غافله

سلام بانو حسینی نازنین!

_شعرتان احساس و عاطفه دارد؛ اما، دریغ از وزن و قافیه!

_قالب شعرتان بیشتر به قالب آزاد می آید تا غزل.

همانگونه که استادان فرمودند، شعرتان برای غزل شدن، از نظر وزن و قافیه، حتما باید مورد بازنگری اساسی قرار گیرد.

_علاوه بر آن، شعرتان دارای غلط های نگارشی و املایی نیز است و ذیلا ویرایش کلمات را برایتان می‌آورم:

غافله‌ی: ویرایش شود: قافله‌ی.

بهره: ویرایش شود: بهرِ (بهره: سود؛ امّا: بهرِ: حرف اضافه است؛ به معنی برای)

خستهی: ویرایش شود: خسته‌ی.

با نگاه خماره: ویرایش شود: با نگاهِ خمارِ


_تعریف قالب غزل را (این که حداقل ابیات آن چند است و قافیه در کجاها می‌آید)، با رسم شکل و یک مثال برایتان می‌آورم. بعد دقّت کنید، متوجّه می‌شوید که چهار بیت ارسالی شما علاوه بر نداشتن وزن و قافیه‌ی مناسب، حتی حداقل ابیات برای یک غزل را نیز ندارد و بهتر است قالب شعرتان را قالب آزاد در نظر بگیرید؛ مگر آن که وزن و قافیه ی آن را اصلاح کنید.

تعریف غزل:

_غزل شعری است که مصراع اول و تمام مصراع های زوج آن، هم قافیه باشند.

_معمولاً موضوع غزل عاشقانه و یاد ایام جوانی،
بیان عواطف و احساسات، ذکر زیبایی و کمال معشوق و شکوه از روزگار است. (غزل های اجتماعی نیز از سروده های معاصرین است.)

_بیت های غزل های فارسی از لحاظ مضمون دارای استقلال اند.

_تعداد بیت های غزل، معمولاً 5 تا 14 بیت است.

_شکل زیر، یک غزل پنج بیتی (دارای 10 مصراع) را نشان می دهد و علامت * بیان کننده ی چگونگی قرار گرفتن قافیه در انتهای مصراع اول و انتهای مصراع های زوج است.

(منظور از مصراع های زوج، مثلا برای یک غزل پنج بیتی، همان مصراع های دوم، چهارم، ششم، هشتم و دهم غزل است.)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ*                       ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ *

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ                           ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ*

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ                           ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ*

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ                           ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ*

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ                           ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ*


حافظ و سعدی و مولوی، از بزرگترین شاعران غزل سرای فارسی هستند.

یک نمونه غزل 8 بیتی، (دارای 16 مصراع) از حافظ را برایتان نمونه می آورم، به چگونگی قرار گرفتن قافیه در انتهای مصراع اول و نیز انتهای مصراع های زوج غزل دقت کنید:


1_ای پسته تو خنده زده بر حدیث قند*
مشتاقم از برای خدا یک شکر بخند*

2_طوبی ز قامت تو نیارد که دم زند
زین قصه بگذرم که سخن می‌شود بلند*

3_خواهی که برنخیزدت از دیده رود خون
دل در وفای صحبت رود کسان مبند*

4_ گر جلوه می‌نمایی و گر طعنه می‌زنی
ما نیستیم معتقد شیخ خودپسند*

5_ ز آشفتگی حال من آگاه کی شود
آن را که دل نگشت گرفتار این کمند*

6_بازار شوق گرم شد آن سروقد کجاست
تا جان خود بر آتش رویش کنم سپند*

7_جایی که یار ما به شکرخنده دم زند
ای پسته کیستی تو خدا را به خود مخند*

8_حافظ چو ترک غمزه ترکان نمی‌کنی
دانی کجاست جای تو خوارزم یا خجند*


_ یکی از منابعی که به سادگی قالب های شعری و نیز وزن و قافیه را آموزش می دهد، کتاب آرایه های ادبی سوم انسانی است. انشالله با تهیه ی این کتاب و خواندنش، دیگر قالب های شعری و نیز وزن و قافیه را بهتر خواهید آموخت.

_ ضمنا جمله ی: (دست آزادی به دستم دادی.) جمله ی ادبی بسیار زیبایی است. ( دست آزادی: اضافه ی استعاری).


موفق باشید نازنینم!