقت برای کاهش اضطراب می‌تواند کمکی مناسب برای اتخاذ تصمیمی منطقی در مواقع اضطراب باشد.
آیا تعداد زیاد سیگاری‌ها، کشیدن سیگار را هنجار می‌کند؟
پیمان خاطرنشان کرد: از کسانی که منابع قدرت، علم و بیان همچون خبرگزاری‌های مهم، دولت‌ها، سخنرانان اماکن مقدسه مثل مساجد و کلیسا باید پرسید، چرا که هر آنچه خودشان درست می‌بینند، درست می‌دانند و آنکه دیگران درست می‌بینند را می‌خواهند ریشه‌کن کنند، واقعاً چرا؟ چرا وقتی حداقل 30 درصد یک جامعه سیگاری هستند، نمی‌توان آن را هنجار حساب کرد؟ یا در مقایسه با مصرف 10 درصدی چایی انگلیسی و مصرف بی‌رویه ایرانی‌ها آن را هنجار محسوب می‌کنیم، درحالی‌که خاصیت ضد اضطرابی چایی درصد پایین‌تری از مواد دخانی دارد؟! با این دلایل چرا چایی هنجار است و مواد دخانی نابهنجار اعلام می‌شود؟ و اینکه اصلاً چرا باید مبارزه کنیم؟ چرا راهکار مناسب ارائه ندهیم؟
این متخصص بابیان اینکه خوب یا بد بودن سیگار کشیدن را به خود فرد وا‌گذاریم، یادآور شد: باید به فرد گفته شود مضرات طولانی مصرف کردن دخانیات چیست و همچنین پیشنهاد داده شود به‌جای سیگار یا قلیان کشیدن چه کار دیگری برای کاهش اضطراب‌ها انجام دهند.
وی اظهار کرد: در جامعه امروزی و حتی جوامع چند صد سال قبل تجارت مواد دخانی جزو یکی از پرسودترین تجارت‌ها بوده است حالا اینکه ارگانی که حقوق و مزایای اندک با محدودیت‌های کاری و خطرات جانی دارد، چگونه می‌تواند با بزرگ‌ترین منبع درآمد جهان مبارزه کنند؟ پس وقتی قدرت برخورد با چنین جریانی پردرآمدی وجود ندارد باید دنبال راهکارهای نوین بود. باید این بحث را در مسیر درست هدایت کرد نه جنگ، باید از خطاهای گذشته درس گرفت. نباید خطایی را که کلیسا در راه مبارزه با علم کرد ما نیز در مبارزه با دخانیات انجام دهیم.
پیمان با اشاره به اینکه حذف مواد دخانی از بازار موجب ضرر بر کاسترهای پول‌دار خواهد شد و یقیناً با توجه به قدرت‌های این گروه‌ها، ما را در مبارزه با این پدیده ناکام خواهند گذاشت، اضافه کرد: باید به دنبال راهکاری مناسب برای مواد دخانی بود و نمی‌توان آن را تکذیب کرد.
وی با تأکید بر اینکه انسان باید بین سود و ضرر مواد دخانی یکی از کفه‌های سنگین ترازو را انتخاب کند و این منطقی‌ترین راه است، ادامه داد: بعضی از راهکارهای ما منطقی نیست و باید اقدام به گزینش راه درست شود مثلاً کاری که کلیسا با علم کرد موجب دین‌زدایی و رویارویی حال حاضر آن‌ها با دین‌گریزان شده است، بدین لحاظ وقتی در جوامع غربی و شرقی که انسان به اعتیادهای مختلف مثل ورزش، موسیقی، اینترنت، مواد دخانی و... گرفتار شده است، باید در گام نخست علت مصرف و روی آوردن مردم به مواد این چنینی را پیدا کرد، بعد به دنبال راهکار گشت.
پیمان افزود: در آمارها آمده است 50 درصد مردم جهان به موارد مختلفی مانند گوشه‌نشینی، کوهنوردی، ورزش، اینترنت و... اعتیاد دارند که هر کدام به نوعی خطر مرگ را در کمین دارند، چرا با این موارد مبارزه نمی‌شود اما با معتاد که به سرعت اعتیاد پیدا کرده و از جامعه فرار می‌کند و البته یک مرگ تدریجی را دنبال می‌نماید، مبارزه می‌کنیم.
