نکاتی مهم در مورد اختلال شخصیت نمایشی
منابع:
ویکی پدیا
هنرزندگی
چطور
فول فکر
عصر ایران
مکث
سلامت نیوز
جام جم
*
تحریک پذیر و هیجانی‌اند و رفتاری پررنگ و لعاب، نمایشی و برونگرایانه دارند
*
اغلب نمیتوانند دلبستگی عمیقی را به مدت طولانی حفظ کنند
*
این بیماران، خود را همتای برترین ستاره‌های سینما می‌دانند و همواره ستاره متظاهر مجلس بوده، و با دلربایی، جذابیت‌های ظاهری، و اغواگری و عشوه‌گری می‌کوشند در کانون توجه باشند
*
آنان هیجان‌ها و روابطی پرشور، ولی در عین حال سطحی و پیوسته در حال تغییر دارند
*
آنان مثلاً با فخر فروشی دربارهٔ داشتن سهام سازمان‌های بزرگ یا مهارت‌های ورزشی یا هنری، می‌کوشند توجه دیگران را به خود جلب کنند
*
علایق و نگرش‌های آنان به سهولت تحت تأثیر دیگران یا نقشی که هم‌اکنون ایفا میکنند، قرار می‌گیرد
*
آنان به سرعت، روابط صمیمانه پرشوری را برقرار میکنند، ولی به سرعت خسته شده و احساس میکنند که قدرشناسی کافی از آنان به عمل نیامده است
*
در صحبت کردن آنها، ژست‌ها و تاکیدها و مکث‌های نمایشی شایع است
*
بانی پر زرق‌وبرق و پر رنگ‌ولعاب دارند
*
اظهار نظرهای عاطفی در آنها شایع است * اگر فردی 5 مورد از موارد فوق را داشته باشد ، دچار اختلال شخصیت نمایشی است:
_ در موقعیت‌هایی که مرکز توجه نیست، ناراحت باشد و در رنج و مشقت به سر برد
_مشخصه تعاملش با دیگران، رفتار نامتناسب به صورت اغواگری جنسی یا تحریک‌کنندگی جنسی باشد
_ابراز احساساتش به سرعت تغییر کند و سطحی باشد
_همواره از ظاهر جسمی خود برای جلب توجه دیگران استفاده کند _سبک تکلمش به نحوه افراطی مبتنی بر حدس و گمان و فاقد جزئیات باشد
_خود نما و نمایشی باشد و در ابراز احساسات مبالغه کند
_القا پذیر باشد، یعنی به راحتی تحت تأثیر افراد یا موقعیت‌ها قرار گیرد
_روابط را خودمانی تر از آنچه واقعاً هستند، بپندارد
*
بیماران مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی، رفتار توجه طلبانه بسیار زیادی از خود نشان می‌دهند. آنها در افکار و احساسات خود اغلب مبالغه میکنند و هر چیز ساده‌ای را مهم‌تر از آنچه در واقع هست، جلوه می‌دهند
*
پرداختن به تخیلات جنسی در مورد افرادی که با آنها رابطه دارند، در اینها شایع است
*
عشوه‌گر و اهل لاس زدن هستند
*
نیازهای بسیار شدید آنها به وابستگی باعث می‌شود که زود به هر کس اعتماد کنند و خیلی راحت بشود فریبشان داد
*
با بالا رفتن سن علایم کمتری در بیماران مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی دیده می‌شود، اما از آنجا که انرژی این بیماران نیز با افزایش سن کمتر می‌شود، تفاوتی که در علایم آنها دیده می‌شود ممکن است ظاهری باشد، نه واقعی. این بیماران، افرادی هیجان طلب هستند و ممکن است با قانون درگیر شوند و به سوء مصرف مواد روی آورند، یا لاابالی‌گری کنند
