اختلال شخصیت پارانوئید را بشناسیم

منابع:
ویکی پدیا
باشگاه خبرنگاران جوان
عصرایران
دانشنامه رشد
تبیان
*اختلال شخصیت پارنوئید را بهتر بشناسیم . *
خصیصه بنیادین اختلال شخصیت پارانوئید، شکاکیت و بی‌اعتمادی به دیگران است که تظاهرات آن به صورت تمایلی است نافذ و ناموجه برای تفسیر اعمال دیگران به اعمالی که گویا به قصد تحقیر یا تهدید بیمار انجام شده‌است. این تمایل در اوایل بزرگسالی شروع می‌شود و در زمینه‌های مختلفی نمایان می‌گردد. افراد مبتلا به این اختلال تقریباً همیشه منتظر آن‌اند که دیگران به طریقی آن‌ها را استثمار کنند یا به آن‌ها ضرر برسانند. آن‌ها در بسیاری از اوقات بی هیچ توجیهی، در وفاداری یا صداقت دوستان و همکاران خود تردید می‌کنند. اغلب حسادت مرضی دارند و در وفاداری همسر یا شریک جنسی خود بی دلیل شک می‌کنند. * یماران مبتلا به این اختلال، حالت عاطفی محدودی دارند
*
به نظر می‌رسد فاقد هرگونه احساس و هیجانی باشند. * اگر کسی را ضعیف و بیمار بیابند، یا ببینند که اختلال یا نقصی در وضع و حالش وجود دارد، به وی با دیده تحقیر می‌نگرند.
*
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید ممکن است در موقعیتهای اجتماعی، آدمهایی فعال و کارا به نظر برسند، حال آنکه اغلب دیگران را فقط می‌ترسانند یا افراد را به جان هم می‌اندازند
*
هیچ گونه مطالعه درازمدت مکفی و منسجمی در مورد اختلال شخصیت پارانوئید صورت نگرفته‌است.
*
اختلال شخصیت پارانوئید در برخی از بیماران، مادام‌العمر و در برخی دیگر مقدمه اسکیزوفرنی است.
*
برخی دیگر نیز با پخته شدنشان یا با کاهش فشارهای روانیشان، صفات بدگمانه خود را وارونه سازی می‌کنند و به این ترتیب به افرادی بدل می‌شوند که توجهی درخور به اخلاقیات و نوعدوستی از خود نشان می‌دهند.
*
اختلال شخصیت پارانوئید، اختلالی است که در آن شخص به شکلی بیمارگونه کنترل تمام رابطه را در دست گیرد و به استقلال طرف مقابلش هیچ اهمیتی ندهد و هرنوع شک و بدگمانی در مورد او را طبیعی بداند؛ او این احساس را به گردن طرف مقابل می‌اندازد و می‌گوید شکاک بودن من به خاطر بی بند و باری‌های توست.
*
اگر زنی با مردی پارانوئید آشنا شود، در ابتدا خواهد دید که آن مرد از ارتباط او با اطرافیان منزجر است. از زمان رفتن به دانشگاه از افرادی که در سرویس حمل و نقل هستند تا اساتید و همکلاسی‌ها، به همه شک دارد و او را مورد بازپرسی و سرزنش قرار می‌دهد. این رفتار به مرور به خشونت کشیده می‌شود، برای همین زن با مشورت کورکورانه اطرافیان درس خواندن را متوقف می‌کند و در خانه می‌ماند، اما مشکل حل نمی‌شود و فرد پارانوئید این دفعه به سطح روابط اعضای خانواده و علاقه آنان به هم مشکوک می‌شود. * اگر زنی دارای این اختلال شخصیت باشد، هر نوع ارتباط انسانی یا کاری با یک زن را برای مرد ممنوع می‌کند، بعد از آن او را در رابطه با زن‌های خانواده نیز محدود و یا به صورت آزار دهنده‌ای تحت کنترل می‌گیرد و در ابتدا قربانی به خودش می‌گوید رفتار طرف مقابل از روی حساسیت معمول یا علاقه زیاد است، اما در ادامه متوجه می‌شود که این شک‌ها بیشتر شده است
*
افراد دارای شخصیت‌های پارانوئید( بدگمان) به ندرت به دیگران اعتماد کرده و رفتارها و گفتارهای ساده و معمولی دیگران را با بدخواهی و عناد به غلط تفسیر می‌کنند.
*
اختلال شخصیت پارانوئید یک گرایش ناعادلانه در تفسیر اعمال دیگران است بگونه‌ای که فرد مبتلا به این اختلال اعمال دیگران را تهدیدآمیز یا تحقیرآمیز عمدی می‌پندارد. این اختلال در اوایل بزرگسالی پدیدار می‌شود و علائم آن عبارت است از نوعی احساس بی‌اعتمادی همه جایی و بدگمانی وسوءظن غیرقابل اثبات که نتیجه آن هم چیزی نیست مگر سوءتعبیرهای مداوم از نیت‌ها و مقاصد دیگران و بدخواهانه و شرور دانستن آن ها.