سیگار کشیدن "حال خوش" یا "انکار"
این متخصص گفت: نظر بنده مبنی بر یک اندیشه، بررسی و تحلیل جدید برای حل این مشکل است، نباید به فکر مبارزه با آن بود بلکه باید فکری برای هدایت این مواد به عنوان عاملی در رفع کوتاه‌مدت اضطراب کرد.
دکتر احمدی در بخشی دیگر از صحبت‌های خود به نظریه پیاژه مبتنی بر اینکه باید به جامعه شناخت داد تا عمل و رفتار درست را مشاهده کرد، گفت: نتیجه‌ی حاصل از دادن شناخت به جامعه برعکس نظریه پیاژه بود، علت نیز وجود "نگرش" در موضوعاتی بود که از طریق نیاکان، اطرافیان و خانواده حاصل می‌شود.
این روان‌شناس جوانان سیگاری معمولاً دلیل سیگار کشیدن و مصرف دخانیات را "حال خوش" می‌دانند، افزود: در این وضعیت فرد از مکانیزم "انکار" که طبیعت انسان استفاده می‌کند بعد از گذر از مرحله انکار خشم و سپس ناراحتی به وجود می‌آید بعد از مدتی که فرد با خود به دلیل مصرف مواد دخانی یا مخدرها کلنجار رفت دچار افسردگی شده و تازه بعد از گذر از این مرحله می‌پذیرد که معتاد شده است.
وی در مورد اظهارنظر دکتر پیمان از سیگار کشیدن به عنوان یک هنجار یاد کرده بود، گفت: تعداد زیاد معتادان از اعتیاد هنجار نمی‌شود، بلکه با گذشت زمان ارزش‌های یک جامعه تبدیل به هنجار خواهد شد.
احمدی با تأکید بر اینکه نباید جمعیت قلیل جامعه را به 70 درصد افرادی که جزو مصرف‌کنندگان نیستند، ترجیح داد، بلکه برای درمان آن‌ها چاره‌اندیشی کرد و قدرت نه گفتن به مواد مخدر را به جوانان آموزش دهیم، ادامه داد: دلیل اینکه آمار مصرف‌کنندگان مواد مخدر از 24 سال به 18 سال رسید، این بود که از سوی دستگاه‌های مجری بویژه صداوسیما بدون توجه به تأثیرگذاری بالای برنامه‌ها و سریال‌های سینمایی بر روی مخاطبان، به کارگردانان اجازه داد تا از طریق بازیگران الگو و سوپراستار سینما مصرف مواد و قرص‌ها را ترویج دهند که آشنایی در خصوص آن‌ها برای جامعه وجود نداشت، اما بعد از نمایش این دست سریال‌های سینمایی و تلویزیونی مصرف قرص و حتی اکس پارتی‌هایی رواج پیدا کرد که تا آنزمان هیچ جایگاهی نداشتند و مشاهده شد وقتی مصرف‌کنندگان به مرحله درمان رسیدند، هیچ درمانی برای آن وجود نداشت و از همان زمان پخش برنامه‌های سینمایی بود که آمار سن معتادین بر اساس اعلام مرکز آمار پایین آمد.
این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: چرا با توجه به قبول تأثیر برنامه‌های صداوسیما باید سوپراستارهای سینما در فیلم سیگار بکشند، درحالی‌که جوانان و نوجوانان با مشاهده برنامه‌های ورزشی از تلویزیون، لباس‌ها یا شماره ورزشکاران مورد علاقه را می‌پوشند و الگوبرداری می‌کنند، بدین جهت این نکته برداشت می‌شود که بعضی از آسیب‌ها مخفی هستند، پس در این راه اشتباه رفته، رسانه، تبلیغات، وزارت بهداشت و... همگی مسئول هستند.
آموزش مهارت‌های زندگی ناقص است
در ادامه این بحث «وحید ملکشاهی» مدیرعامل سازمان مردم‌نهاد "جوانان هدف‌دار فردا" اظهار کرد: جامعه آماری خود مردمی هستند که وجود دارند و آسیب‌ها را از نزدیک مشاهده می‌کنند، پس به لحاظ کلی آسیب‌ها در چهار حوزه اقتصاد، فرهنگ، سیاست و اجتماع به خاطر دخیل بودن در موضوعات بخصوص در بحث مواد دخانی و مواد مخدر قابل تقسیم‌بندی است.
