آموزش وزن شعر به زبان ساده- قسمت سيزدهم (آخرين قسمت)

درود دوستان ، اینم از آخرین جلسه آموزش وزن شعر به زبان ساده
بازم بگم این مطالب یه نقطه ش هم من ننوشتم من این مطالب رو از صفحه اینستای جناب موسوی کپی کردم و برای شما اینجا گذاشتم . میتونید کل مطالب رو راحت در کتابی که برای دانلود گذاشتم داشته باشید . کتاب به صورت پی دی اف هست .
امیدوام که همتون همیشه موفق باشید .
لینک دانلود کتاب آموزش وزن شعر به زبان ساده : برای دانلود اینجا کلیک کنید .
آموزش وزن شعر به زبان ساده- قسمت سيزدهم (آخرين قسمت)
*
چند نکته برای دوستانی که سوال کرده بودند:
*
1- سکته: سکته در وزن به معنی استفاده از دو اختیار وزنی در یک رکن است. مثلا اگر در یک رکن هم از اختیار اشباع و هم از اختیار تسکین استفاده کنیم در گوش ایجاد سکته می کند. بهتر آن است که جز برای تعمد (مثلا تاکید یا ایجاد بریدگی آوایی یا...) از سکته استفاده نشود.
*
2- ما حق نداریم هر وزنی که دلمان خواست را بسازیم. اوزان باید متحدالارکان یا متناوب الارکان باشند. یکی از بهترین روش های ساخت وزن که «سیمین بهبهانی» از آن بهره برده، ساختن وزن های دوری جدید است. اما در کل سعی کنید تا سال های سال و تسلط بسیار زیاد، طرف وزن جدید نروید.
*
3- برای آموزش وزن زیاد شعر بگویید (حتی ضعیف) و شعرهای غزلسرایان جوان را زیاد بخوانید. یادتان باشد که وزن ها زیاد هستند اما در واقع وزن های پرکاربرد چهار، پنج تا بیشتر نیستند که یادگیری گوشی و تسلط به آنها زیاد طول نمی کشد.
*
4- وزنی که تکرار «فعولن» باشد (مثلا وزن شاهنامه ی فردوسی و بوستان سعدی) رکن هایش سه هجا، سه هجا جدا می شوند. (سه هجایی هستند) این استثناء را حفظ کنید و سوتی ندهید. البته چند استثناء دیگر هم هست که آن ها را بعدها در آموزش پیشرفته و بحث های غیرکاربردی وزن خواهم گفت.
*
5- ایراد وزنی هیچ توجیهی نداشته و ندارد. خروج از وزن آن هم به صورت استثناء و در خدمت و تعامل با محتوا گاهی در غزل پست مدرن پیش می آید که خود می تواند نشانه ی ایده ی تازه و قوّت یا عدم توانایی شاعر در ادامه ی قالب باشد.
*
6- روان شناسی عروض، مبحث جالب و گسترده ای ست که قبلا آن را در وبلاگ (سال های قبل) توضیح داده ام اما حتما به صورت یک پست جداگانه دوباره در وبلاگ خواهم آورد. یادتان باشد که هر وزنی با نوعی از محتوا تناسب دارد اما شاعرانی هم بوده اند که در وزنی ظاهرا نامناسب موفق به خلق شاهکار شده اند.
*
از شعرهای دیگران تقلید کنید. مدل آنها شعر بسازید. حتی یک مصرع از شعر آنها را ادامه دهید. در راه و در خیابان به جای اس ام اس جواب دادن و دید زدن دیگران شعر بخوانید زیر لب. اینها فقط راز تسلط به وزن نیست. راز شاعر بزرگ شدن است. من خودم بارها توی ستون یا دیوار خورده ام و سرم زخمی شده است!!
*
8- یادتان باشد که قاعده ی تقلیل برای کلمات غیرفارسی است و فقط در همان دو حالتی که توضیح دادیم. کلمات فارسی مثل «دوربین» را نمی شود با قاعده ی تقلیل خواند یا کلمه ی غیرفارسی نظیر «باند» در هیچ کدام از موارد قاعده ی تقلیل نمی گنجد و باید مثل کلمات فارسی تقطیع شود.
*
اگر وزن را یاد گرفتید و از تسلط به آن لذت بردید. آن را به دیگران هم یاد بدهید. زکات علمتان را هرگز فراموش نکنید.
■
سيد مهدى موسوى