سیم چوبی

یا لطیف ارحم عبدک الضعیف

سپاس خدای را که فرصتی دوباره داد تا نقدی در دانشگاه شعر ناب بنویسم.

شعری پیش رو داریم از جناب آقای سعید صادقی شاعر خوش قریحه ی سایت که ان شاء الله آن را واکاوی و تحلیل خواهم کرد.


🔴 شعر کوتاه نیاز جامعه ی ادبی امروز

شروع زندگی مدرن برای انسان گرچه مزایای زیادی به همراه داشته اما بشر را در قدر مطلق قرار داده و آدمی در این دریای متلاطم مدرنیسم در حال بدو بدو کردن و تنظیم وقت برای کارهای مختلف خود است.
این تغییرات در زمینه ی فرهنگ و ادبیات و آداب و سنن و سلایق انسان تاثیر گذاشته و در حوزه ی ادبیات خصوصا شعر، مقوله ی شعر کوتاه مورد استقبال خیل کثیری از مخاطبان قرار گرفته چرا که در کمترین زمان بیشترین کنش و واکنش های ادبی را از این نوع ‌شعر اخذ می‌کنند.
حال بماند که رستنگاه شعر کوتاه کجا بوده و تاریخچه ی شروع آن از آن کیست
اما اشعاری در قالب دوبیتی و رباعی و تک بیت از گذشته های دور همراه تاریخ ادبیات ما بوده است
و اکنون نیز قالب هایی مانند چامک، هایکو، پریسکه و غیره و ذالک در ادامه ی این جریان سروده می‌شوند.
این اشعار موجز هستند ، به این معنا که افعال و کلمات اضافی در آن وجود ندارد و با حداقل کلمات سروده می‌شوند.


با این مقدمه می‌رویم سراغ شعر جناب صادقی


🚩

سیم چوبی
رسانای
شهروند ناآگاه
نیست!!!


🔴 یکی از نقاط قوت این شعر دغدغه مند محور بودن آن است شعری که در کوتاه ترین جمله ها اشاره به دردی عظیم در جامعه ی بشری دارد و چه زیبا دو مقوله ی رسانندگی الکتریکی و رسانه ها و مخاطب منفعل و فعال در برابر این رسانه ها تصویر شده است.
این دو نوع مخاطب در قسمت های گزینش گری، نفع گرایی، انتخاب گری و هدفمندی و درگیری و مشارکت با هم تفاوت هایی دارند که در اول شعر با عبارت سیم چوبی به عمق این تفاوت ها اشاره شده اما نکته ای در این نوشتار وجود دارد که در ذیل به عنوان نقطه ی ضعف شعر اشاره خواهم کرد.


🔴 از دیگر نقاط قوت این شعر شعار درست و صحیح آن در چند کلمه ی کوتاه است شعاری که هم درد دارد هم راهکار
هم شعور است و هم شور
البته این فرق دارد با شعار زدگی درشعر که موافق آن نیستم و آن را آفت شعر و شاعری می دانم.
شدت و حدت این شعر روی مدار بالانس درست می‌چرخد چیزی اضافه و کم ندارد مگر یک مورد که در آخر بحث به آن اشاره خواهم کرد.

🔴 عناصر معنوی شعر

عناصر معنوی شعر در گرو دانش‌ هایی مانند فلسفه و جامعه شناسی و حکمت عملی است سوالی که در این رابطه همیشه بین علما و فضلای عرصه ی شاعری بوده این است که
هنر برای هنر است یا هنر برای اندیشه؟
و تاکنون جواب درستی برای این امر پیدا نشده است اما به زعم من راه تعالی و پتانسیل بالقوه ی شعر به معنا برمی‌گردد تا صورت ظاهری اما هرچقدر صورت ظاهری شعر نیکوتر تر باشد نفوذ المان معنا در مخاطب عمیق تر و تاثیر گذار تر است.
و شاعران ماندگار در تاریخ ادبیات ما برتری کلام را در یک کفه و برتری معنا در کفه ی دیگر همسان نگه داشته اند و
زبانه های شاهین این دو همیشه مماس بر هم بوده اند. در شعر جناب صادقی این امر به درستی رعایت شده و معنا و کلام مماس بر هم اند هرچند به طور غیر محسوس کفه ی معنا سنگین تر است


🔴 نکته ای که در نظر من به عنوان ضعف این شعر قلمداد می‌شود اینکه
شاعر با نوشتن شهروند نا آگاه شعر خود را در چند لایه قدرمطلق قرار داده

🔷 اول اینکه

چرا شهروند نا آگاه؟ مگر سیم چوبی رسانای شهروند آگاه می‌تواند باشد؟
سیم چوبی که خاصیت conductive
یا رسانندگی ندارد چه برای شهروند
نا آگاه و چه برای شهروند آگاه پس در این خاصیت هیچ فرقی بین شهروند آگاه و نا آگاه نیست

🔷 دوم اینکه

چرا شهروند؟ و چرا استفاده از کلمه ی شهروند؟ مگر اهالی روستا و حتی عشایر در عصر حاضر به رسانه های جمعی دسترسی ندارند؟
در قدر مطلق قرار دادن این امر با کلمه ی شهروند شعر را از جهان شمول بودن آن ساقط کرده است

🔷 سوم اینکه

بار هنری در این شعر از بار معنایی آن ضعیف تر است اشاره های مستقیم از قبیل سیم چوبی و عدم رسانا بودن از ظرافت هنری اثر کاسته چرا که فرق بین اثر هنری خصوصا در شعر با یک اثر غیر هنری نوع بیان و نوع به کار بردن کلمات است و هر چقدر کلمات در شاکله ی یک شعر در لفافه بیان شود مخاطب از کشف آن لذت می‌برد که این امر در این اثر کمی ضعیف است.


برای جناب صادقی عزیز آرزوی موفقیت و پیروزی در عرصه ی شعر و شاعری دارم.


یا حسین بن علی

سید هادی محمدی