نیمی از ما تا سی سال دیگر

دانشمندان پیش بینی می کنند نیمی از جمعیت بشر تا سی سال دیگر بیکار خواهند شد چرا که ماشین و روبات جای آنها را خواهند گرفت.
موشه واردی، متخصص علوم کامپیوتر و استاد دانشگاه رایس، می گوید: "بشریت در آستانه شاید بزرگترین چالش تاریخ است، یافتن معنای زندگی، وقتی که عرق جبین و کد یمین برای گذران زندگی دیگر معنا ندارد."
پروفسور واردی که در نشست سالانه انجمن پیشرفت های علمی آمریکا سخنرانی می کرد، گفت: "ما داریم به زمانی می رسیم که ماشینها در بسیاری از کارها از انسان بهتر خواهند بود... من فکر می کنم جامعه باید پیش از اینکه این سوال پیش رویش قرار گیرد به آن پاسخ دهد."
به گفته پروفسور واردی ساخت هوش مصنوعی شتاب گرفته و همزمان نیروی کار "یقه سفید"، طبقه متوسط متخصص، رو به اضمحلال می رود و این زمینه ساز افزایش نابرابری درآمدی است.
سال گذشته اندی هالدین، اقتصاددان ارشد بانک انگلستان، تخمین زد که روبات ها نیمی از مشاغل بریتانیا، پانزده میلیون شغل را در خطر قرار داده و "سومین عصر ماشین" شکاف غنی و فقیر را در دنیا عمیق تر خواهد کرد.
بررسی بانک انگلستان نشان می دهد کارهای اداری، تولیدی و دفتری و مشاغل کم در آمد بیشتر در معرض خطر قرار دارند اما مشاغل با درآمد متوسط نیز با شتابی روزافزون در معرض اتوماسیون (خودکارسازی) هستند.
در بسیاری از نقاط دنیا حرکت به سمت جایگرینی انسان با روبات آغاز شده است، صنایع هر چه بیشتر به سمت روباتها می روند، مثل صنایع الکترونیک و شرکت هایی مثل فاکس کان، سامسونگ یا صنایع هواپیماسازی.
ایرباس اعلام کرده قصد دارد دیگر کارهای "خطرناک و دشوار" را به انسان نسپرد تا کارکنانش بتوانند بر کارهای "باارزش تر" تمرکز کنند.
یک ماه و نیم پیش، در دانشگاه تکنولوژی نانیانگ در سنگاپور، روباتی به عنوان مسئول پذیرش مشغول کار شد.
نادین، که او را نزدیکترین روبات به انسان می دانند، با پوست نرم و موهای قهوه ای صاف، نه تنها به مراجعان با لبخند خوشامد می گوید و با آنها دست می دهد، بلکه مراجعان گذشته را به یاد می آورد و بر اساس گفتگوهای قبلی می تواند سر صحبت را با آنها باز کند.
نادین بر خلاف روباتهایی که تا به حال ساخته شده اند، شخصیت، خلق و خو و احساسات خاص خود را دارد و بر حسب شرایط یا موضوع می تواند شاد یا غمگین باشد.
نگرانی از حضور گسترده هوش مصنوعی در زندگی بشر حتی به سازمان ملل هم رسیده است، پارسال نمایندگان گروهی به نام "جلوی روبات قاتل را بگیرید" در این زمینه با دیپلماتهای سازمان ملل ملاقات کردند.
اما مسئله فقط این نیست که روباتها به زودی از نردبان بالا می روند یا به فضاهای کوچک و تنگ می خزند و تا ده سال دیگر جای نیروی کار انسان را می گیرند آنها حتی قرار است نقش همدم یا شریک جنسی ما را هم بازی کنند.
این چالشی جدید است. پروفسور واردی می گوید وضعیت موجود را نباید با انقلاب صنعتی مقایسه کرد، در آن زمان ماشین های پر قدرت جای نیروی جسمی و کاری بشر را گرفتند اما اکنون فقط نیروی بدنی بشر نیست که در معرض تهدید است، هوش و مهارت های شناختی او نیز در رقابت با هوش مصنوعی روز بروز بیشتر میدان را واگذار می کند.
پروفسور واردی یادآوری می کند که در آن زمان پنجاه درصد بیکاری در اقتصاد جهانی پیامدهای جدی اجتماعی خواهد داشت و آمریکا را مثال می زند که چگونه پیشرفت فناوری، آن را در پنجاه سال گذشته عمیقا متحول کرده است:
"ما از شنیدن اینکه بیکاری این ماه ۴.۸ درصد کاهش یافته خوشحال می شویم، اما توجه به گزارش های ماهانه اشتغال این واقعیت را مخفی می کند که آمریکا در ۳۵ سال گذشته در بحران اقتصادی بوده است."
پروفسور واردی با اشاره به تحقیقی که در MIT انجام شده گفت آمریکایی ها با پرکاری تولید ناخالص ملی را همچنان به پیش می برند اما حداکثر اشتغال حول و حوش ۱۹۸۰ اتفاق افتاد و [از آن زمان به بعد] متوسط درآمد خانواده ها کاهش یافته است. این اثر اتوماسیون است."
حال سوال این است که اگر بیشتر کارهای انسان را قرار است ماشین ها و روبوت ها انجام دهند، انسانها باید چکار کنند؟ استراحت و تفریح؟
پروفسور واردی در باره اینکه این تحول به نفع بشریت خواهد بود تردید دارد:
"معمولا جواب این است که اگر ماشین تمام کارهای ما را انجام بدهد، ما فرصت خواهیم داشت دنبال تفریح برویم...من این آینده را روشن نمی بینم. چشم انداز زندگی صرفا تفریح را جذاب نمی دانم. این از نظر من مدینه فاسده است. من کار کردن را برای سعادت بشر ضروری می دانم."