آقای "محمدجواد مهریفر" مشهور به "ماجو مهری"، شاعر کُردزبان کرمانشاهی، زادهی ۱۰ آبان ماه ۱۳۷۳ خورشیدی، در اسلام آباد غرب است.
وی در دومین دورهی جشنوارهی شعر و داستان کُردی بلوط، در بهمن ۱۴۰۰، به عنوان شاعر برتر انتخاب شد.
کتاب "ژاو" مجموعهای از اشعار کُردی اوست که چاپ و منتشر شده است.
◇ نمونهی شعر کُردی:
(۱)
بەخت چەفتێ، ئاە سەردێگم، دواێ ئاخر شەڕێگ
ئاو داسەو کەشتیم چۊ ناخوداێ ئاخر شەڕێگ
چێ گەڵاڕێژان، نەکەفتم، بۊمەسە تانەێ وەهار
زەرد وسیامە وە دارەو چۊ گەڵاێ ئاخر شەڕێگ
خوەزێەمەو جاران شەماڵ سەرخوەشێ بۊم و ئەلان
دی سیەو نەێرێ هناسم، جوور واێ ئاخر شەڕێگ
چۊ کەسێ جەورێ بکیشێدن گوچان ئەرجنێ
بۊمەسە سەر بار گیانم جوور پاێ ئاخر شەڕێگ
دەس دڕا کەن ئەو من و ئۊشن تڵسمێ کردنه
کەس نیەنیشێدن لە شانم چۊ چێاێ ئاخر شەڕێگ
داخ نەێرێدن گێا بۊد و بچی تاسوو بکەی
وەێ گران ها ئەورە بۊدە پادشاێ ئاخر شەرێگ
خۊن لە ئابادی بڕشیەێ، وەخت خۊن سڵ هیچ کەس
ناێ بۊشێ کەێ خودا... چۊ کەێخوداێ ئاخر شەڕێگ
ئەو خوەرئاوا نووڕم و سیکار کیشم، چای خوەم
لە دەسم دی هیچ نیەتیەێ، چۊ پیاێ ئاخر شەڕێگ...
(۲)
دڵم هۊر مناڵی کەێ شەوەیل پڕ لە ڕەنگ ها کوو
دڵ ئەیۊ ها لە جەنگ ئۊشێ پەژارەیل قەشەنگ ها کوو
لە هۊرم تێ لە پەنجەێ قەێ پەتوو ژێرم ڕخم چێ ئەیۊ
دەسێ نا بان شانم وەت بخەف ڕووڵە پەڵەنگ ها کوو
وڕاوەێ دووسەگان نیمە ڕێ کەێدن: لە داخ ئەو ـ
عەزیزەیلە م باێەد زۊ بمردام عار نەنگ ها کوو
چڕێ هوورە وە ژێر لێو: قهتار پڕ لە شەنگ ها کوو
هناسم گردێە دژمن؛ ڕەفیق ڕووژ تەنگ ها کوو
ئەلان سی ساڵە ئەو ڕووژەیل شۊمە چێنە هێمان یەیۊ
چەنێ یەێ دەف لە خەو هەڵواڕکێ ئۊشێ تفەنگ ها کوو
دهنگ خومپاره ڕەد کەێ لە پەتوو گیانێ گرێدەو وەر
وە دەس شانێ تکان دەم: با... بخەف خەو دیدە جەنگ ها کوو...
