بسم الله الرحمن الرحیم
اندیشمندان و شاعرانی که وزن عروضی و قافیه و ردیف و امثالهم را سدی در برابر انتقال ذهنیت شاعر به عینیت می دیدند
و به نوعی از فضای تکراری برخی اشعار خسته شده بودند روشی را برای انتقال زیبایی به مخاطب ابداع کردند که اکنون آن را به عنوان شعر سپید میشناسیم.
تاریخچه ی شعر سپید بارها و بارها در کتب مختلف بیان شده و برخی سایت ها هم از آن استفاده کرده و تاریخچه هایی را بر شروع این سبک نگاشته اند.
هدف من ذکر تاریخچه نیست و تکرار مکررات بلکه ارائه روشی است برای بهتر سرودن شعر سپید تا نهایتا نوشته ی ما از نثر به سمت شعر میل کند.
شاعران نو آور خودشان استادان سبک کلاسیک بوده اند و آشنایی کامل با شعر کهن داشته اند چرا که به زعم من یک سپید نویس تا از رمز و رموزات اشعار دیگر خبر نداشته باشد نمیتواند در وادی شعر سپید سخن گوید البته این به آن معنی نیست که سراینده ی شعر سپید در سبک کلاسیک و کهن هم شعر بگوید و یا گفته باشد اما باید از ذات شعر و نحوه ی مهندسی اشعار سبک های دیگر خبر داشته باشد تا بتواند با نوع آوری خودش و استفاده از آن ابزارها در سپید سرایی موفق عمل کند.
🔴 شعر سپید در حالت کلی به دونوع نگارش میشود که ان شاء الله هر نوع جداگانه بحث خواهد شد
🔶 اشعار با عناصر عینی باور پذیر
🔶 اشعار با عناصر ذهنی و تخیلی
البته زیر شاخه هایی از این دونوع منشعب هستند که در موعد خودش بحث خواهد شد
سه معیار در نوشتن شعر از دیرباز تا اکنون به عنوان قاعده و اصول در سرایش مد نظر بوده که با تغییر ذائقه و سلیقه ی انسان این معیار ها دچار تغییر شده اند.
حتی زبان در طول تاریخ دستخوش تغییرات قابل توجهی شده و هسته ی مرکزی فرهنگ در جوامع مختلف از این رو به آن رو شده است.
🚩 زمانی وزن عروضی و قافیه تنها اصولی بودند که در شعر وجود داشته و عدول از آنها گناه نابخشودنی بود
🚩زمان دیگر فرم و تخیل فرمول اصلی برای معیار شعر بوده است
🚩 و اینک ادبیت، منطق و بیان شاعرانه استوانه های اصلی شعر را تشکیل میدهند
البته به زعم من هیچ یک از این گونه ها
هم دیگر را نسخ نکرده اند و حتی در خیلی از جاها به مدد هم آمده اند و یا برخی جاها تک روی کرده و هر کدام برای خودشان ساز خود را زنده اند ولی مهم اینکه چه تحویل مخاطب میدهیم و مخاطب چه چیزی از شعر ما اخذ میکند چه اشعار سپید در هر گونه ای و چه اشعار کلاسیک و نئوکلاسیک میتوانند به مدد هم رسالت خودشان را که همان تاثیر در مخاطب است انجام دهند
🔴 المان های موثر در یک شعر سپید به قرار زیر است البته این مولفه ها باز میتواند در طول تحولات بشری ارتقا یابد و شعر را به درجه ی بالاتر و والاتری سوق دهد که ان شاء الله در جلسات بعدی شرح خواهم داد.
موسیقی |
تکرار |
قرینه سازی |
ایجاز |
ترکیب سازی |
رنگ |
حرکت |
کلمه شناسی |
تناسب |
دستور زبان |
تقطیع |
شکل نهایی |
منطق شعری |
شکل ذهنی |
کشف |
ساختمان |
پی نوشت :
منابع در آخرین جلسه ی دروس عنوان خواهد شد
#سید_هادی_محمدی