این کارشناس ادامه داد: بهترین روش در بررسی مصرف مواد دخانی تأمل بر روی سطح فرهنگ‌سازی است، در این رابطه باید قبول داشت که هیچ فردی در چند جلسه متقاعد به میزان مضرات مواد دخانی و ترک آن نمی‌شود، اما اگر در جامعه یک روند تربیتی درست حاکم باشد یا هنجارها عامل تربیت شوند و کودک از همان ابتدا با عوامل ملموس مضرات مواد از طریق خانواده و آموزش‌وپرورش به عنوان دو کانون تربیت آشنا شوند، به یقین بسیار مهم‌تر و ارزشمندتر از اقداماتی است که مسئولان انجام می‌دهند.
وی با طرح این سوأل که چرا سن مطالعه ما نباید پایین بیاید، ولی سن مصرف دخانیات به راحتی تنزل پیدا می‌کند، تصریح کرد: این به این معنای این است که روش‌های اخذ شده درست به انجام نرسیده است.
ملکشاهی با اشاره به اینکه قدرت سازمان‌های مردم نهاد را نمی‌توان در جهان نادیده گرفت و حتی می‌شود مدعی شد قدرتمندتر از دولت عمل می‌کنند، خاطرنشان کرد: در پژوهش‌های که در دل اجتماع انجام شده است، وقتی از علت استعمال دخانیات سوال می‌شود، جواب این است که والدین به علت مشاهده اشکالات و معایب مواد مخدر به قلیان یا سیگار کشیدن فرزندشان بسنده کرده و تبدیل به یک امر عادی برای آن‌ها شده است؟
وی یکی از آسیب‌های این مقوله را "نظارت دستگاه‌های مربوطه" دانست و گفت: برخوردهای نادرست و طلبکارانه و همچنین پژوهش‌های آماری دو آسیب بزرگ این حوزه است، چراکه برخورد باید ارشادگونه و پژوهش‌ها منجر به خوب شدن روند مسیر شود.
ملکشاهی با انتقاد از دستگاه‌های متولی امر فرهنگ که چرا همگی ادعای فرهنگ‌سازی می‌کنند، در حالی که این چنین نیست، یادآور شد: پلیس راهنمایی و رانندگی با ساختن چندین پویانمایی توانست درصدی زیادی از خطاهای رانندگی را از بین ببرد چرا در دیگر موضوعات جامعه چنین کاری تکرار نمی‌شود، البته در مباحثی همچون مواد دخانی دست‌های پنهانی وجود دارد که نمی‌گذارند، چنین روند مثبتی پیش برود.
فضای مجازی عاملی در دامن‌زدن به آسیب‌های اجتماعی
وی یکی دیگر از آسیب‌ها را "گروه همسالان" عنوان کرد که افراد با وجود اینکه در خانواده زندگی می‌کنند، بیشترین تأثیر را از دوستان می‌گیرند، گفت: دنیای مجازی نیز عاملی برای دامن زدن به آسیب‌های اجتماعی شده است، هرچند فعالیت‌های زیادی توسط متولیان انجام گردیده است، اما هدف اصلی را جلو نمی‌کشد هرچند این موضوع همتی همگانی را طلب می‌کند و یک مجری خاص را نمی‌توان مقصر دانست، چراکه اگر همه متولیان وظایف را به‌درستی انجام می‌دادند، نیاز به برگزاری چنین میزگردی برای آسیب‌شناسی موضوع و ارائه راهکار نبود بدین‌جهت باید اشتباهات را پذیرفت و درستشان کرد.
ملکشاهی اضافه کرد: امری که باید در ارائه راهکار مدنظر باشد، این است که چون تولید و توزیع مواد دخانی برای متولیان منابع مالی بالایی دارد، نمی‌گذارند این معضل برداشته شود، پس وقتی چنین وضعیتی حاکم است، باید دیدگاه در این حوزه عوض شود و با برنامه‌ریز دقیق برای سنین پایین به‌گونه‌ای اجرا شود که دچار مشکل کمتری شویم.
وی گفت: چرا دانشجویای پزشکی و حتی خود پزشکان برای سرپا ایستادن در شیفت‌های بیمارستانی قرص‌هایی با دوز بالای مرفین استفاده کنند و یا مدارس فقط به فکر تشکیل گروه سرود باشد، چرا نباید به فکر بررسی آسیب‌هایی باشیم که در آینده پیش می‌آید؟ از این حیث باید ظاهربینی و جذابیت آنچه را که می‌بینیم، کنار گذاشت و با ورود همه متولیان مواد دخانی و مخدر سطح تعقل را به حدی در جامعه بالا برد که مسئله دخانیات بدون راه‌حل باقی نماند.