*
خودباوری در آنها متاثر از توجه دیگران می‌باشد
*
شخصیت نمایشی بسیار تمایل به جلب توجه دارد تا جایی که برای رسیدن به این مقصود به کارهای نامتعارفی مثل خودکشی دست می زند
*
اگر نتواند نظر دیگران را به خود جلب کنپند، سرخورده و افسرده می شود
*
به طور خلاصه این افراد معتاد به توجه دیگران هستند
*
دیگران در برخورد با شخصیت نمایشی گاه گیج می شوند، چرا که هر چقدر هم به او توجه شان را بدهند باز هم گویی در یک ظرف تو خالی در حال آب ریختن می باشند
*
شخصیت نمایشی همیشه طوری رفتار می‌کند که گویی در حال اجرای یک نمایش است
*
این افراد در ابراز هیجان غلو میکنند؛ برای مثال کسی که را که تازه دیده‌اند به گرمی در آغوش می‌کشند یا در جریان تماشای یک فیلم غمگین، به شکل غیر قابل کنترلی گریه میکنند
*
این شخصیت نگاه کلی و سیاه و سفید به امور دارد. دارای گفتاری مبهم، خالی از جزییات و مبالغه‌آمیز می باشد
*
معمولا در خانواده هایی که پدر و یا مادر دچار اختلال شخصیت نمایشی یا هیستریونیک هستند، فرزندان نیز دچار این اختلال می شوند، اما هنوز دلیل اصلی آن مشخص نشده است. اما متخصصان بر این باورند که عوامل ارثی و تربیتی در بروز شخصیت نمایشی نقش دارند
*
عواملی که در مراحل رشد کودک ممکن است به بروز اختلال شخصیت نمایشی یا هیستریونیک منجر شوند اشاره کرده ایم: _ 1. مورد انتقاد واقع نشدن و یا تنبیه در سنین کودکی _ 2. توجه غیر قابل پیش بینی پدر و مادر _ 3. تشویق ها و توجهی که فقط برای رفتارهای خاصی به کودک داده می شود _ 4. توجیه کردن اشتباهات کودک و مثبت نشان دادن آنها در جمع و مهمانی ها
_____
این رفتارها و دیگر رفتارهای مشابه منجر به بروز یک دوگانگی در کودک می شود که او نمی تواند تشخیص دهد کدامین رفتار صحیح و کدام رفتار اشتباه می باشد. برخوردهای غلط والدین تا سن بلوغ می تواند بر کودک تاثیرگذار بوده و اختلال شخصیت هیستریونیک را در او ایجاد کند
*
اگر با فردی در ارتباط هستید که دارای شخصیت نمایشی می باشد یا قصد ازدواج با شخصیت نمایشی را دارید، توجه به روش های پیشنهادی زیر در برخورد با او می تواند به شما کمک زیادی کند: _ 1- تلاش نکنید جهان‌بینی او را عوض کنید. _ 2- تصور نکنید رفتارهای وی مربوط به سوء نیت وی است. _ 3- بپذیرید تغییر در این شخصیت‌ها بتدریج اتفاق می‌افتد. _ 4- وی را موعظه نکنید. _ 5- درک کنید چه ترس‌‌ها و چه عقایدی مبنای رفتارهای مشکل‌زای اوست. _ 6- یک تغییر نسبی و غیرکامل را از طرف او بپذیرید.
_ 7- اجازه ندهید شخصیت‌های نمایشی شما را به بازی بگیرد.