(۳)
قاپ ئەکسد نامەسە لاێ یەێ قەدیمە بڕنەوێ
هەرکەسێ دووسێ دریدن،سێنێ گیاند یەێ شەوێ
دەرد ئەو مەرگە لە گیانم ک لە شوون٘ داخ تە بوود
چیدە پیری مردنەو ئەر باێ لە چەو یەێ چەو کەوێ
چەو لە ڕێ مردن د ڕێچەرمێ وسانە لە چەوم
لە چەوەیل تە سناو کەێدن چمان دۊیەت ئازەوێ
ئێ دڵە جوور ئاسمانێ ک نێاشتوو کەوترێ
پڕ لە هەورەیل سیەس بێ یە بوارێدن تیەوێ
ئنتقام هەورەگان یەێ شەو لە شانەیلد گرم
ئەر بوەێدەو ئەێ چەو لامەسسەوە یەێ شەو خەوێ
هەێ کەپوو ئەر حاڵ مە لە شوون خوەێ پرسی تە بۊش
جوور وارانێ ک وا داۊدن لە لێ یەێ سەر دەوێ
کول دونیا بوونە دەم بۊشن تەمامە عشقدان
گووش خوەم پڕ لە کوچگ کەم، مە نیەکەم دەس لە قەوێ
یەێ شەوێ ڕیچەرمێەگان دی شەکەت بوون لە وسان
یا تە لە قاپا درایدن یا ک تیر بڕنەوێ...
(۴)
چهوهیلم
بۊونەسه دوان چاڵاو...
هر شو تیێدو
بش یه آبادی لەلێان
ئاو کیشید...
شەوەکی که له خەوا تیەم
دۊنم چەوێلم هێمان خیسن
ولی ته ئاوەگان ولا بردیدەو چیده...
◇ ترجمه به فارسی:
چشمهایم
دو چاه آب شده اند...
هر شب میآیی و سهم یک روستا را
از آنها آب میکشی...
صبح که بیدار میشوم
میبینم چشمانم هنوز خیساند
اما تو آبها را با خود بردهای...
◇ نمونهی شعر فارسی:
(۱)
[فوبیا]
بگو زخم صداهای تو در من را چه باید کرد؟
که بعد از رفتنت گلهای سوسن را چه باید کرد؟
تو من را در میان خود رها کردی، ندانستی
که سوزنهای گم در بینِ خرمن را چه باید کرد؟
من از سرکوبِ احساساتِ قلبم عاجزم دیگر
کلنگِ خسته از تخریبِ معدن را چه باید کرد؟
برای آدم افسرده راه چاره قطعا هست
قطارِ خسته از دنیای آهن را چه باید کرد؟
من از بخت بدم مرگم مرا از یاد خود بردهست
درختِ رفته از یادِ تبرزن را چه باید کرد؟
همه ایامِ قبل از سال نو را جشن میگیرند
ولی اسفندِ بعد از مرگِ بهمن را چه باید کرد؟
من از شبهای بیفردای بیتو فوبیا دارم
بگو بیخوابیِ یک ماهِ یک زن را چه باید کرد؟
تمام لحظهها را بیتو حاشا میکنم، اما
بگو که خاطراتِ با تو بودن را چه باید کرد...؟
(۲)
[تراژدی]
قرار بود تو شوی درخت و من کبوترت
و پدرِ "من" بشود پدربزرگ پسرت
شبی که نامهی عروسیت رسید یک نفر-
بلند داد زد که باغباااان... هدر شد ثمرت
عشق و علاقه و هوس به روی من حرام شد
ولی تو چه...؟ رسیده وقتِ ازدواج دخترت
نمیشود که بگذرم، حلالشان نمیکنم
روز قیامت مثلاً... وای به حال مادرت...
همیشه ذاکرِ خدا بودم و بعدِ رفتنت
تمام ذکرِ من شده: بر پدرت... بر پدرت...!
همیشه کائنات و سرنوشت علیه من... خدااا
شکستهام در این همه جدالِ نابرابرت
تراژدی همان دقیقهایست که به اشتباه
تو میزنی نام مرا، صدا به جای همسرت...
(۳)
چون سوزن گم، میان کاهش شده است
ماهی که اسیر چشم چاهش شده است
در عمق نگاه آهوانت اینجا
شیریست که سهمش از تو آهش شده است.
(۴)
هر هزار و چند ساعت
در دور افتادهترین
نقطههای مرزی مغز من
بمبهایی متولد میشوند
که دسته گلهای زیادی را
در اطراف گورستانها به فروش میرسانند...!
هر هزار و چند دقیقه
گلولهای
مرا میرساند
به دست نیافتنیترین
جای سینهی معشوقهای
که هرگز به او نرسیدم...
هر هزار و چند ثانیه
زیباترین خوابها
به یکباره کابوس میشوند
در چشمان شهر...
