پست های وبلاگ

چالشهای روانشناختی مرتبط با تولد نوزاد جدید و سازگاری کودک اول را میتوان از منظر روانشناسی رشد، دلبستگی و خانواده بررسی کرد.
ورود عضو جدید به خانواده، یک بحران تکاملیست که نیازمند مدیریت هوشمندانه احساسات، تغییرات ساختاری در روابط و بازتعریف نقش پذیریهاست. ابعاد این فرایند و راهکارهای تخصصی برای آماده سازی کودک اول طبق نطر روانپزشکان به صورت زیر میتواند باشد:
درک چالشهای روانشناختی کودک اول:
احساس تهدید در فرزند نخست_ که در نگاه بسیاری از خانوادهدها به عنوان شیرینترین و  وفادارتر فرزند محسوب میشود_، میتواند از چالشهای یاد شده باشد.  کودک اول ممکن است ورود نوزاد را باعنوان رقیبی برای جلب توجه والد یا والدین تفسیر کند. این حسِ "خلع پادشاهی" به ویژه در کودکان زیر ۵ سال که هنوز درک کاملی از اشتراک گذاری عاطفی ندارند، شدیدتر است. 
واپسروی رفتاری:
رفتارهای واپسگرایانه مانند حزن، مکیدن انگشت یا تقلید از نوزاد، تلاشی برای بازگرداندن توجه والد است. این رفتارها طبیعیست و معمولاً موقتی خواهد بود . 
تناقض عاطفی:
کودک ممکن است همزمان عشق و حسادت را تجربه کند. پذیرش این تناقض توسط والدین، کلید کاهش اضطراب کودک نازنینتانست. 

راهکارهای آماده سازی پیش از تولد:

  یکی از راههای ایجاد امادگی و همدلی در فرزند ارشد، ایجاد مشارکت معنادارست
  کودک را در انتخاب وسایل نوزاد (رنگ اتاق، لباسها) مشارکت دهید. حتی میتوانید از طرف نوزاد برای او هدیه تهیه کنید تا احساس تعلق ایجاد شود. 
  استفاده از کتابهای داستان با موضوع خواهر/برادر شدن و نمایاندن  تصاویر  دوران نوزادی خود کودک، به درک بهتر او کمک میکند. 
مدیریت پس از تولد نوزاد جدید باید  تعادل عاطفی و نقشپذیری را در کودک بزرگتر تقویت کند.
  اجازه دهید کودک اول اولین فردی باشد که نوزاد را میبیند،او را ببوسد و با مراقبت شما در آغوش بگیرد. این ملاقات باید در فضایی آرام و بدون حضور جمعیت انجام شود تا فشار عاطفی کاهش یابد . 
  هدیه ای از طرف نوزاد به کودک اول بدهید تا حس مثبتی ایجاد شود . 

تقسیم توجه بدون قضاوت:
مثالا
  روزانه  زمانی اختصاصیِ بدون حضور نوزاد به کودک اول اختصاص دهید. این زمان باید کاملاً متمرکز بر نیازهای  عاطفی او باشد . 
  به کودک بزرگتر یاداور شوید و اطمینان خاطر بخشید که ،همیشه خاص است و خاص خواهد بود، نوزاد جدید تغییری در  نگرش،احساس و عشق مادرانه ی شما نسبت به او ایجاد نکرده است.
در سالهای بعد، به تقویت هر چه بیشتر پیوند خواهری یا برادری آنها بپردازید، فرزند بزرگ تر معمولا مسئولیت پذیر است و فرزند کوچکتر باید بیاموزد به خواهر یا برادر بزرگتر خود احترام بگذارد.
به فرزندان خود بیاموزید، ترکیب چهره، رنگ پوست و مو،  هوش و نمرات تحصیلی و قد و اندام انها تاثیری در حس والد بودن شما و عشق بینهایتتان به انها ندارد و هیچ توفیری میان دو کودک در هیچ زمینه نیست مگر انچه خلقت پروردگاراست.

فضای رقابتی که دیگران خارج از خانواده، به صورت بیمارگونه برای دو فرزند ایجاد میکنند را تخریب کنید، استرس و خستگی خود را مدیریت نمایید تا به هر دلیلی و در صورت درگیری لفظی و گاه حتی فیزیکی دو فرزند مجبور به تنبیه انها نشوید.
استخدام پرستار موقت مناسب و دارای شرایط قابل قبول با سطوح تربیتی شما برای فرزندان نازنینتان میتواند فرصت بیشتری به ارامش و حس مادر /پدر بودن شما بدهد. از اقوام حمایتگر، مانند خواهر همسر، خواهرزاده ی همسر و اقوام مادری خود بخواهید شما را در روزهای اولیه امدن نوگل نازنینتان یاری کنند. تعارضات بین دو کودک عزیز شما، کاملا طبیعیست،  آنها عاشق مادر /پدر خود هستند  و این تعارضات سیر طبیعی رشد اجتماعی است و نه هرگز شکست نقش والدگری شما گرامیان.
برای ادراک بهتر و ایجاد سازگاری میان نوزاد و فرزند ارشد، شما باید از نگاه کودک به جهان هستی بنگرید، او را در این روزهای سخت تنها نگذارید و به وی اطمینان دهید، پادشاهی او در خانه و قلب شما با ورود نوزاد کوچک جدید، بیشتر از پیش، پابرجاست.

منابع:

Siblings Without Rivalr / Adele Faber& Elaine Mazlish
   

وبسایت انجمن روانشناسی آمریکا (APA)