*
بسیاری از این افراد مهارت‌های اجتماعی خوبی دارند، اما از این مهارت‌ها برای اداره‌ی دیگران استفاده میکنند تا بتوانند مرکز توجه آنها قرار بگیرند. شخصی که به این اختلال مبتلاست احتمالا:
_ ناراحت است، مگر اینکه مرکز توجه دیگران باشد؛
_ لباس تحریک‌آمیزی پوشیده یا رفتار اغواکننده‌ای را به نمایش می‌گذارد؛
_ احساساتش به‌سرعت تغییر میکنند؛
_ خیلی نمایشی رفتار می‌کند، انگار که در مقابل تماشاچیان تئاتر اجرا می‌کند. احساسات و رفتارهای اغراق‌شده از خود نشان می‌دهد، اما همچنان صمیمیتی در رفتارش نیست؛
_ بیشازحد به ظاهر خود اهمیت می‌دهد؛
_ مدام به دنبال تأیید دیگران است؛
_ گول می‌خورد و به‌راحتی تحت تأثیر دیگران قرار می‌گیرد؛
_ بیشازحد به انتقاد یا عدم‌تأیید حساس است؛ _ تحمل سرخوردگی را ندارد و به‌راحتی از روزمرگی خسته می‌شود، اغلب پروژه‌ها را نیمه‌کاره رها می‌کند و از پروژه‌ای به پروژه‌ی دیگر می‌رود؛
_ پیش از عمل فکر نمی‌کند؛ _ عجولانه تصمیم گیری می‌کند؛
_ خودخواه است و به‌ندرت به دیگران توجه می‌کند؛
_ در حفظ روابطش مشکل دارد و در برخورد با دیگران اغلب دروغین یا بی‌مایه به‌نظر می‌رسد؛
_ برای جلب توجه دیگران تهدید یا حتی اقدام به خودکشی می‌کند
*
علت اصلی شکل گیری اختلال شخصیتی نمایشی مشخص نیست اما بسیاری از متخصصان بهداشت روانی براین باورند که هم عوامل فراگرفته شده و هم عوامل ارثی در به‌وجود آمدن آنها موثر هستند. به عنوان مثال، شیوع اختلال شخصیتیپ نمایشی در برخی خانواده‌ها نشان می‌دهد که نوعی حساسیت ژنتیکی در برابر این اختلال بصورت موروثی در این خانواده وجود دارد. بااین وجود، فرزند پدر و مادر مبتلا به این اختلال براحتی رفتار خود را از آنها فراگرفته و تکرار می‌کند
*
دیگر فاکتورهای محیطی که می‌تواند در شکل گیری این اختلال موثر باشد عبارتند از: عدم تنبیه یا نقد شدن در دوران کودکی، پاسخ‌های تقویت‌کننده مثبت که تنها در صورت انجام رفتارهایی خاص و تایید شده توسط کودک به او داده می‌شود و توجه غیرقابل پیش‌بینی والدین به فرزندشان. تمامی این عوامل نوعی احساس سردرگمی در کودک به‌وجود می‌اورد و او نمی‌تواند تشخیص بدهد که کدام یک از رفتارها تایید پدر و مادرش را به همرا خواهد داشت. اختلال‌های شخصیتی معمولا تحت تاثیر خلق خوی فردی، سبک‌های روانشناسی و شیوه هایی که افراد در مسیر زندگی خود برای مدیریت استرس فرا می‌گیرند نیز قرار دارد
*
در زندگی با یک شخصیت نمایشی این نکات را در نظر داشته باشید: ____
1-به او آزادی بدهید و پروبال او را نبندید، اجازه دهید رویابافی کند و احساساتش را بروز دهد. _ 2-همپای او باشید. با هم در برنامه های اجتماعی مشاركت كنید، به سفر بروید، میهمانی بدهید، در میهمانی ها شركت كنید. _ 3-با او مثل یک شاهزاده برخورد کنید. طوری که حس کند در مرکز زندگی شما است و هیچ کس دیگری بر او برتری ندارد. از او تعریف كنید. از طرز لباس پوشیدن و وضع ظاهرش، از موفقیت هایش، از زیبایی و توانایی و احساسات پرشورش تعریف كنید. _ 4- با او به صراحت و صداقت حرف بزنید. شخصیت نمایشی تمایل زیادی به تعریف شنیدن از شما دارد اما به هیچ وجه فرد ساده و ابلهی نیست که بتوانید او را فریب دهید یا تعاریف نامتناسب از او داشته باشید. _ 5-رمانتیك باشید، برایش