شعرناب

موسیقی بیرونی در هشت کتاب سپهری

این مقاله درهمایش بین المللی انجمن ترویج ادب فارسی در سال 90 چاپ شد که بخشی از آن دراینجا می آید.
موسیقی بیرونی که همان وزن عروضی است بر اساس کشش هجاها،تکیه هاو...وزن و وموسیقی بیرونی شعر را ایجاد می کند.(موسیقی شعر، شفیعی کدکنی،ص51)
سپهری در اشعارش اوزان نرم و ملایم را انتخاب می کند واین انتخاب وزن تاثیر فراوان در تعبیر های کلام او دارند.هرچند وزن های اشعار او محدود به چند وزن ویژه است اما سهراب در انتخاب وزن دنباله روی نیما می باشد وگاهی هم در زمینه ی خروج از موازین امروزی شعر نیمایی هم کارهایی کرده است که در بیشتر موارد در نوشتن مصراع هاست نه در ایجاد و وسعت دادن وزن .مثلا شعر "آب راگل نکنیم"در حقیقت شش مصراع است وبه صورت عمودی بوده است.سپهری به صورت سه مصراع افقی آورده است.سهراب را می توان در ردیف شاعران صاحب سبکی چون نیما،اخوان،فروغ وشاملو قرار داد وبا آن که سهراب به وزن دارد اما چندان مقید و ملزم به اجرای اوزان در شعر نبوده است.
از مجموع 136 شعر در هشت کتاب تعداد37 شعر بر وزن فاعلاتن و متفرعات آن4شعر بر وزن مفعول فاعلات یا مفعول فاعلاتن 2شعر بر وزن مفاعلاتن فعلاتن و2شعر بر وزن مفتعلن فاعلات مفتعلن فاع می باشدبنابراین اشعار دارای وزن47می باشد یعنی حدود34/55 درصد از اشعارسپهری دارای موسیقی بیرونی هستند.
بعضی از اشعار سهراب از گروه اشعار منثور هستند که از مجموع 136شعر در هشت کتاب تعداد69تا
شعر منثور هستند کهحدود 50/73درصد از اشعار سپهری را شامل می شود.


0