تشنه

یا لطیف ارحم عبدک الضعیف

سپاس خدای را که فرصتی دوباره داد تا بنویسم.
شعری پیش رو داریم از جناب آقای مهدی عبدلی که چند سطری در خصوص آن خواهم نوشت.


♦️ قالب شعر آزاد چیست؟

متاسفانه خیلی ها فکر می‌کنند شعر آزاد شعری است که درآن هرکاری دلمان بخواهد انجام می‌دهیم بدون در نظر گرفتن المان های شعر بودن.
این عده فکر می‌کنند تا قالب شعر را آزاد انتخاب کردند دیگر هرکجای شعر می‌توانند وزن را بشکنند و یا در اشعار غیر موزون هر مطلبی را به عنوان قالب آزاد قالب کنند.

♦️ ویژگی های شعر آزاد

✔️ در این قالب شعری، شاعر از بحر برگزیده خارج نمی‌شود اما بسته به مضامینی که به کار می‌برد، می‌تواند وزن‌های مختلفی را به کار برد. چنانچه در به کار بردن قافیه نیز آزاد است. لذا لازم نیست برای پرکردن وزن یا قافیه از کلمات زاید استفاده کند. شاعر می‌تواند به تناسب معنی مقصود، وزنی را به دلخواه در بحری واحد اختیار کند پس شعر آزاد نیز لزوما دارای وزن می‌باشد. نیما خود می‌گوید:

«وزن است که شعر را متشکل و مکمل می‌کند... من وزن را چه بر طبق کلاسیک و چه بر طبق قواعدی که شعر آزاد را به وجود می‌آورد لازم و حتم می‌دانم»

✔️ تقسیم شدن شعر به بندهایی که هر کدام از پاره‌هایی درست شده است و اگر وزنی در شعر دیده شود، از موزون بودن همین پاره‌هاست. به این پایه‌ها می‌توان مصرع نام نهاد.


✔️ قافیه در صورتی تغییر می‌کند که یا مطلب عوض شود یا ضرورت موسیقیایی آن را ایجاب کند.

✔️ وحدت قالب وجود ندارد و وحدت اندیشه و تصویرگری و نیز مضامین است که طول بندها و پاره‌ها را تعیین می‌کند.

✔️ عدم قید تساوی وزن در مصرع‌های مختلف، بدین صورت که هر پاره وزن خاص خود را دارد.

✔️ شعر نو در قالب یا وزن هجایی است بر خلاف شعر قدیم که دارای اوزان و بحر بود.

نیما ــ که گاه شعر نو را منسوب به وی کرده شعر نیمائی بدان اطلاق می‌کنند ــ شعر را در یک بحر عروضی می‌سراید و هر مصرع را بسته به طول مصرع و نیاز خود برای ادای مضمون بر یک رکن از آن بحر یا بیشتر می‌سراید. او گاه با تکرار بخشی از ارکان بحر را می‌افزاید.


🎴 حالا شعر جناب عبدلی را نظاره کنید

(قلب من محتاج عشق است، یا حسین
تشنه ای محتاج آب است ، یا حسین
گر نباشم لایق آن لطف تو ، یا حسین
میدهم سر و جانم به راهت، یا حسین)


وزنی که شاعر عزیزمان در ذهنش داشته به آن دست یابد

فاعلاتن فاعلاتن فاعلن

_ ل _ _ / _ ل _ _ / _ ل _

بحر: رمل مسدس محذوف


اما متاسفانه موفق عمل نکرده است
و به نوعی در همه ی مصاریع وزن خدشه دار است
با کمی دقت می شد این شعر را اصلاح و روی وزن آورد حتی قوافی هم در این شعر درست نیست و فقط مضمونی بالاست برای جد شهیدم امام حسین علیه السلام که بابت این مضمون و حسین دوستی به شاعر محترم تبریک عرض
می کنم.


✍️ پس بازهم یادآوری میکنم که شاعری که می‌خواهد موزون سرایی کند حتما و قطعا اولین پارامتر صحت وزن و قافیه است و اگر این دو مورد درست نباشد نمی‌توان وارد محتوا شد

برای این شاعر عزیز بهترین ها را از خداوند متعال طلب میکنم و امیدوارم در پناه جدم امام حسین علیه السلام پاینده باشند.

یا حسین بن علی

سید هادی محمدی





🎴 یک آیه………………… یک نقد 🎴



وَقَالُوا لَنْ يَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلَّا مَنْ كَانَ هُودًا أَوْ نَصَارَىٰ ۗ تِلْكَ أَمَانِيُّهُمْ ۗ قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ

و گفتند: هرگز کسی وارد بهشت نمی شود مگر آنکه یهودی یا نصرانی باشد، این دروغ ها و اباطیل آنان است؛ بگو: اگر راستگویید دلیل و برهان خود را بیاورید. بقره (۱۱۱)



منابع اسنادی

🔰 ماحوزی، مهدی
برگزیده نظم و نثر فارسی
تهران انتشارات اساطیر چاپ پنجم


🔰 مدرسی، حسین
فرهنگ اصطلاحات عروض
تهران انتشارات سمت چاپ اول



🔰 اخوان ثالث، مهدی
بدایع و بدعت‌ها و عطا و لقای
نیما یوشیج، تهران، انتشارات بزرگمهر، چاپ دوم