گل، شیرینی و هدیه بخرید. غافلگیرش کنید و در مناسبت های مختلف برایش تدارک ببینید. بی مهری و بی توجهی او را دلگیر می كند. _ 6- شخصیت نمایشی انجام دادن بعضی از كارها را دوست ندارد. مثلا بهتر است مسئولیت های مالی را خودتان تقبل كنید. به جزئیات امور شخصاً رسیدگی كنید. او را به انجام بهتر كارها تشویق كنید؛ اما هرگز انتظار نداشته باشید كه بتواند در انجام دادن این قبیل كارها در سطح و حد شما ظاهر شود. او بیشترین تمرکزش را روی خودش، ظاهرش و محبوبیتش دارد. بنابراین باید به او کمک کنید تا به مسئولیت هایی مانند، تلفن كردن، شركت در جلسات و به خصوص جلسات مرتبط با فرزندان، عمل کند. _ 7- شخصیت نمایشی مسائل را به دل نمی گیرد. او احساسات منفی و مثبتش را نشان می دهد، ولی زود همه چیز را فراموش می كند. بنابراین شما هم در مقابل او کینه ای نباشید
*
نکته مهم در زنانی با اختلال شخصیت نمایشی این است که، تمام تلاششان را برای جلب توجه به کار میبندند و سعی میکنند تمام توجه ها را به خود جلب کنند و زمانی که این اتفاق نیوفتد و با درصد کمی از افراد به آنها توجه کنند، در واقع روز مرگ چنین زنانی فرا رسیده است
*
زنانی با اختلال شخصیت نمایشی، هیچگاه نمیتوانند رابطه عمیق و معنا داری را دنبال کنند، هر مردی را که بخواهند به واسطه جذابیت و نمایشی که ایفا میکنند، میتوانند به خود جذب کنند اما زمانی که رابطه رنگ و بویی از وابستگی و تعلق خاطر به خود بگیرد، به هیچ وجه نمیتوانند در رابطه بمانند
*
معمولا شخصیت‌های نمایشی گروه‌های متفاوتی دارند؛
_____ شخصیت نمایشی کودک: این افراد وابستگی قوی به دیگران دارند و از طریق رفتارهای گول‌زننده یا اغراق‌‌آمیز مانند گریه کردن شدید و غش کردن به صورت بچگانه، دیگران را به سمت خود می‌کشند. هر چقدر فرد از نظر روانی نابالغ‌تر باشد ویژگی‌های اختلال شخصیت نمایشی کودک در او شدیدتر است. هیجان‌های این افراد بسرعت تغییر می‌کند و براحتی از عشق‌های شدید و پرشور به خشم و احساس گناه می‌رسند. زمانی هم که شخصیت با آنها مخالفت می‌کند، سریعا کج‌خلق می‌شوند و نظرشان را درباره آن فرد تغییر می‌دهند.
_____ شخصیت نمایشی سرزنده: این شخصیت‌ها افرادی گرم، صمیمی و زنده‌‌دل هستند. در روابط بین فردی خونگرم، مهربان و خوشبین هستند، به تحریک و هیجان نیاز دارند و حرکاتشان سریع، با روح و بانشاط است. به هر جایی وارد می‌شوند با سرحالی می‌آیند و با سرحالی می‌روند. معمولا افراد بهنجاری به نظر می‌آیند، گاهی اهداف و پروژه‌های مهمی نیز در سر دارند و براحتی دیگران را نیز متقاعد میکنند، اما بعد از مدتی بدون کامل کردن حتی یکی از این قول‌ها حرف‌هایشان را زیر پا گذاشته و با دست خالی و روابط پریشان باز می‌گردند.
_____ شخصیت نمایشی موافق: مهم‌ترین موضوع زندگی این افراد آن است که دیگران را دوست داشته باشند و برای رسیدن به این هدف، دیگران را تحسین و چاپلوسی آنان را میکنند. درواقع به طرف مقابل این احساس را می‌دهند که حاضرند برای او هر کاری بکنند و اگر احساس کنند دیگران نسبت به آنان بی‌اهمیت هستند، سعی میکنند نظر دیگران را نسبت به خود مثبت کنند. اغلب مصالحه طلب و مهربان بوده، عصبانیت‌های خود را نشان نمی‌دهند و خشم و خشونت خود را پشت یک چهره خوب و مهربان پنهان میکنند.
