رسوم ِ استقبال از نوروز و بهار

رسوم ِ استقبال از نوروز و بهار
قسمت دوم
دَچین-فیچین یا خانه تکانی
یکی از سنت های دیرپا و آیین های ارجمند و ارزشمندی که از نیاکانمان به یادگار، پابرجا مانده است، خانه تکانی است.
به این معنی وقتی که بهمن ماه تمامی شود، جنب و جوشی دلپذیر، بدون استثا در همه ی خانواده ها بویژه در زنان خانه ایجاد می شود که آرام و قرار را از آنها سلب می کند
این جنب و جوش و جوش وخروش بیشتر برای نظافت و نو و تازه کردن لوازم خانه و مرمت کردن دیوار و سقف و کف اتاق و مرتب کردن حیاط خانه است.
یعنی در این روزها تمامی لوازم خانه را که بیشتر شامل ِ:
برنجی اسباب یا لوازم برنجی مثل ِ سینی و سماور و آفتابه و لگن و قندان و و و
مرسی اسباب یا لوازم مسی مثل ی دیگ و ماهی تابه و تشت و تیان و پلاقاب یا قاب پلو و و و
بلوری اسباب مثل قندان و استکان و نعلبکی و کاسه و پشقاب و حباب شیشه ای چراغ ِ روشنایی و و و می شد،
همه را در حیاط خانه با خاکستر و مشتی از خاک و کاه، خاک مالی می کردند و بعد با یک پیته که بیشتر از ساقه خشک شده برنج تهیه می شد که به آن کولوش می گفتند، با آب شستشو می دادند.
همه ی این مراحل را یعنی برداشتن لوازم خانه از جایشان که فیچین بود و دوباره بعد از تمیز کردن، سر جایشان قرار دادن که دَچین بود، به آن دَچین-فیچین می گفتند.
دَچین-فیچین معمولن بعد از گلگار و حصیرشوری و فرفره جارو انجام می شود. اما وقتی اتاق یا خانه ای احتیاج به گلکار نداشته باشد، همزمان با فرفره جارو حصیر شوری انجام می شود
یادمان باشد که ما از زمانه ای صحبت می کنیم که همه ی لوازم یک خانواده متوسط، همین لوازمی بود که در بالا به ان اشاره شده است.
و یا در این زمانه مورد بحث، تنها وسیله و یا ماده نظافت، صابون و آب است که صابون هم استاندارد نیست بلکه بیشتر بومی و دست ساز است.
یا خانه های مردم در اکثریتشان گِلی و یک اتاقه و کف پوششان، حصیر بوده است
نه جارو برقی بود و نه مواد تنظیف کننده مدرن
نه برق بود و نه لوله کشی آب
جامعه بسیار در سادگی جریان داشت و مهربان بود و مردمانش مهربانتر و صمیمی تر بودند
در قسمت های بعدی می پردازیم به اجرای دیگر خانه تکانی مثل:
حصیرشوری
گَلکار
فرفره جارو و و و
.
احمد پناهنده ( الف. لبخند لنگرودی )