نکاتی درباره نقد محتوایی یک اثر ادبی

سلام
دو نکته عرض می شود که بدان توجه شود مفید واقع خواهد شد.
یک نکته نگارشی نیز مختصر ارائه می شود.
۱_ در نقد یک اثر دو موضوع همیشه مهم است.
ارجاعات درون متنی و ارجاعات برون متنی.
ارجاعات درون متنی رابطه همنیشنی و جایگزینی را در چگونگی پرداخت تم اثر توسط شاعر را بررسی می کند و تم اثر در این واکاویِ کلیتِ متن دریافت می شود و واحد کل همیشه بیشتر از کل اجزا تشکیل دهنده یک اثر و یا هر چیز دگر مشابه است و در پی این موضوع بار معنایی یا استعاری یک جز از کل نباید منتقد را از کلیت متن غافل کند .ارتباط سازه ها و جایگاه آنان با نگرشی کل مدارانه بررسی شود علاوه بر نگاه جز به جز .به عبارتی دگر عناصر در متن با همدیگر در تعامل ند برای یک هدف.خصوصا نمادها و استعارات و تمثیل ها.
۲_ ارجاعات برون متنی دشوار تر از مورد اول است زیرا طرح گفتمان شناسی زبان با جریانات ذهنی شاعر در پیوند با موضوعات پیرامون گاها منتقد را دچار سر در گمی می کند که فراهم کردن این بستر برای به خطا نرفتن منتقد و مخاطب در درک برون متنی بیشتر برعهده شاعر است و اشاره به مورد اول دارد.
.
.
.
.
یک مورد نگارشی:
ابتدا یادآوری شود طول جملات ( پیچیدگی ساختاری) در نوشتار بیشتر است نسبت به گفتار. این موضوع دلایل متعددی دارد که هدف این نوشتار نیست بمانند حافظه کوتاه مدت، تمرکز و زمان.
مثلا خطایی که در نوشتار، یک نویسنده بدان دچار می شود عدم رعایت فاصله فعل اصلی جمله پایه به دلیل حضور ِ یا جمله واره ( های) تابع است و یا متمم هایی که با حروف ربط بهم می پیوندند.
این امر دو خطا را سبب می شود : عدم رعایت دامنه حرکت نحوی سازه local domain .
مورد دگر نیافتن فعل مناسب یا متناسب برای پایان جمله است که این امر به نادستوری شدن آن ساخت می انجامد.
معمولا بدین ساختها odd structure گویند اما بدین معنا نیست که مفهوم را نمی رساند و این خود نیز منوط به شدت خطا ست. ( میان error and mistake تفاوت وجود دارد و چون مثال ها از یک فارسی زبان آورده شده است )
توضیح مختصر:
Error : not self correctable, systematic, unconscious. It
relates to S .L learners and can be corrected by someone else.
It contributes to the linguistic Competence
اما Mistake کاملا برخلاف آن توضیحات است.
مثلا ما جمله grammatically correct داریم
اما acceptable نیستند.
نمونه: پاییز کوهها را با نگاه جابجا می کند.
دلیل: در محور انتخابی و همنشینی واژگانی و از نظر معنای منطقی این جمله فاقد مفهوم و پذیرش است، اما از نظر دستوری درست...
و nonsense گویند آنرا.
نکته: این نمونه با موضوعیت شعر نیست بلکه زبان عادی گویشوران را منظور دارد.
این مقدمه برای این مثال آورده شد.
یک مثال:
این نوشته پاییز تاثیرات شگفت انگیزی بر ویراستاران زبان فارسی و همزمان با توجه به تفاوت نوشتار و گفتار ...( می شود‌). (دارد).
...که می توان برای نگارش درست ساخت این جمله تغییراتی اعمال کرد.
گزینش واژگانی بسیار مهم است.
این نوشته پاییز بر ویراستاران زبان فارسی و همزمان با توجه به تفاوت گفتار و نوشتار ، تاثیرات شگفت انگیزی دارد.
البته می توان همین جمله به صورت های دگر نگاشته شود با
اهداف فرا نحوی( برجسته سازی یا ...).
در این نمونه خطای واژه گزینی و آن موارد بالا رفع شده است‌.
زبان فارسی امکان حرکت نحوی را به واژگان می دهد و یا به ساختهای بالاتر از واژه ، اما این خود هم دارای محدودیتهایی ست.
پاییز
_ نگارنده به سبب بار منفی شدید واژه اشتباه ، برای آن دو مورد ،
بطور یکسان واژه خطا را بکار گرفته است.