*
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید معمولا نیاز شدیدی به خودکفایی نشان می‌دهند، سرسخت و ستیزه جو هستند. این افراد در برابر نزدیک شدن به دیگران مقاومت می‌کنند و باین ترتیب حسابگر و سرد و خشک به نظر می‌رسند. این اختلال معمولا در مردان بیشتر از زنان به چشم می‌خورد.
*
علت اصلی بروز این اختلال شناخته شده نیست. به نظر می‌رسد که این اختلال در خانواده هایی با اختلالات روان پریشی مثل اسکیزوفرنی و اختلال هذیانی که تاثیرات ژنتیکی در آن وجود دارد، شایع تر باشد. تجربه‌های ناخوشایند کودکی برخاسته از یک محیط خانوادگی تهدیدآمیز می‌تواند موجب بروز اختلال شخصیت پارانوئید شود. خشم شدید و بی‌دلیل والدین یا تحقیرشدن از جانب آنها ناامنی‌های شدیدی را در دوران کودکی در فرد به‌وجود آورده و بعدها منجر به اختلال شخصیت پارانوئید در او می‌شود.
*
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید دارای تنش عضلانی‌ اند، ناتوانی برای احساس آرامش و نیاز به کاوش محیط برای پیدا کردن سرنخ در آن‌ ها دیده می‌ شود. جدی و عبوس‌ اند. در گفتار، منطقی و معطوف به هدف هستند و محتوای فکر آن‌ ها حاکی از فرافکنی و تعصب است. ممکن است خطاهای حسی نیز داشته باشند. این افراد برای دیگران افرادی فاقد هیجان و احساس هستند. آن ‌ها به منطقی و عینی بودن خود افتخار می ‌کنند. برای قدرت و مقام اهمیت خاصی قائلند و نسبت به افراد ضعیف و ملایم طبع و علیل و ناقص ابراز ناخرسندی و نفرت می ‌کنند. در موقعیت ‌های اجتماعی ممکن است افرادی کارا و مرتب به نظر برسند، اما در دیگران ایجاد ترس و تعارض می‌ کنند.
*
اگر فردی چهار معیار از هفت معیار زیر را داشته باشد، مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید است؛ این هفت معیار عبارتند از: 1) بدون دلیل کافی ظن می‌ برد که دیگران از او سو‌ء استفاده می ‌کنند یا فریبش می ‌دهند. 2) بدون دلیل کافی وفاداری و قابلیت اعتماد دوستان و بستگان خود را مورد سوال قرار می ‌دهد. 3) در اعتماد به دیگران مردد است، زیرا می‌ ترسد از اطلاعات او بر علیه خودش استفاده شود. 4) در اشارات و اتفاقات خوش ‌خیم، معانی تحقیرآمیز و تهدید کننده می ‌بیند. 5) مدام کینه می ‌ورزد، یعنی تحقیر و بی‌اعتنائی و اهانت را نمی ‌بخشد. 6) فرد تصور می ‌کند دیگران در حال حمله به رفتار و شخصیت وی هستند؛ در واقع شخصیت وی را زیر سوال می ‌برند. این در حالی است که دیگران این مساله را درک نمی ‌کنند و چه بسا که ممکن است چنین قصدی نیز نداشته باشند. وی ممکن است بر اساس این تصور غلط خود، حمله متقابل سریع داشته باشد و پاسخ پرخاشگرانه و خشمگینانه از خود نشان دهد. 7) سوءظن مکرر و بدون پایه و اساس نسبت به وفاداری همسر یا شریک جنسی ‌اش دارد.
*
اختلال شخصیت پارانوئید (Paranoid Personality Disorder) یک اختلال رایج است. افراد مبتلا به اختلال پارانوئید همیشه درباره دیگران شکاک هستند و به آنها اعتماد ندارند. آنها حرف های بدون منظور دیگران را ترسناک و اضطراب آور می یابند و نیاتشان را بدخواهانه تلقی می کنند. مبتلایان به اختلالات شخصیت پارانوئید در هر رویدادی تهدیدی پنهان جستجو می کنند وعدم اعتمادشان به دیگران فراگیر و غیرقابل تغییر است. افراد مبتلا به پارانوئید از دوستیهای نزدیک اجتناب می کنند، ناگهان از دست دیگران خشمگین می شوند و نسبت به آنها پرخاش می کنند و آنقدر به دیگران بدبین و بی اعتماد می شوند که نمی توانند کار خود را به خوبی انجام دهند. این افراد اغلب فکر می کنند که دیگران به آنها خیانتی عمیق و برگشت ناپذیر مرتکب شده اند، هرچند برای اثبات آن هیچ سند عینی ندارند. این افراد همیشه گوش به زنگ هستند تا نیات بدخواهانه دیگران را کشف کنند، کینه به دل می گیرند، به محض آنکه فکر می کنند کسی از آنها ایراد گرفته است به او حمله می کنند، مردم را حسود می دانند و برای اثبات حرف خود، دلایل سطحی و بی منطق ارایه می دهند. افراد مبتلا به پارانوئید مایل نیستند اسرار خود را با دیگران در میان بگذارند یا با آنها صمیمی شوند، زیرا می ترسند از اطلاعاتی که در میان می گذارند علیه خودشان استفاده شود
*
گردآوری:ابوالقاسم کریمی
1/مهر/1398