راهکارها نباید مقطعی باشند
دکتر پیمان بهترین راه مبارزه با یک آسیب اجتماعی را معرفی جایگزین مناسب دانست و گفت: در مواجهه با آسیب‌ها باید راهکارهای پیشگیرانه ارائه شود، اما نباید آن تدابیر راهکارهایی مقطعی باشد، مثلاً در بحث کنترل جمعیت یکسری اقدامات انجام شد که منجر به کاهش جمعیت شد، هرچند در همان دوران نیز از سوی کارشناسان اعلام شد که اگر هر خانواده 3 فرزند نداشته باشد، در آینده جامعه‌ای متلاشی خواهیم داشت که الآن نیز با همان مشکل روبرو شده‌ایم.
این کارشناس هوشبری با اشاره به قدرت تبلیغات و قدرت مالی که در دست تولیدکنندگان مواد دخانی است، اظهار کرد: نمی‌توان در مقابل تبلیغات و صاحبان سرمایه کاری کرد، بدین‌جهت نباید به جنگ با آن‌ها فکر کرد، بلکه راهکار درست پیشگیری و تغییر رفتار است.
دکتر «اسد احسان‌زاده» سرپرست گروه پیشگیری از بیماری‌های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی استان ایلام نیز گفت: در مبارزه با قلیان قانون تعریف‌شده است که سیستم سلامتی کشور درگیر بوده و بعد از تدوین گزارش‌های قانونمند به نیروی انتظامی جهت اجرای حکم ابلاغ می‌شود، اما متأسفانه در بحث مبارزه با سیگار به‌عنوان یک عمل پرخطر هیچ برنامه‌ای در اختیار گروه سلامت نیست.
این پزشک با طرح این سؤال که چه شده که الآن شاهد این اتفاقات هستیم، اظهار کرد: جامعه ایلام در حال گذار است، بدین معنا که تصمیمات برآیند تفکر جامعه‌ای است که در حال عوض شدن است و اتفاقاتی در حال وقوع است که کنترل آن‌ها تا حدی از دست همه خارج است، حوادثی که چالش‌های فرهنگی غیردینی با فرهنگی دینی را در پی داشته است، حال‌آنکه اگر در جامعه تغییر می‌بینیم باید پیامدها را مشاهده کرد، اتفاقاتی که تأثیرات خود را بر روی همه گرایش‌ها مردمی قرار می‌دهد.
احسان‌زاده یکی دیگر از موارد قابل بحث را "ارتباطات جهانی" عنوان کرد و افزود: ارتباطات جهانی به نوعی همه را تکان داده است، به نحوی که دیگر نمی‌توان گفت "به من چه" در فلان روستا، شهر یا کشور چه اتفاقی افتاده است، چون‌که این موارد واژه‌های آشنایی هستند که از طریق تلویزیون، اینترنت و ماهواره قابل‌دسترسی است و در حال‌حاضر آنچه در رویارویی با مواد دخانی در اختیار داریم، نیروی انتظامی، صداوسیما و وزارت بهداشت و درمان است.
سرپرست گروه پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر مرکز بهداشت استان ایلام ادامه داد: یکی از برنامه‌های وزارت بهداشت راه‌اندازی موزه سلامت در استان‌هاست که در آن بسترهایی برای توزیع کتاب، نمایش انیمیشن یا فیلم برای کودکان که محلی برای بازدید دانش‌آموزان مقطع ابتدایی باشد تا پیامدهای ناشی از مصرف مواد دخانی به آن‌ها نشان داده شود.
تعطیلی 68 قلیانی در استان ایلام
وی تصریح کرد: 19 قلیانی در شهر ایلام و 49 قلیانی در شهرستان‌ها به دلیل تهدید علیه سلامت عمومی از طریق گزارش حوزه بهداشت و اجرای نیروی انتظامی تعطیل شده که این جنبه از برخورد ما با آسیب است، اما از طرفی چنین پیش می‌آید که یکی از دانش‌آموزان هنرمند و علاقه‌مند به رشته نقاشی تنها به خاطر بازیگوشی در صف مدرسه از زنگ هنر محروم می‌گردد، وقتی دلیل آن پرسیده شد، گفتند برای تنبیه این دانش‌آموز ممتاز او را از زنگ هنر که اهمیت نداشته است، جدا کردیم. از آنجا ممانعت و اینجا هم منع از کلاسی که علاقه دانش‌آموز است.
