خانواده مهمترین محیط برای پیشگیری از اعتیاد
طبق آمار موجود بیشترین مصرف کنندگان مخدرهای جدید جوانان هستند و کشور ایران یکی از جوانترین جمعیت های حاضر جهان را به خود اختصاص داده است خطر گرایش به مواد مخدر از دوره نوجوانی آغاز می شود در این دوره رشدی فرد حساس ترین دوران زندگی خود را تجربه می کند ویژگی هایی چون استقلال طلبی، مخالفت با والدین، گرایش به گروه همسن و... نوجوان را مستعد گرایش به رفتارهای پرخطر چون مصرف مواد مخدر می کند نتایج طرح ارزیابی وضعیت استعمال و وابستگی به مواد نشان می دهد میانگین سنی معتادان کشور ظرف هفت سال 3/1 سال پایین تر آمده است جمعیت معتادان 20 تا 24 ساله از 7/11 در صد، هم اکنون به 3/17 درصد رسیده است.طبق این بررسی ها رشد اعتیاد در گروه سنی 20 تا 30 سال طی سالهای اخیر قابل ملاحظه است .
خانواده به عنوان نخستین جایگاه شکل گیری و جهت دهی به شخصیت فرد به دلیل فقر آموزشی که دارند نقش اصلی را در گرایش نوجوانان و جوانان به مواد مخدر جدید ایفا می کنند بنابرین به مناسبت روز جهانی مبارزه با مواد مخدر ( 5 تیرماه) معاونت بهداشتی دانشگاه در زمینه پیشگیری از اعتیاد در خانواده متن ذیل را جهت ارتقاء آگاهی خانواده های محترم تهیه نموده است.
خانواده به چند دلیل مهمترین محیط برای پیشگیری از سوءمصرف مواد است. نخست آنکه والدین موثرترین افراد زندگی بچه ها هستند و از ابتدای زندگی او به فرد دسترسی دارند. دوم اینکه والدین مهمترین الگوی رفتاری فرزندان هستند و سوم اینکه بهترین زمان برای پیشگیری اولیه از مصرف مواد سالهای زندگی فرد در خانواده یعنی کودکی و نوجوانی است تحقیقات نشان داده است که اگر پیشگیری از طریق خانواده باعث به تعویق افتادن اولین مصرف سیگار یا هر ماده دیگری باشد یا به عبارت دیگر خانواده ها فرزندانشان را بدون تجربه مواد به 18 سالگی برسانند، شانس ایجاد مشکلات جدی سوء مصرف مواد و اعتیاد در سالهای بعدی زندگی کاهش می یابد. بد نیست در اهمیت پیشگیری اولیه از سوء مصرف مواد در دوران کودکی و نو جوانی به این نکته هم اشاره کنیم که برخی پژوهشها نشان داده است مصرف مواد در این دوران میتواند بر مغز فرد که هنوز دوره رشد و تکامل آن کامل نشده است تاثیراتی برگشت ناپذیر بگذارد.در زیر به چند مهارت اساسی که به سالم نگه داشتن فرزندانمان از اعتیاد و به استحکام و ثبات خانواده کمک می کند اشاره می کنیم:
1- ارتباط خوبی با فرزندانمان برقرار کنیم و آنرا حفظ نمائیم .
با فرزندمان صحبت کنیم .
این موضوع بسیار بدیهی در بسیاری خانواده ها به دلایل مختلف از جمله ساعات طولانی کار یک یا هر دوی والدین مغفول می ماند. والدین بایستی سعی کنند هر روز حداقل دقایقی را برای گفتگو با هر یک از فرزندان اختصاص دهند. نباید فراموش کنیم که هدف ما از هر فعالیت شغلی فراهم کردن شرایط برای یک زندگی موفق فردی و خانوادگی است و لازم است مراقب با شیم آرامش ورابطه صمیمی بین اعضای خانواده فدای کار نشود.
لازم است ضمن ایجاد شرایط مناسب از فرزندمان بخواهیم پرسش هایش را با ما مطرح کند و راجع به دیدگاهها ،اهداف ،علائق و آرزوهای خود صحبت کند. برای شروع گفتگو می توانیم نظر او را راجع به موضوعات ساده جویا شویم.همچنین میتوانیم در باره ی مشکلات و چالش هایی که فرزندمان در طول روز با آنها مواجه شده است صحبت کنیم و نحوه ی کنار امدن با آنها را مورد بررسی قراردهیم و از این طریق به او در یادگیری مهارتها ی حل مسئله کمک کنیم . این مهارت به او کمک میکند تا در مواجه با مشکلات تحت تاثیر فشار همسالان قرار نگیرد و برای حل مشکل به مواد مخدر روی نیاورد.
گاهی نوجوان احساس میکند که از مهارت کافی برای صحبت کردن برخوردار نیست. او احساس میکند که فقط بزرگسالان مهارت کافی در برقراری ارتباط و گفتوگو دارند.آنان به موقع و به جا صحبت میکنند. در حالی که نوجوان احساس میکند چنین مهارتی ندارد، پس سعی می کند کمتر صحبت کند. او اعتماد به نفس کافی برای صحبت کردن و ابراز عقیده ندارد و اینجا وظیفه والدین است که با ایجاد فضای امن و محبت آمیز او را به بیان نظراتش تشویق کنند.
باقر رمزی باصر
افتاده بپا خاسته