ساعت مرکزی بر میگردد
به هزارههای پیش از خود؛
به درخت بودنش...
آنجا که هنوز هیچ مردی
برای کاشتنش
به دنیا نیامده است...
و خردلها نفوذ میکنند
در آبگینهی عمر کودکانی
که سالها بعد
گوش،
ریه
و یا انگشتانشان را
به یادگار روزهای جنگ
در رحم مادرانشان به جا میگذارند...
■
کسی نمیداند
ملحفهی سفید رنگی
که بر باکرگی زمین کشیدهاند را
قطرات خون کدام تازه عروس
به پرچم اعلان جنگ
مبدل کرده است...
(۵)
متفاوت بودن
گران تمام میشود
عده ای میگویند
با خودش برای خانههای روستا
خوش شانسی
میبرد
و عدهای او را متهم میکنند
به دلبری از پرستویی
که روی یک شاخه کنار او نشسته است
عدهای نیز قسم میخورند
که او
حاصل رابطهی نامشروع دو کبوتر است
متفاوت بودن
گران تمام میشود
شبیه کلاغ بیچارهای
که سفیدی پرهایش
مادرزادیست.
(۶)
چادرش را
از سرش برداشت مترسک
تمام مزرعه را
کلاغها خوردند...
(۷)
جبهه نرفته،
شیمیاییام میکند
عطر پیراهنی که
زمانی،
زندگی را
به ششهایم
تزریق میکرد...
(۸)
فانوسی
که در یک شب پر از مرگ
در نیمههای راه
خوابش میبرد
مترسکی
که هنگام دیدن کلاغها
پیراهنش را به باد هدیه میدهد
خانهای
که وقت زلزله
دست و پایش را گم میکند
هر سه میتوانند
ویرانی عظیمی را
به بار آورند
اما امان از دختری
که پس از چند سال
دارد به انتخاب یک جفت از کفشهایش
برای ترک معشوقهاش
فکر میکند...
(۹)
لغتنامهی دهخدا
مهمترین واژهاش را
ناقص معنا کرده است!
هرچه میگردم
"دستان مادرم" را
لابلای معانی "عشق"
پیدا نمیکنم...
(۱۰)
کار از کار گذشته...
آب نخواهد شد؛
حتی اگر
سیاهپوش کنند گازهای گلخانهای،
آسمان را...
و پاره کند لایهی اوزون،
پیراهنش را...
نه...
هرگز آب نخواهد شد؛
بلور چشمان دختری
که هنگام وداع
تابستانش یخ زد.
(۱۱)
سنگ "صبور" من،
سبز میشوم
یک روز،
درست زیر پاهای "تو"...
(۱۲)
دوست داشتنهایت را
در کوزه گذاشتهام و
هر روز آبشان میدهم...!!
نخند!
آبیاری وجین
کار هر دیوانهای نیست...!
(۱۳)
روی ریل آرزوها،
به امید ماشین زمان
دراز میکشم،
ناگهان
توپولوف خاطراتت
مرا زیر میگیرد...!!!
(۱۴)
فرقی نمیکند
چند سال دویده باشد
کافیست باد بیایید
هرگز به قاصدکی
که عاشقش شده
نخواهد رسید
حلزون!
(۱۵)
ما درخت متولد شدیم
بیشاخ و برگ
یک فصل مانده به
معاشقهی نهال ها...
دو کبوتر نیمه جان بودیم
بر فراز کوه
با چشمان نیمه باز
شاهد هنرنمایی ابراهیم
و پرواز چهار پرندهی بیبال...!
ما دو انسان بودیم!
رویاهایمان را مرز کشیدند
و ما را سربازهای روی برجک...
مبادا آرزویی پا به فرار بگذارد
در عمق یکی از خوابهایمان...
سهم ما توفان شد
از نوازشهای نسیم
و گرداب،
از آرامترین
روزهای زندگی موج...
■
عشق گناهیست
که از قرنها پیش از تولدت
تا هزارههای پس از مرگت
بخاطرش عذاب میکشی...
گردآوری و نگارش:
#زانا_کوردستانی