یار گل اندام

یا لطیف ارحم عبدک الضعیف

سپاس خدای را که فرصتی دوباره داد تا در دانشگاه شعر ناب نقدی بنویسم.

شعری پیش رو داریم از جناب آقای کریمی
که ان شاء الله چند سطری در خصوص آن خواهم نوشت.


🔴 شعر هنری است که در همه ی زمینه ها می‌تواند جولان دهد و در هر صحنه ای نمایش اجرا کند خصوصا غزل که ما این قالب را بیشتر عشق محور می‌دانیم.
در غزل جناب کریمی هم این امر به نحو احسن اجرا شده است
گرچه زبان شعر امروزی نیست و مخاطب زبان امروزی را بیشتر مورد توجه قرار می‌دهد ولی این امر برمی‌گردد به سلیقه و نوع دید خواننده
چیزی که مهم است اینکه در هر حالتی چه کهن سرایی چه نو سرایی فاکتور مهم مراعات کردن المان های درست شعر است و داشتن زبان یکدست و یکپارچه
نکاتی در خصوص مضمون این شعر نظرم را جلب کرد که در ذیل به آنها اشاره می‌کنم

🚩در بیت اول

مه ندارد جلوه ای، ای یار گل اندام من
پیش مهتاب رُخت، ای روشنی بر شام من

وقتی شاعر اذعان می‌کند ماه در پیش اندام یار جلوه ای ندارد با نقض غرض مصراع اول در مصراع دوم رخ یار را به ماه تشبیه کرده
که این به لحاظ مضمون نادرست است
قباحت نقض غرض در شعر آنقدر هست که
شیخ افصل رحیم معروف به افصلی در کتاب
آداب الشعر عنوان می‌کند هر بیتی که در آن نقض غرض مستولی باشد مثل کرمی است که بر جان سیب افتاده
چرا که این امر منجر به اجتماع خواستن و نخواستن فعل واحد می شود

🚩 در بیت دوم

ماه و انجم منفعل شد،در شب گیسوی تو
موی پر چین تو می بندد مرا در دام من

اولا اینکه در یک غزل شش بیتی بخواهیم سه بیتش را (بیت آخر هم) اختصاص به ماه و تشبیه آن کنیم کمی در ذوق می‌زند چرا که تصاویر بهتر و بیشتری هم وجود دارد و این امر موجب میشود که به ما انگ تنبلی بزنند

در ثانی در مصراع دوم این بیت
استفاده ی همزمان من و مرا چون ردیف کلمه‌ی ( من) است از زیبایی شعر میکاهد.


🚩 در بیت سوم

گر که زندانبان تویی من خود به زندان میشوم
گوئیا مِی میرود با پای خود بر جام من


اولا در مصراع اول این بیت با وجود کلمه ی زندانبان ( زندان) دومی نازیبا است و شاعر باید برای آن فکری کند
در ثانی قیاس بین زندانی و زندانبان و می و جام می کمی دور از ذهن است
مقایسه باید جوری باشد که مخاطب دلیل قیاس را منطقی تشخیص دهد در صورتی که جام می محفظه ای در بسته نیست که می در آن اسیر باشد حالا خمره بود باز قابل توجیه بود ولی جام به زعم من قیاس قوی و قدرتمندی نیست.


🔴 ابراز علاقه ی عاشق به معشوق به همراه چاشنی های زیادی بوده است که در طول تاریخ غزل سرایان نامی ایران از این چاشنی ها زیاد استفاده کرده اند در شعر امروز شاعر برای اینکه مزه‌ی شعرش بهتر و بیشتر در جان مخاطب رخنه کند باید از انواع این چاشنی ها استفاده کند و خود را در حصار چند تصویر دستمالی شده قرار ندهد.
آیا انسانی که در عصر امروز با مسدود شدن یک اپلیکیشن خود را به هر دری می‌زند که آن را رفع نماید آیا می‌تواند با ذائقه ی آدمیان قرون گذشته از عشق سیراب شود؟


برای جناب آقای کریمی آرزوی موفقیت دارم

یا حسین بن علی

سید هادی محمدی