وجدان

تراژدی
با سلام و درودی دیگر خدمت
سرکار خانم زند گرامی
و نابیان گرانقدر
خوب شد زود پاسخ ندادم و در چند مرحله به کمک خودتان به کُنهِ مسئله پی بردم و به زیبایی و اثر گذاری سروده تان بیشتر.
بالاخره در نهایت ما به « محاکات » یا داستانی که پشت سر این شعر زیبا و تمثیلی جریان داشت پی بردیم و لذا در تفسیر شعر نمی توانیم آن را دخالت ندهیم. وقتی داستان را فهمیدم دیگر صحنه از یک تئاتر شلوغ و بی نظم و پرهیاهو به یک تراژدی سهمگین تبدیل شد و در تأیید نظر سراینده محترم هیچ صحنه و آکشنی روی صحنه یا متن داستان اضافی نیست و همه تکرار ها و تأکید ها برای انتقال « حس ترحم» و « اضطراب» که برای ساختار هر تراژدی و داستان غم انگیز لازم است خدمت می کنند.
همین جا لازم است که یک آفرین بزرگ برای شما به عنوان سراینده اثر تقدیم کنم.
وقتی عرض می کنم شعری بود تمثیلی برای این است که نمادها و شخصیت ها بر اساس هویت یا نقش واقعی و رئال خودشان در طبیعت انتخاب نشده بودند، بلکه همگی گزینشی و نمایانگر اوج تأثر و تأثیر گذاری نویسنده تراژدی می باشند.
ای کاش شعر شما یک پی نوشت کوتاهی داشت مبنی بر همان توضیح آخریتان که بنظر بنده بسیار هم مفید و کارساز می شد. چرا که کاراکترهای شما بنوعی معرفی می شدند. در اینصورت خواننده می تواند قدم به قدم و سطر به سطر در جریان وقوع حوادث قرار گرفته و ضربان قلب و احساس ترس و ترحم و اضطراب خودش را بموقع با آن هماهنگ کند.
دریا با همه عظمت، لطافت و مهربانی خودش زن آسمان است و به آن خیانت می کند. آسمان با دستان پینه بسته و مسلط خودش بر دریا و ستارگان که بچه های قربانی شده یک خانواده هستند، ایفای نقش می کند. نقش و کاراکتر « ابر»، « مهتاب»، « خورشید»، « ماه » هنوز برایم مشخص نیستند و به همین خاطر هم تأثیر آن ها در داستان و تراژدی زیاد برجسته نیست و باید باشد.
من این داستان را موقتا با حذف آن ها می نویسم و به فرازهای رعب انگیز تراژدی اشاره می کنم تا ارزش سروده شما بهتر معلوم شده و تحسین ها و تمجید ها واقعی تر و مستدل تر:
« . . .
بد عهدی دریا به آسمان
تاول دستان آسمان ،نوازشگر شانه های ستارگان
دریا در خوابی عمیق
در دلِ طوفانیِ آسمان ,رعد وبرق ،بادوبوران
بارش چشمان آسمان
دلِ دریا غرقِ نگاه های بی امان
خون قی کردنِ ستارگانِ دریازده
سیلِ جاری در دامن دریا
ماه وخورشیدرا زمین گیر ،ستارگان را محو
آسمان با زخمی بر دل
فاتحه ی کهکشان را خواند..
. . . »
چقدر این سطور و سرود تراژیک « ترسناک» و « ترحم برانگیز» است. دقیقا دو خصلت اساسی یک تراژدی.
دست های تاول زده آسمان شما فرض کنید شوهر یا پدری که به او خیانت شده است. رعد و برق و باد و بوران دل آسمان. خون قی کردن ستارگان( بچه ها) در دامن دریا( مادر) و دست آخر خوانده شدن فاتحه کهکشان توسط حتما آسمان. آسمان که نمی تواند کهکشان را نابود کند به غیر از این که خودش و دریا و ستارگان را به هر وسیله ای از صحنه روزگار حذف کند.
بعد آن چند خطی که بنده حذف کردم جزو اِلِمان ها و عوامل اصلی داستان هستند. مانند موزیک متن و طبل و سنج خبردهندۀ حوادث و وقایع دهشتناک، که من مشخصا به هویت آن ها راه نیافتم . گرچه مصداق هایی مانند رسانه، افکار عمومی، اطرافیان، دادگاه و وکیل و غیره می تواند مطرح باشد. شاید لازم دیدید توضیحی تکمیلی ارائه بدهید تا بنده نقد خودم را کامل تر ساخته و احتمالا آن را برایتان رنگ آمیزی هم بکنم. بنظر من این سروده چیزی بمراتب بالاتر از یک سروده معمولی است و جا دارد که دوستان مان در شعر ناب آن را تماشا کنند، به آواز کر حزن انگیز آن گوش فرادهند و صحنه های نمادین آن را در پیش چشمانشان مجسم کنند. منتظر می مانم در ذیل همین نقد.

خودم را بشدت ملامت می کنم که متوجه پاسخ دوم شما نشده بودم و چقدر زیبا و گویا و لازم بود. عینا آن نظر را منتقل می کنم و سپس متن کامل سروده را و آنوقت هزاران بار می خوانم لذت می برم و در دلم خون گریه می کنم.

آفرین بر شما:

« . . .
بله راهنمایی میکنم نقش ماه وخورشید پدر ومادر دریا هستند که هر کاری میکنند که اسمان را به سکوت وارامش دعوت کنند ودریا را از خواب غفلت بیدار که متاسفانه دریا انقدر غرق نگاه های هرز شده که هیچ چیز را نمیفهمد ودرک نمیکند وحتی فرزندان دل بندش را از یاد برده ..
ابر ها هم اقوام ومردم اطراف هستند که از این امر بی نصیب نیستند وهمگی از این خیانت بزرگ اسیب میبینند وبغضی سنگین گلویشان را میفشارد ..
. . . »

و حالا متن شاهکار شما:

« . . .
بد عهدی دریا به آسمان
بغضی نفسگیر در گلوی ابر ها
امروز کم فروغ تر از دیروز
نگاه مهتاب به دریا
هوا ازدرد بیمار وکبود
تاول دستان آسمان ،نوازشگر شانه های ستارگان
دریا در خوابی عمیق
ماه و خورشید در تقلا.......هیس!
در دلِ طوفانیِ آسمان ,رعد وبرق ،بادوبوران
بارش چشمان آسمان
دلِ دریا غرقِ نگاه های بی امان
خون قی کردنِ ستارگانِ دریازده
سیلِ جاری در دامن دریا
ماه وخورشیدرا زمین گیر ،ستارگان را محو
آسمان با زخمی بر دل
فاتحه ی کهکشان را خواند..
. . . »

طولانی شد حرف من . بسنده می کنم. تحسین خودم را چند برابر کرده و با دلیل و برهانی که آمد و خودتان کمکم نمودید تکرار می کنم.
برایتان آرزوی سلامتی و بهروزی می کنم.