احسان‌زاده با بیان اینکه همه به نحوی مقصر هستند، زیرا برای توجیه اقدامات، ادله و برخوردهای می‌کنیم که نسل در حال تربیت ما از بسیاری از مسائل و هنجارها زده شود، تصریح کرد: عملیاتی کردن خیلی از قوانینی که الآن وجود دارد، باعث گرایش نسل ما به‌طرف دیگر یعنی مصرف مواد دخانی می‌شود که مقدمه‌ای برای وابستگی به مواد مخدر خواهد بود.
این پزشک تعداد مبتلایان به بیماری تالاسمی در کشور را 26 هزار نفر عنوان کرد و گفت: حدس زده می‌شود جمعیت اصلی این بیماران سه برابر رقم اعلام‌شده باشد حال‌آنکه این جمعیت در ایلام به 121 نفر رسیده است که تاکنون 30 نفر آن‌ها فوت شده است، اما در بیماری ایدز به دلیل چرخش ویروس در اماکن پرازدحام مثل زندان‌ها روند شیوع سریع است و هر لحظه امکان انفجار و شیوع بیماری وجود دارد، به گونه‌ای که شرایطی برای کنترل بیماری وجود نداشته باشد، آن‌هم از طریق جامعه‌ای محدود درگیر رفتارهای پرخطر که به مابقی جامعه سرایت کند.
دیدگاه پادگانی مسائل اجتماعی را حل نمی‌کند
وی در جدول سلامتی "آموزش" را از همه اشکال موجه‌تر دانست و گفت: تلاش در جهت تغییر نگرش‌ها و نه جلسات سطحی و گفت‌وگوهای کلاسیک و بدون روح اساس کار است، بدین‌صورت باید برای اعمال تغییرات بسترها را فراهم کرد، به‌عنوان مثال چرا باید تجویز آزمایش پزشک با امتناع و فرار بیمار به دلیل ترس از ابتلا به بیماری‌های وحشتناک وجود داشته باشد؟ یکی از دلایل این است که میزان مصرف و تزریق آمار مبتلایان به ایدز را افزایش داده است، از طرفی بیشترین راه انتقال ایدز که از راه تماس‌های جنسی است، بعضی از علل انتقال بیماری را ناشناخته گذاشته استریال از طرفی هزینه‌های که در امر پیشگیری و آموزش از سوی سیاستگذاران تعیین می‌شود، به‌اندازه‌ای که بتوان کار مناسبی انجام داد، نیست.
احسان‌زاده با تأکید بر اینکه دیدگاه پادگانی قادر به حل مسائل اجتماعی نیست، گفت: در هر سیستمی که عهده‌دار آموزش است، تزریق منابع مالی بسیار ضعیف است، به‌نحوی‌که نمی‌شود کاری انجام داد، درحالی‌که باید در بحث مصرف مواد دخانی کارهای زیادتری اعمال شود.
سرگرد درویشی رییس دفتر تحقیقات کاربردی فرماندهی انتظامی استان ایلام در بخش دوم صحبت‌های خود گفت: با توجه به افرایش مصرف در مقابل کاهش سن باید به دنبال جایگزینی مناسب نوجوانان و جوانان باشیم، جایگزینی مانند ورزش که بتوان انرژی او را از طریق ورزش در اوقات فراغت تخلیه کرده و سطح هیجان را کاهش داد. علاوه بر آن در کنار نظارت بیشتر به پیشگیری از افزایش غیرمتعارف تولید، توزیع و عرضه پرداخته شود.
وی بر آگاهی‌بخشی و آموزش خانواده‌ها تأکید کرد و افزود: نظارت باید همراه با کنترل بر گروه همسالان بخصوص در سنین نوجوانی و جوانی باشد، همچنین از طریق رسانه‌های جمعی اقدام به پیاده‌سازی برنامه‌های آموزشی در راستای پیشگیری از اعتیاد شود.
وی شناسایی کانون‌های آسیب‌زا در جامعه و برنامه‌ریزی برای به حداقل رساندن آسیب‌های اجتماعی را یکی دیگر از پیشنهادها در کاهش مصرف مواد دخانی عنوان و در پایان تأکید کرد: باید تمرکز بیشتر بر برنامه‌های پیشگیری متمرکز باشد.
ارسال پیام خصوصی اشتراک گذاری :
|
|
|
|
| 
ارسال پیام خصوصی
محمد شریف صادقی
علی نظری سرمازه
مهرداد مانا
شاهزاده خانوم
آرش حاتمی (تکروٍ تنها)
محمد باقر انصاری دزفولی 
