مهر، فصل آغاز سال نو در دوران هخامنشی

#گاهشماری
#جشن #میتراکانا سال نو #هخامنشی جشن #مهرگان
#میترا به معنی نور خورشید ☀️،#مهر، محبت، عهد و پیمان است و این جشن میترایی در ستایش و گرامیداشت میترا در زمان هخامنشیان در نخستین روز ماه (باگایادی) در سال هخامنشی برابر با یکم مهر ماه برگزار می شده است.
هنگام جشن مهرگان نیز در اصل، چنین روزی بوده است. در ادبیات کهن پارسی نیز همواره جشن مهرگان با نخستین روز فصل پاییز برابر است.
جشن مهرگان از دهم تا شانزدهم مهر ماه خورشیدی ادامه دارد که روز اول را #مهرگان_عامه و روز آخر را #مهرگان_خاصه می نامند.
این جشن مربوط به #فرشته ی مهر است.
در زمان هخامنشیان روز آغاز سال نو در مهر ماه بوده است. امروزه سنت کهن آغاز سال نو از ابتدای پاییز با نام #نوروز_وزر در تقویم محلی کردان مُکری مهاباد و طایفه های گوناگون کردان شکری باقی مانده است.
آغاز پاییز به عنوان آغاز سال نوی زراعی همچنان در میان کشاورزان رایج است.
دیرینگی جشن مهرگان به دوران فریدون باز می گردد.
#شاهنامه_فردوسی به صراحت به این جشن کهن و پیدایش آن در عصر #فریدون اشاره کرده است:
به روز خجسته سر مهر ماه
به سر برنهاد آن کیانی کلاه
زمانه بی اندوه گشت از بدی
گرفتند هر کس ره بخرد
دل از داوری ها بپرداختند
به آیین یکی جشن نو ساختند
نشستند فرزانگان شادکام
گرفتند هریک ز یاقوت جام
میِ روشن و چهره ی شاه نو
جهان نو ز داد از سرِ ماه نو
بفرمود تا آتش افروختند
همه عنبر و زعفران سوختند
طبق سروده ی فردوسی، زمان برگزاری جشن در آغاز مهر و فصل پاییز بوده و این شیوه دست کم تا پایان دوره ی هخامنشی و احتمالا تا اواخر دوره ی اشکانی نیز دوام داشته است. امّا از این زمان و شاید در دوره ی ساسانی، جشن مهرگان به دهم مهر ماه منتقل شد.
دلیل برگزاری جشن مهرگان در آغاز مهرماه و اصولا نام گذاری نخستین ماه فصل پاییز به نام مهر، در این است که در دوران باستان و از جمله در عصر هخامنشی آغاز پاییز، آغاز سال نو بوده است و از همین روی
نخستین ماه سال را به نام مهر منسوب کرده اند. 🍂
نگارنده :بهروز بیگوند
پ.ن: بدون دانستن این مطلب که سال نو در دوران هخامنشی با پاییز و مهر ماه شروع می شده در اسفند سال گذشته این شعر را گفته بودم که در همین سایت هم منتشر کردم و این موضوع برایم به نظرم بسیار جالب آمد خواستم شما عزیزان هم استفاده فرمائید.
همه می گویند
بهار، آغاز سال
اما من می گویم
پاییز،
پرواز شعر در آغوش مهر
مه ناز نصیرپور
اسپند 94
امیدوارم مهرتان پرمهر باشد و لحظه هایتان رنگی و زیبا
پاییزتان فرخنده