فرامرز سلیمانی

فرامرز سلیمانی
فرامرز سلیمانی(زادهٔ ۱۳۱۹درساری–درگذشتهٔ ۴ دی ۱۳۹۴درواشینگتن دی‌سی)شاعری،مترجم،روزنامه‌نگار،ناشروویراستارادبی ایرانی بود. از او به عنوان بنیانگذار خیزش شعریجریان موج سومدر ایران یاد می‌شود.
فرامرز سلیمانی در ۳ آبان ۱۳۱۹ درساریزاده شد. او تحصیلات مقدماتی خود را در مدارس «هدایت»، «نواب»، «پهلوی» و «نمونه»ساریبه پایان برد، سپس بهتهرانآمد و در مدرسهٔ «هدف»تهرانتحصیل کرد و سپس ازدانشگاه علوم پزشکی تهرانفارغ التحصیل شد و دکترای تخصصی خود را از آمریکا گرفت. مدرسهٔ پزشکی کوه سینا،نیویورکودانشگاه هانمنفیلادلفیامکان‌هایی بودند که وی در آن‌ها به ادامهٔ تحصیل پرداخت. او تخصص خود را در رشتهٔبی‌هوشیوجراحی زنان، زایمان و نازایی(بهانگلیسی:Obstetrician-Gynecologist and OB. Anesthesiologist) دریافت کرداو همچنین فوق تخصص بیهوشی مامایی داشت.
پیش ازانقلاب ۱۳۵۷ ایران، او از جمله شاعرانی بود که در کنارپرویز اسلامپور(شاعرموج نووشعر حجم)،احمدرضا چه‌کنی(شاعرموج نووشعر حجم)،همایونتاج طباطبایی،مینا دست غیب،آذر مطلق‌فردومهین خدیویدرشعر ناباز آنان نام برده می‌شد.
در دوره‌ای که پس از انقلاب جریان‌های ادبی دوباره به راه افتاد، سه‌شنبه‌ها همراه عده‌ای از دوستان در زیرزمین کتاب‌فروشی بوک‌شاپ دور هم جمع می‌شدند. گروه سه‌شنبه‌شب‌ها کهسلیمانیدر کنارمحمد مختاری،جواد مجابی،کاظم سادات اشکوری،عمران صلاحی،عظیم خلیلیوعلی دهباشیاعضای آن بودند گروه چهارشنبه‌شب‌ها را تشکیل دادند که در آنرضا براهنی،نصرت کریمی،بهروز دولت‌آبادی،امیرحسین آریان‌پورشاعران و نویسندگان جوان‌تری مثلاحمد محیطحضور داشتند. به عنوان فرزند طبیعت و پیرو نزدیکنیما یوشیج، اشعار او بسیار شخصی و نوستالژیک بود.
فرامرز سلیمانیتا پیش از مرگش، سردبیر انتشارات کتاب موج، دبیر بخش انگليسيماهنامه ادبی نوشتاو مدیر مسؤول نامهٔ IAMA، بولتن دو زبانهٔ انجمن پزشکی ایرانی-امریکایی بود. همچنینسلیمانیعضو و مشاور مرکز بین‌المللی زندگی‌نامه‌ها، عضو کتابخانه بین‌المللی شعر و انجمن جهانی سردبیران پزشکی بوده‌است. او بیش از ۶۰ عنوان کتاب و یک‌هزار مقاله به زبان‌هایفارسی،انگلیسیو دیگر زبان‌ها منتشر کرده‌بود.
سلیمانیدر نشریات بسیاری درایرانویراستار بود. او تا پیش از فوتش سردبیر نشریهٔکتاب موجدرویرجینیایآمریکا بوده‌است.
سرانجام اودر ۴ دی ۱۳۹۴ درگذشت.
- کتاب‌شناسی:
✓ شعر:
- خط‌ها و نقطه‌ها: ۱۳۴۸–۱۳۵۴، تهران: کتاب موج، ۱۳۶۰.
- خموشانه: شعرهای ۱۳۵۵–۱۳۵۹، تهران: کتاب موج، ۱۳۶۰.
- سرودهای آبی: هفت سرود بلند،آمریکا/ویرجینیا: کتاب موج، ۱۳۶۰.
- آوازهای ایرانی: شعرهای ۱۳۵۴–۱۳۶۶، تهران: به‌نگار، ۱۳۶۸.
- رؤیایی‌ها: یک سرود بلند،تهران: نشر دی، ۱۳۶۸.
- سبز و سپید و سرخ: شعرهای ۱۳۶۹–۱۳۷۸،آمریکا/ویرجینیا: کتاب موج، ۱۳۷۸.