_____ شخصیت نمایشی تئاتری: این افراد خود و نفسشان را مانند کالا در موقعیت‌های مختلف اجتماعی می‌خرند و می‌فروشند و برای اینکه میزان جاذبه و جلب توجه خود را به حداکثر برسانند به صورت مصنوعی رفتار میکنند. معمولا انگیزه‌های دیگران را می‌خوانند و با جذابیت و حتی اغواگری آنها را جذب خود میکنند. زنان دارای شخصیت نمایشی تئاتری معمولا از لباس‌ها و جواهراتی استفاده میکنند که جذابیت جنسی آنان را افزایش می‌دهد و مردانشان معمولا ورزش‌هایی مثل بدنسازی انجام می‌دهند و طوری عمل میکنند که در نظر دیگران افرادی قدرتمند به نظر می‌آیند.
_____ شخصیت نمایشی به‌عنوان دوست یا همسر: رابطه عاطفی با یک فرد نمایشی با چالش‌های زیادی مواجه است. از یک سو شما مثلا به‌عنوان همسر این فرد با کسی در ارتباط هستید که به شما وابسته است و از طرفی همین فرد همیشه به دنبال آن است که تمجید و تحسین دیگران را برانگیزد. داشتن رابطه عاطفی با افراد نمایشی به معنای آن است که شما باید دائم انرژی زیادی را در راه برآورده ساختن نیازهای وی صرف کنید. چنین شخصیتی، کوچک‌ترین بی‌توجهی به خودش را عذابی الیم تلقی می‌کند. این افراد در مهمانی‌ها به طور چشمگیری نمایشی و توجه‌برانگیز رفتار می‌کند و این سبب می‌شود شما گاهی به‌عنوان همسر یا همراه دچار شرمندگی و خجالت شوید. آنان قادر به ایجاد و حفظ یک رابطه عمیق و معنی‌دار نیستند و به‌عنوان شخصیت دمدمی مزاج در روابط عاطفی شناخته می‌شوند. یکی دیگر از جنبه‌های این شخصیت عدم ارتباط یا روابط کم او با افراد همجنسش است. از طرف دیگر اغلب دوستان وی از جنس مخالف وی هستند و به همین دلیل هم اگر به‌عنوان دوست یا همسر روی او حساب کرده باشید، مطمئنا خیلی زود پشیمان خواهید شد.
*
در برخورد با شخصیت‌های نمایشی کارهای زیر را انجام ندهید _____ او را مسخره نکنید: شخصیت‌های نمایشی اغلب خنده‌دار به نظر می‌رسند و باعث تمسخر اطرافیانشان می‌شوند. اشتیاق آشکاری که این افراد برای جلب توجه دارند در ما نیز وجود دارد، تنها تفاوت این است که این اشتیاق به طور ماهرانه‌ای در ما مخفی نگه داشته می‌شود. افراد نمایشی نسبت به تمسخر دیگران حساسیت بیشتری نشان می‌دهند و ممکن است موجب شود او با تمام توان خود به طرق مختلف مانند انجام کارهایی چون گریه کردن، توجه دیگران را به خود جلب کند.
_____ اجازه ندهید شما را زیاد نرم کند: معمولا شخصیت‌های نمایشی با عاطفی بودن و رفتارهای کودکانه خود بسرعت موفق می‌شوند شما را تحت تاثیر قرار دهند. بنابراین اگر شما بخواهید فورا فاصله خود را با وی حفظ کنید، این خطر وجود دارد که تغییرات خلقی وی متوقف شود و از طریق رفتارهای متغیر خود شما را عصبانی کند، بنابراین در برخورد با این شخصیت با ملاحظه رفتار کنید
_____ توقعات واقعی از وی داشته باشید: اگر قصد ماندن با شخصیت نمایشی را دارید درباره تغییرات وی واقع‌بین باشید، چراکه او از همان ابتدای کودکی الگوی رفتاری خود را یاد گرفته و این الگوها در وی نهادینه شده است، همیشه توقع آشفتگی رفتاری را در او داشته باشید، در غیر این صورت از رابطه با وی بیرون بیایید.
******
گردآوری:ابوالقاسم کریمی
7/مهر 1398