- از گلوی سرخ سهراب: شعرهای ۱۳۴۸–۱۳۶۹،آمریکا/نیوجرسی: انتشارات روزن، ۱۳۷۰.
- شب رؤیایی‌ها: شعرهای ۱۳۶۹–۱۳۷۸، تهران: نیم‌نگاه، ۱۳۸۰.
✓ داستان کودک:
- نیما، موج و دریا: بر اساس قصه‌ای ازاوکتاویو پاز،گرگان: آژینه، ۱۳۸۰.
✓ نقد ادبی:
- شعر شهادت است: نقد و بررسی شعر انقلاب،تهران: کتاب موج، ۱۳۶۰.
- دو با مانع: نقد و گزینش شعرهایمنوچهر نیستانی،تهران:انتشارات بزرگمهر، ۱۳۶۳.
کتابخانهٔ شعر جهان، انتشارات علمی، ۱۳۶۸.
بارورتر از بهار: نقد و بررسی و نمونه‌های شعر زنان ایران، انتشارات دنیای مادر، ۱۳۷۱.
شبانهٔ باغ سنگی: شعر یک‌صد سال اخیر یک حادثهٔ میان‌فرهنگی،آمریکا/ویرجینیا: کتاب موج، ۱۳۷۸.
✓ پزشکی:
- اولین سمینار مامایی انجمن ماماهای ایران: مجموعه مقالات، ویراستار به همراه:منصوره کاووسی،عذرا احتسابی‌مقدم، تهران: انجمن ماماهای ایران، ۱۳۶۴.
- آبستنی و زایمان طبیعی و آسان: روش‌های پیشگیری از باروری، همراه با:فروهر مینوی، تهران: انتشارات دی، ۱۳۶۸.
- زایمان بی‌درد: زایمان طبیعی،انتشارات روزبهان، ۱۳۶۳ (ویراست دوم ۱۳۷۲)
- لیزر در پزشکی: کاربرد لیزر در قلمرو دانش پزشکی، با: عبدالحمید حسین‌نیا، محمدعلی سجادیه،تهران:انتشارات آدینه، ۱۳۶۷.
✓ ترجمه:
- بلندی‌های ماچوپیچو،پابلو نرودا، با:احمد کریمی حکاک،اصفهان: نشر زمان نو، ۱۳۶۱.
- سرود اعتراض،پابلو نرودا،تهران:انتشارات دماوند، ۱۳۶۱.
- اسپانیا در قلب ما،پابلو نرودا، با: احمد کریمی حکاک،تهران: انتشارات گویا، ۱۳۶۳.
- انگیزهٔ نیکسون‌کشی و جشن انقلاب شیلی،پابلو نرودا، [همراه با:احمد کریمی حکاک]،تهران:نشر چشمه، ۱۳۶۴.
- عاشقانه‌ها،پابلو نرودا، با احمد محیط، نشر یوشیج، ۱۳۶۴.
- هرمان هسه، دگردیسی شاعر: شعرها، طرح‌ها و زندگی‌نامهٔ مصور همراه نقد و بررسی آثار هرمان هسه،هرمان هسه،تهران: انتشارات اسپرک، ۱۳۶۷.
- ۲۰۰۰ و کتاب عشق و شعرهای دیگر،پابلو نرودا،گرگان: آژینه، ۱۳۸۲.
- انقلابی در رشد و بقای کودک،یونیسف، با باقر میرفتاحی، تهران:وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دفتر آموزش، ۱۳۶۴.
- تغذیهٔ مادر، تهران:وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دفتر آموزش، ۱۳۶۵.
- کالبدشناسی و فیزیولوژی برای پرستاران و پیراپزشکان،جان گیدسون، با: حسین سلمان‌زاده، فاطمه کاظم نقاش،تهران: مجتمع علوم پیراپزشکی، ۱۳۶۵.
- فرهنگنامهٔ پزشکی پیرز، با:بهمن خالقیان، انتشارات علمی، ۱۳۶۹.
✓ مقاله:
- «شعر از چشم سوم: بررسی اشعارمحمد مختاری، ماهنامه بنیاد، شمارهٔ ۴۰، آبان ۱۳۵۷.
- «شعر از چشم سوم: بررسی شعر حمید کریم‌پور،سیدعلی صالحی،فیروزه میزانی،هرمز علی‌پور»،ماهنامهٔ بنیاد، ۲۰ آبان ۱۳۵۷.
- تصویر تناقض: دربارهٔ طرح‌هایبیژن اسدی‌پور،مجله کلک، شمارهٔ ۳.
- نقد کتاب: «فروغ فرخزاد: یک ربع قرن بعد»،مجله کلک، شمارهٔ ۵.
- نقد کتاب: سامان هستی (نقد کتاب «مغز به مثابهٔ یک سیستم»)،مجله کلک، شمارهٔ ۹.
- مقدمه‌ای بر شعر و ادبیات کودک و نوجوان،مجله کلک، شمارهٔ ۱۳.
- در دوردست و نامنتظر فرامرزی و فرامرزی‌های انسان معاصر، ماهنامه بایا، شمارهٔ ۳۸.
- موج شفاف شعر: اشاره‌ای به حرکت‌های تازه در شعرمحمدحسین مدل،روزنامه اعتماد ملی، ۱۳ آبان ۱۳۸۵.
- شعری به رنگ زخم: نوگرایی و دگرگونی در شعرمنوچهر آتشی،ماهنامه ادبی نوشتا، سال اول، ش ۱.
- سه‌شنبه‌ها سدهای راه را رصد می‌کردیم،ماهنامه ادبی نوشتاسال اول، ش ۱.
- معماری بلور واژه‌ها: دید چند وجهی درحجم‌گرایی،ماهنامه ادبی نوشتا، سال اول، ش ۴، شهریور-دی ۱۳۸۶، صص۹۴–۹۷.
- مانایی در غیاب و غربت: پرسه در پنتالوژیتقی مدرسی،ماهنامه ادبی نوشتا، سال دوم، ش. ۸.
- ایمونوتراپی لیشمانیاتروپیکا با تزریق بافی کت، با:سیمین شمس میمندی،شهریار دبیری، فصلنامهٔ بیماری‌های پوست.
- یاد و یادبودها: اخوان ثالث در تداوم سنت‌ها،احمد کریمی حکاک،مجلهٔ کلک، شمارهٔ ۶.
- نقد ادبی: مقدمه‌ای بر شعراستفان مالارمه،ژان پل سارتر، با زهره خالقی،مجلهٔ کلک، شمارهٔ ۱۱ و ۱۲.
- نمونه اشعار:
(۱)
برهنه
زیر باران
تن شوی!
بهار، شبیخون زده است.
بهار، شبیخون زده است.
تنیمیان شعله
در هجوم نگاه
بی تفاوت می‌سوزد
و باد خاکستری شده است.
(۲)
از سفر شاهنامه آمدیم
با کولبار حماسه
سوار بر شبرنگ
و بر روز راندیم.
از دیدگاه نگران کوه و دشت
تا فراسوی افق.
و بر شب راندیم
و آتشی که در راه برافروختیم
توفانی بزرگ
در فراخنای گیتیپدید آورد
و پسانگاه
که شعله ها فرو نشست
در آن‌سوی
تو تنها بودی.
از سفر دور و دراز شاهنامه می‌آیی
با قامتی که اسطوره‌ی بی‌مرگی است
و پهلو به پهلویت
اسبی بی سوار
و واپسین منزلگاه نگاه
پرستشگاه سترگ آتش پایاست.
فپیش از گذشتن
رویای بلند خواستن
پلک های شب را تفسیر می‌کند.
در خم راه
مسافر کدامین خطه
میهمان چشم‌های منتظر است؟
تنها آن سوی دیوارها
نسیم
سپیده را
بر چهره‌ی خیابان می‌پراکند
و پلک‌ها
رویاها را می‌روبند.
پلک‌های همیشه با رویاها.
(۴)
شکوفه
در گذر توفان
عریان شد.
سرودهای ناسروده
پای پرچمی پنهان
ریخت.
چشمان باغ
پر بود
از اندوه خیامی.
(۵)
آدم
شعری
بر سنبله گندم
نوشت.
حوا
سرود بلند فریاد را
سر داد.
انسان
به شورش و رنج
میان باور شعر
نشست.
(۶)
نام‌های ناشناس برای هر علف اما گلی و زیبایی-سامپو-
نیلوفر وحشی
در برفباد
زمستان بهاری
جامه می‌درد
به عریانی
بهاری در زمستان
چراغ دریایی
جزیره را می‌نگرد
دریای پاییز
دریای پاییز
قایقی می‌گردد
چراغ دریایی
هاروناتسواکی فویو شاد
شاد بهار تابستان پاییز زمستان
(۷)
نیروانا
ناب ناشراری سوخته
به آتشی که سیروس ارتای بودا
تا شرق برده بود
تا شرق را سروده بود
و آتش
و خاک
و باد
و آب
در منتهای نیرواناب.
جمع‌آوري و نگارش:
#سعید_فلاحی (زانا کوردستانی)